Περιεχόμενο του μαθήματος (όπως αναφέρεται στον οδηγό σπουδών του τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ): Εισαγωγή στο πρόβλημα των φαρμακευτικών και μη φαρμακευτικών εξαρτήσεων. Ιστορική εξέλιξη του προβλήματος. Δράση ψυχοτρόπων ουσιών σε βιολογικό και ψυχολογικό επίπεδο. Ατομικοί, οικογενειακοί, κοινωνικοί/πολιτισμικοί αιτιοπαθογενετικοί παράγοντες. Πρόληψη και Θεραπεία του προβλήματος. Θεραπευτικές κοινότητες και ομάδες αυτοβοήθειας. Πολιτικές αντιμετώπισης.

Στόχοι του μαθήματος είναι, πρώτον, να αναδυθούν ιδέες με διαχρονικά νοήματα και, δεύτερον, να διαφωτισθεί η πορεία της επιστημονικής σκέψης μέσα από την παιδεία και τα βιώματα επιστημόνων, άλλων περισσότερο και άλλων λιγότερο γνωστών στο ευρύ κοινό. Το υλικό προέρχεται πρωταρχικά από τις φυσικές επιστήμες, τη βιοϊατρική, την ψυχολογία και τις νευροεπιστήμες. Κοινός παρονομαστής είναι οι ανθρώπινες υποθέσεις, η σύνεση, ο ορθός λόγος και η προαγωγή μιας ανθρωπιστικής παιδείας. Με εφαλτήριο την εργαστηριακή έρευνα, θίγονται φιλοσοφικά και κοινωνικά προβλήματα, από το νόημα της ζωής και τις φυλογενετικές ρίζες της ανθρώπινης συμπεριφοράς μέχρι την πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση και την ειρήνη των λαών. H ύλη δομείται σε πέντε γενικές θεματικές ενότητες: επιστήμη, παιδεία, ανθρωπισμός, πολιτισμός και νόηση.

Tο μάθημα εξετάζει την επιστήμη ως την ύστατη κατάκτηση της ανθρώπινης νόησης και καλύπτει βασικές αρχές επιστημονικού λόγου. Πρωτοτυπία, αντίληψη και αντικειμενικότητα. Παραλλαγή στη φύση. Αποδείξιμα και απορρίψιμα επιστημονικά ερωτήματα. Παρατήρηση φαινομένων, διατύπωση υπόθεσης, πειραματικός σχεδιασμός, διατύπωση θεωρίας. Ανακάλυψη και ερμηνεία στις επιστήμες της ζωής. Επιστημονικά πρότυπα και ετυμηγορία γεγονότων. Επιστήμη, οριακή επιστήμη, ψευδοεπιστήμη και σύγχρονες αντιφάσεις. Μηχανές βιβλιογραφικής αναζήτησης και συγγραφή ερευνητικού άρθρου. Η σύγκλιση των θετικών επιστημών και των ανθρωπιστικών σπουδών. Διεπιστημονικότητα και αμοιβαίος εμπλουτισμός γνωστικών πεδίων.

Ο εγκέφαλος γίνεται στόχος πολλών νόσων που, μεταξύ άλλων, απειλούν την ικανότητα μας να επικοινωνούμε. Ειδικά με την πρόοδο της ηλικίας νευροεκφυλιστικές και αγγειακές νόσοι προσβάλλουν τον εγκέφαλο προκαλώντας μείζονες, ή ελάσσονες νευρογνωστικές διαταραχές. Οι άνθρωποι που διαγιγνώσκονται και ζουν με τέτοιες διαταραχές και οι οικογένειες τους βιώνουν σοβαρές δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή και ένα χάσμα επικοινωνίας που «βαθαίνει» σταδιακά και κρίνεται από τους ίδιους ως η σοβαρότερη αιτία επιδείνωσης της ποιότητας ζωής τους. Στο μάθημα αυτό οι διαλέξεις θα εστιάσουν κυρίως στα παρακάτω θέματα. Ορισμός της επικοινωνίας και των γνωστικών διαταραχών επικοινωνίας. Διαταραχές επικοινωνίας, υποκείμενοι μηχανισμοί, σχέση των γνωστικών λειτουργιών με την γλώσσα και την επικοινωνία. Ήπια Γνωστική Εξασθένηση, νοσήματα που προκαλούν Μείζονες Νευρογνωστικές Διαταραχές και οι επιπτώσεις τους στην λειτουργική επικοινωνία. Νόσος Alzheimer, Άνοια και Σύνδρομο Down, Αγγειακή Άνοια, Νόσος Parkinson και Άνοια, Μετωποκροαφική Άνοια. Αξιολόγηση και παρέμβαση για τις Γνωστικές Διαταραχές Επικοινωνίας στην Άνοια

Το μάθημα εστιάζει στην απόκτηση βασικών γνώσεων σχετικά με το αντικείμενο της συμπεριφορικής / γνωστικής - συμπεριφορικής προσέγγισης στην ψυχοθεραπεία. Συγκεκριμένα, θα αναλυθεί το εννοιολογικό πλαίσιο της ψυχοθεραπείας, θα παρουσιαστούν οι βασικές αρχές της συμπεριφορικής και της γνωστικής προσέγγισης και θα συζητηθούν οι μέθοδοι ψυχοθεραπείας της συμπεριφορικής και της γνωστικής προσέγγισης. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη σύνδεση των συμπεριφορικών και γνωστικών τεχνικών υπό το πρίσμα της εξέλιξης της ενοποιημένης γνωστικής / συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας.

Iστορικές απόψεις για την πηγή των συναισθημάτων. H φύση των συναισθημάτων. Περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην συναισθηματική συμπεριφορά. Παραγωγή συναισθημάτων και ερμηνεία συναισθηματικών ερεθισμάτων από άτομα με νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές. Πολιτισμικοί, κοινωνικοί, αναπτυξιακοί, κλινικοί, ατομικοί και γνωστικοί παράγοντες και βιολογικό υπόστρωμα των συναισθημάτων.

Το παρόν μάθημα ασχολείται με το διεπιστημονικό κλάδο της ψυχολογίας της γλώσσας και της υπολογιστικής ψυχογλωσσολογίας που στόχο του έχει τη μελέτη της επεξεργασίας της φυσικής γλώσσας με τη βοήθεια στατιστικών-υπολογιστικών μοντέλων. Θα παρουσιαστούν σημαντικοί επιστήμονες από το χώρο της ψυχολογίας και της πληροφορικής και η συμβολή τους. Θα συζητηθούν βασικά υπολογιστικά μοντέλα της φυσικής γλώσσας και θα τονιστεί η σχέση των επιπέδων γλωσσικής ανάλυσης με τη στατιστική μάθηση (statistical learning). Τέλος, θα συζητηθεί η θεώρηση του εγκεφάλου ως υπολογιστικό σύστημα με πεπερασμένη ικανότητα και πώς αυτή η συνθήκη διαμορφώνει τη γλωσσική λειτουργία και κατ’ επέκταση τα υπολογιστικά μοντέλα που δημιουργούνται για να εξηγήσουν τη φυσική γλώσσα.

Περιεχόμενο Μαθήματος 1. Εισαγωγή στη σπουδή της νοητικής αναπηρίας 2. Ορισμός, Ταξινόμηση, Επιδημιολογία, Αιτιολογία 3. Η Αναπτυξιακή Προσέγγιση της Νοητικής Αναπηρίας 4. Κίνητρα και παράγοντες προσωπικότητας σε σχέση με την επίδοση των ατόμων με νοητική αναπηρίας 5. Nοητική Αναπηρία: Αιτιολογία– Γνωστικά Προφίλ, Στρατηγικές Προκλήσεις στον Εκπαιδευτικό Σχεδιασμό 6. Γενετικά σύνδρομα που σχετίζονται με την νοητική αναπηρία: Μία ανασκόπηση (Down σύνδρομο, Williams, Prader-Willi, κ.α.). 7. Aυτοκαθορισμός, το δικαίωμα της επιλογής και άτομα με νοητική αναπηρία 8. Κοινωνικές Δεξιότητες και Φιλία σε άτομα με νοητική αναπηρία-Προγράμματα Παρέμβασης 9. Eργασία και Νοητική Αναπηρία- Μεταδευτεροβαθμια Μετάβαση για άτομα με νοητική αναπηρία και σύνδρομο Down 10.Δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης στα άτομα με νοητική αναπηρία 11. Προγράμματα παρέμβασης και νοητική αναπηρία-Ψυχολογική Προοπτική 12. Θέματα Οικογένειας και Νοητική Αναπηρία 13. Συμπεράσματα

This course aims at the identification of primary principles and practices used in addressing socio-emotional, behavioral, and learning-related difficulties that are associated and can impact children's school functioning and adjustment. Individuals enrolled in this class are expected to be able to select, design and implement intervention programs under the supervision of an experienced psychologist. 

Topic 1

Introduction. Introduction to the course and its main components (e.g., prevention, intervention, socio-emotional and learning difficulties, the psychologist role in the psychosocial support of children and their families).

Topic 2

The assessment of school-based populations. Screening and assessment of socioemotional and learning needs of the general student population through the use of psychometric tools. The assessment of behavioral problems through the use of psychometric tools, observation, and functional behavior analysis in the classroom.

Τopic 3

School-based consultation. Introduction to the topic. Discussion about the principles and procedures of consultation conducted with teachers and other educators. Presentation of various models. Implemention and discussion regarding the implementation of such models in the school environment. Connection of consultation practices with the promotion of school-family collaboration.

Topic 4

The psychosocial support of families. Counseling, consultation, and psychoeducation practices to support parents/guardians.

Topic 5

The psychosocial support of families. Motivational interviewing in the school context.

Topic 6

School-based intervention programs. Introduction to the topic. Psychological services embedded in the school environment and community. General principles for designing, implementing and evaluating programs. Introduction to implementation and evaluation science within the context of school psychology.

Τopic 7

School-based intervention program: Early intervention. Presentation of the conceptual framework of early intervention and of its primary principles. Discussion regarding the design, implementation, and evaluation of such programs based on the Greek and international literature.

Topic 8

School-based intervention programs: Individualized programs. Discussion regarding the design, implementation, and evaluation of evidence-based/evidence-informed practices.

Topic 9

School-based intervention program: Multi-tiered Systems of Support (MTSS). Presentation of the general MTSS framework. Discussion of the implementation of the framework to address and support student behavior and learning. Discussion of special topics, including the implications of such programs for students that have experienced trauma, such as a pandemic and/or school violence.

Το μάθημα εξοικειώνει τους φοιτητές/τις φοιτήτριες με τις βασικές αρχές/θεωρίες της Ψυχολογίας μέσω επιστημονικών κειμένων γραμμένων στην αγγλική γλώσσα.

Γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη κατά τη μέση παιδική ηλικία, την εφηβεία, την αναδυόμενη ενηλικίωση, την ενηλικίωση, τη μέση ηλικία και την τρίτη ηλικία. Θάνατος (μοντέλο Kubler Ross). 

Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση της αναπτυξιακής διάστασης στην ψυχοπαθολογία, λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια διάκρισης ανάμεσα στη φυσιολογική και παθολογική συμπεριφορά στη βρεφική, παιδική και εφηβική ηλικία.

Στο πλαίσιο του μαθήματος παρουσιάζεται το φάσμα των ψυχοπαθολογικών διαταραχών της παιδικής ηλικίας με έμφαση σε ζητήματα διαφοροδιάγνωσης και κλινικής αιτιολογίας. Δίνεται έμφαση στα κυρίαρχα χαρακτηριστικά των αναπτυξιακών αποκλίσεων από τη γέννηση μέχρι την εφηβεία (διαταραχές διάθεσης, συμπεριφοράς, μάθησης, νοητικές και αναπτυξιακές διαταραχές), καθώς και στα νεότερα ερευνητικά δεδομένα.

Η διεπιστημονική έρευνα του εγκεφάλου. Μορφολογία και υπερμικροσκοπική υφή του νευρικού ιστού. Ενδοκυττάρια κυκλοφορία και νευραξονική μεταφορά. Ηλεκτροτονική και χημική νευροδιαβίβαση. Οντογενετικές βαθμιδώσεις, ιστοχημικές ταυτότητες και ανατομικές συνδέσεις νευρώνων. Φυλογενετική εξέλιξη, κληρονομικότητα και επιγένεση στη διευθέτηση νευρωνικών κυκλωμάτων. Κυτταροαρχιτεκτονική των εγκεφαλικών ημισφαιρίων και της παρεγκεφαλίδας. Φαινόμενα υποστροφής και ανασύστασης. Η Νευροϊστολογική Σχολή του Ramón y Cajal και η Νευροψυχιατρική Σχολή της Βιένης. Το μάθημα έχει διπλό χαρακτήρα και συνδυάζει θεωρητικές διαλέξεις με εργαστηριακές-σεμιναριακές ασκήσεις.

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές/-τριες με ποιό τρόπο το νευρικό και το ενδοκρινικό σύστημα επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, καθώς, επίσης, και σε ποιό βαθμό η δυσλειτουργία των παραπάνω συστημάτων συνδέεται με την εμφάνιση ψυχικών ή νευρολογικών διαταραχών. Το μάθημα αποτελεί συνέχεια του μαθήματος «Βιοψυχολογία Ι». Οι επιμέρους θεματικές ενότητες περιλαμβάνουν τα εξής: Νευρωνικός έλεγχος κίνησης, κεντρικοί μηχανισμοί, διαταραχές κίνησης. Επίδραση ορμονών στον εγκέφαλο, διαφορές φύλου. Ύπνος, όνειρα, και εγρήγορση. Η βιολογία της μάθησης και της μνήμης. Βιολογική βάση διαταραχών συμπεριφοράς και νευρολογικών διαταραχών. Ανάπτυξη και Ευπλαστότητα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.