Το πρώτο από μια σειρά τριών μαθημάτων για τις εξελίξεις στο χώρο του θεάτρου από τον Μεσαίωνα ως τον 20ό αιώνα. Το συγκεκριμένο πρώτο μάθημα καλύπτει χρονολογικά την περίοδο από τον Μεσαίωνα έως και τον 17ο αιώνα.

Μια εισαγωγή στην Ιστορία της Αρχιτεκτονικής, όπου παρουσιάζονται και αναλύονται παραδείγματα από βασικές περιόδους και κινήματα από την αρχαιότητα ως την σύγχρονη εποχή. Έμφαση δίνεται στις κύριες αιτίες δημιουργίας των ιστορικών στυλ, τις βασικές θεωρητικές θέσεις τους και τα ιδιαίτερα οπτικά και χωρικά χαρακτηριστικά τους. Ο φοιτητής αξιολογείται από ασκήσεις που δίνονται σε εβδομαδιαία βάση. Ο τρόπος αξιολόγησης στοχεύει στην κατανόηση χαρακτηριστικών που θα τους φανούν χρήσιμα στην άσκηση της τέχνης τους, είτε αυτή είναι θεωρητική είτε συνθετική.

Ιστορία της νεοελληνικής σκηνογραφίας (19ος-21ος αιώνες) 

Η παράδοση προσφέρει μια επισκόπηση της πορείας του ελληνικού θεάτρου από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1890 ώς τη Μεταπολίτευση. Συγκεκριμένα, εξετάζονται καταρχάς οι άμεσες εξελίξεις που δρομολογήθηκαν μετά την παρακμή του Κωμειδυλλίου: (α) οι προσπάθειες ανανέωσης της δραματουργίας από το γύρισμα του αιώνα ώς τον Μεσοπόλεμο, σε συνάρτηση προς την υποδοχή των ευρωπαϊκών καλλιτεχνικών και ιδεολογικών ρευμάτων. (β) Οι ανάλογες προσπάθειες ανανέωσης της επαγγελματικής σκηνής (η ίδρυση του Βασιλικού Θεάτρου και της Νέας Σκηνής) καθώς και η εγκαθίδρυση της βεντετοκρατίας. Δύο μαθήματα θα είναι αφιερωμένα στην ακμή και την εξέλιξη του εγχώριου μουσικού θεάτρου (Επιθεώρηση και Οπερέτα) καθώς και στο ελληνικό θέατρο σκιών και άλλα λαϊκά θεάματα. Στη συνέχεια, θα παρουσιαστούν οι εξελίξεις στην μεσοπολεμική επαγγελματική σκηνή και οι ανακατατάξεις που προηγήθηκαν και ακολούθησαν την ίδρυση του Εθνικού Θεάτρου. Ένα μάθημα θα είναι αφιερωμένο στην κατάσταση της δραματουργίας στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Στα τελευταία μαθήματα εξετάζονται, οι επιπτώσεις της ανώμαλης πολιτικής κατάστασης της χώρας στη διαμόρφωση του μεταπολεμικού θεάτρου καθώς και οι εξελίξεις στο εμπορικό και καλλιτεχνικό θέατρο: οι κρατικές σκηνές, οι βεντετοκρατούμενοι θίασοι, το Θέατρο Τέχνης και οι άλλες καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες καθώς επίσης και η σημαντική ανανέωση της ελληνικής δραματουργίας στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. 

Πρόκειται για το δεύτερο από τα εισαγωγικά μαθήματα στην ιστορία του θεάτρου και εστιάζει στις θεατρικές παραδόσεις και τα καλλιτεχνικά επιτεύγματα πληθυσμών, κυρίως της Ευρώπης, κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. Εξετάζονται όψεις της ύστερης Αναγέννησης και της εποχής της νεοτερικότητας, τα κινήματα του Διαφωτισμού, του Ρομαντισμού και του Ρεαλισμού και συζητούνται σύντομα εξελίξεις και είδη του θεάτρου στη Βόρεια Αμερική και στην Ασία. Το μάθημα στηρίζεται αφενός στο σχολιασμό αντιπροσωπευτικών δραματικών κειμένων και συγγραφέων (Μαριβώ, Γκολντόνι, Λέσινγκ, Γκαίτε, Σίλλερ, Σέλλεϋ, Ουγκώ, Γκόγκολ κ.ά.) και αφετέρου στη μελέτη της τέχνης του θεάτρου ως καλλιτεχνικής δημιουργίας και κοινωνικού φαινομένου.

 

Στην ενότητα αυτή προσφέρεται ένα γενικό διάγραμμα της εξέλιξης του ευρωπαϊκού και αμερικάνικου θεάτρου από την εποχή της ανάδυσης και διαμόρφωσης του Ρεαλισμού έως την εμφάνιση του Μεταμοντερνισμού. Η ενότητα καλύπτει, δηλαδή, ένα χρονικό διάστημα ενάμιση περίπου αιώνα, από τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα ώς τη δεκαετία του 1970. Συγκεκριμένα, εξετάζονται, καταρχάς, οι ποικιλίες του Ρεαλισμού και η παράδοση που δημιούργησαν στη δραματουργία και στη σκηνοθεσία του 20ού αιώνα. Έπειτα, παρουσιάζονται το κίνημα του Συμβολισμού και οι επίγονοί του, η παράδοση του ποιητικού δράματος ώς τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε ιδιαίτερο κεφάλαιο θα μελετηθούν οι εξελίξεις στο χώρο της σκηνοθεσίας καθώς επίσης και οι αναζητήσεις γύρω από τη ‘θεατρικότητα’. Στη συνέχεια, θα εξεταστούν επιμέρους κινήματα και ποικιλίες της ευρωπαϊκής Πρωτοπορίας: Ο Φουτουρισμός και η ρωσική πρωτοποριακή σκηνή, η εισβολή του Παραλόγου και το κίνημα του Νταντά, ο Σουρεαλισμός και το Θέατρο της Σκληρότητας, η ακμή και η παρακμή του Εξπρεσιονισμού και το Επικό Θέατρο. Τέλος, θα παρουσιαστούν διαγραμματικά οι μεταπολεμικές πρωτοπορίες στη δραματική γραφή και στη σκηνική πράξη: από τον αμερικάνικο ψυχογραφικό ρεαλισμό, τον Υπαρξισμό και το Παράλογο ώς το Θέατρο Ντοκουμέντο, τους επίγονους του Επικού Θεάτρου, του Θεάτρου της Σκληρότητας κ.ά. Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στη μελέτη αντιπροσωπευτικών έργων της παραπάνω περιόδου.

Το μάθημα ασχολείται με την ιστορία της αρχιτεκτονικής και την ιστορία του σχεδιασμού αντικειμένων όπως επίπλων και άλλων σκευών

Σκοπός του μαθήματος να διερευνήσει την πολύπλευρη παρουσία του θεάτρου στο έργο του Κ.Π. Καβάφη. Μετά από μια σύντομη επισκόπηση της καβαφικής ποιητικής, το μάθημα θα συζητήσει διεξοδικά όσα καβαφικά ποιήματα προέρχονται από δραματικό μύθο, αλλά και όσα θεματογραφούν πτυχές της θεατρικής πράξης, σε αρχαία ή σύγχρονα περιβάλλοντα. Θα ξεκινήσουμε με αναφορές στις πρώτες δοκιμές του με τα δραματικά κείμενα (λ.χ. Άμλετ) που χρησιμοποιεί ως προπλάσματα του έργου του («Ο Βασιλεύς Κλαύδιος»), και θα φθάσουμε ως τ

DRAMATIC_MONOLOGUE.pdfDRAMATIC_MONOLOGUE.pdf

Κείμενα θεωρίας θεάτρου από την ανάδυση του Ρεαλισμού μέχρι τον Βʹ Παγκόσμιο Πόλεμο 

Ιστορική τοποθέτηση, ανάλυση και σχολιασμός σημαντικών θεωρητικών κειμένων για την τέχνη του θεάτρου, από την αρχαιότητα ως τον 18ο αιώνα (Ποιητική του Αριστοτέλη, Τρεις λόγοι για το θέατρο του Πιερ Κορνέιγ, Το παράδοξο με τον ηθοποιό του Ντιντερό, κ.ά.).

Ενεργοποίηση και ευαισθητοποίηση του σώματος και του κρυμμένου δυναμικού του, ώστε να γίνει ποιοτικά εκφραστικό και επικοινωνιακό. Άνοιγμα των ορίων και των δυνατοτήτων που αφορούν στη συνειδητή σχέση με το Χρόνο, το χώρο και την ενέργεια. Επίσης τη δημιουργία ensemble και τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης.

Η τέχνη της κατασκευής κούκλας με κίνηση (μαριονέτα), καθώς και οι βασικές αρχές για την κατασκευή θεατρικής μάσκας.

Tο μάθημα εστιάζει στους έλληνες συγγραφείς του 20ού αιώνα που αναζήτησαν εναλλακτικούς τρόπους κειμενικής πραγμάτωσης της πνευματικής φυσιογνωμίας του «νέου ελληνισμού», παρακάμπτοντας το δίπολο «νεωτερικότητα ή παράδοση», στο οποίο 'κλειδώθηκε' ο ακαδημαϊκός μοντερνισμός. Έμφαση δίνεται στην ταύτιση των υφολογικών γνωρισμάτων [αυτόματη γραφή, οπτική ποίηση, «αντικειμενικό τυχαίο», «τρελός έρως», κ.α.] που εισηγήθηκε η παραγωγή αυτή, και στην ερμηνεία της θεωρητικής της προέλευσης. Εξετάζονται συγγραφ! ίς όπως ο Eμπειρίκος, ο Eγγονόπουλος, ο Σαραντάρης, ο Pάντος –σε αναφορά προς τις συγκριτολογικές πηγές (ουτοπικός σοσιαλισμός: Φουριέ· γαλλικός υπερρεαλισμός: Mπρετόν, Tζαρά) και τις διεπιστημονικές παραστάσεις (φαινομενολογία, ψυχανάλυση) που προϋ-ποθέτουν. Tο στίγμα της μεταφοράς των πρωτοποριών στην Eλλάδα του 20ού αιώνα ορίζεται τελικά σε σχέση με τα κοινωνικο-πολιτικά αιτούμενα της χώρας, τη συγκεκριμένη περίοδο. Eγχειρίδιο μαθήματος: P. Bürger, Θεωρία της Πρωτοπορίας, μτφρ. Γ. Σαγκριώτης, Νεφέλη 2011.

Λογοτεχνικές πρωτοπορίες στην Ελλάδα.pdfΛογοτεχνικές πρωτοπορίες στην Ελλάδα.pdf

Η τρισδιάστατη (πλαστική) μακέτα ως εργαλείο του σκηνογραφικού σχεδιασμού. Υλικά και τεχνικές. Μεταφορά μιας δισδιάστατης απεικόνισης (φωτογραφία, ζωγραφική μακέτα) στον τρισδιάτατο χώρο. Εξοικείωση με μεγέθη και αναλογίες.

Η μεταγραφή ενός κειμένου από την δραματουργία στην σκηνή και στην οθόνη 

Tο μάθημα διερευνά τα γνωρίσματα της μεταπολεμικής αφηγηματικής παραγωγής μες από αναλυτική εξέταση αντιπροσωπευτικών έργων. Εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο η παραγωγή αυτή διαφοροποιείται από (ή συνεχίζει;) τη λογοτεχνική κληρονομιά της ‘Γενιάς του ’30’ σε επίπεδο θεματολογίας και είδους (έχουμε να κάνουμε με συμβατικό μυθιστόρημα, με «αντι-μυθιστόρημα», με διήγημα, με «μικρο-διήγημα»;). Εξετάζει ακόμη το κατά πόσο επηρεάζεται η παραγωγή αυτή από σύγχρονές της ευρωπαϊκές τοποθετήσεις για το είδος (λ.χ. από το nouveau roman), τέλος το πώς αναπαριστά τη νέα πραγματικότητα του Eμφυλίου και του μεταπολεμικού κόσμου. Συγγραφείς στους οποίους θα εστιάσουμε στη διάρκεια του εξαμήνου, οι: Aλεξάνδρου, Bαλτινός, Iωάννου, Ταχτσής, Tσίρκας, Xατζής.

Σειρά διαλέξεων που συσχετίζουν την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής των θεάτρων, με τις διαφοροποιήσεις των αντιλήψεων στην δραματουργία αλλά και ζητημάτων χώρου, οπτικής, ακουστικής κ.λ.π.
Ζητείται η προαιρετική εκπόνηση ασκήσεων για την αμεσότερη κατανόηση των αρχών που συζητούνται στο μάθημα και επίσης διενεργείται εξέταση μέσω του E-learning.