Περιδιαβάσεις: Φύλο και βία στη λογοτεχνία του 20ου και 21ου αιώνα Το θέμα της έμφυλης βίας δεν είναι ξένο στη λογοτεχνία. Σε αυτόν τον κύκλο μαθημάτων θα διαβάσουμε μαζί και θα συζητήσουμε λογοτεχνικά κείμενα του 20ού και 21ου αιώνα, τα οποία πραγματεύονται τα ακόλουθα θέματα: Πολιτισμική κατασκευή της διάκρισης των φύλων που βασίζεται στην ιδέα του παραβιάζοντα άνδρα και της παραβιάσιμης γυναίκας. Θα εξετάσουμε διαφορετικές σχέσεις βίας και τις δυναμικές τους, παρατηρώντας τόσο τις ετεροκοινωνικές όσο και τις ομοκοινωνικές σχέσεις βίας. Με τον τρόπο αυτό, θα διερευνήσουμε μια ευρεία έννοια του όρου που περιλαμβάνει όχι μόνο τη σωματική αλλά και την ψυχολογική βία.

Ειδικά θέματα πολιτισμού: Κοινωνική κινητοποίηση στη δυτικογερμανική λογοτεχνία της δεκαετίας του 1950 Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας της δεκαετίας του 1950 διαμορφώθηκε μέσα από την ανοικοδόμηση της χώρας που είχε καταστραφεί κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, από τον Ψυχρό Πόλεμο και από την έναρξη της οικονομικής ανάκαμψης στην εποχή του Αντενάουερ, κατά την οποία συντελέστηκε η οικονομική και πολιτική ενσωμάτωση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας που ιδρύθηκε το 1949 στη δυτικοευρωπαϊκή κοινότητα κρατών. Αυτή η προσέγγιση της Δύσης οδήγησε στην είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ το 1955. Η κοινωνική οικονομία της αγοράς και το σχέδιο Μάρσαλ επέφεραν το οικονομικό θαύμα στη Δυτική Γερμανία. Μετά τα χρόνια της στέρησης, η τάση για ιδιοκτησία και η αυξανόμενη μαζική κατανάλωση καθόρισαν την καθημερινή ζωή στη νεαρή ΟΔΓ. Αντιθέτως, η αντιμετώπιση της ναζιστικής εποχής και τα ζητήματα ενοχής περιήλθαν στο παρασκήνιο. Σε αυτό το σεμινάριο θα διερευνήσουμε το ερώτημα πώς η λογοτεχνία της δεκαετίας του 1950, η οποία διαμορφώθηκε από τους συγγραφείς της Gruppe 47, αντιδρά στην εποχή της. Είναι λιγότερο πολιτική σε αντίθεση με τη λογοτεχνία της δεκαετίας του 1960; Όπως φαίνεται δεν υπήρξαν σημαντικές συζητήσεις για τη λογοτεχνία σε αυτή τη δεκαετία, αλλά όπως θα δούμε στα κείμενα που εξετάζονται εδώ, εκδηλώθηκαν, μεταξύ άλλων, μια γενική δυσπιστία απέναντι στις ιδεολογίες, κάποιες πρώτες προσεγγίσεις μιας απωθημένης ανάγκης για αντιμετώπιση του φασισμού, κριτική στην πυρηνική απειλή και την αλόγιστα ραγδαία τεχνολογική πρόοδο, καθώς και αμφισβήτηση των παραδοσιακών ρόλων των φύλων.

Ziel dieses Seminars ist, dass sich die Studierenden mit dem theoretischen Hintergrund des offenen Unterrichts auseinandersetzen, diverse offene Lernformen kennenlernen sowie die Kompetenz erwerben, unterschiedliche offene Lernformen zu planen und zu unterrichten.

Dieser Kurs wird sich mit deutschsprachigen Filmen beschäftigen und neben dem Hör-Seh-Verstehen die Fertigkeit Sprechen sowie die Interaktion miteinander in den Vordergrund stellen. Wir üben vor allem die Sprechakte Argumentieren, Diskutieren und die eigene Meinung ausdrücken, werden aber auch intensiv den Wortschatz erweitern und einzelne Grammatikphänomene wiederholen. Deshalb ist eine kontinuierliche Anwesenheit und aktive Mitarbeit obligatorisch für das Bestehen des Kurses.

Στο μάθημα θα ασχοληθούμε με την οργάνωση ραδιοφωνικής εκπομπής και podcasting καθώς και με διάφορα πολυτροπικά κείμενα ψηφιακού περιβάλλοντος, όπως podcasts, ραδιοφωνικές εκπομπές, παρουσίαση εκδηλώσεων, συνεντεύξεις, παρουσιάσεις βιβλίων, καλλιτεχνικών events κά.

Στο μάθημα θα ασχοληθούμε με τις ελληνογερμανικές διασταυρώσεις. Θα επισκεφτούμε τοπόσημα της πόλης και θα ασχοληθούμε με κείμενα, ταινίες αλλά και ψηφιακές πλατφόρμες που ασχολούνται με αυτό το θέμα. Στόχος είναι η παραγωγή podcast με αντίστοιχη θεματολογία. 

Εστιάζοντας σε παραδείγματα «πολύγλωσσης γραφής», το σεμινάριο εξετάζει κείμενα που άλλοτε προκρίνουν «φανερά» την επαφή των γλωσσών, την ανάμειξη, συγχώνευση, υβριδοποίηση ή «μπασταρδοποίηση» — κι άλλοτε «κρυφά»: όπως, ας πούμε, στην περίπτωση της λεγόμενης «λανθάνουσας πολυγλωσσίας» [latente Mehrsprachigkeit], όταν δηλαδή η δομή μιας γλώσσας έχει αφομοιωθεί και μιλά ως υποβολέας στο κείμενο μιας άλλης γλώσσας. Συγχρόνως, θα θέσουμε μια σειρά από ερωτήματα: Μεταμορφώνει η πολυγλωσσία τις διαγλωσσικές και διαπολιτισμικές μας εμπειρίες; Πρόκειται για μια πρακτική συνδεδεμένη με συγκεκριμένα λογοτεχνικά είδη; Οδηγεί σε καινοτόμα αισθητικά αποτελέσματα, ευνοεί νέες πρακτικές ανάγνωσης; Μπορεί να γίνει πολιτικό εργαλείο, μια καλλιτεχνική μορφή αντίστασης; Και ακόμη: Ποιες θεωρίες γλώσσας και λογοτεχνίας είναι κατάλληλες (ή απαραίτητες να εφευρεθούν) για την περιγραφή πολυγλωσσικών πρακτικών;

Το μάθημα εστιάζει στο αφήγημα Κασσάνδρα της Κρίστα Βολφ, μιας μεγάλης συγγραφέας του 20ου αιώνα της πρώην ανατολικής Γερμανίας. Μετά από μια εισαγωγή στη ζωή και στο έργο της συγγραφέας, που έζησε τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, την διαίρεση της Γερμανίας όπως και την επανένωση της, θα επικεντρωθούμε στην ανάλυση και ερμηνεία του λογοτεχνικού κειμένου με τη μέθοδο ενός close reading. Σε αυτό το πλαίσιο θα ασχοληθούμε σε ένα πρώτο βήμα με τα εργαλεία της κειμενικής ανάλυσης και σε ένα δεύτερο βήμα θα αναλύσουμε το κειμένο. Θα ακολουθήσει η εμβάθυνση σε επίπεδο ερμηνείας συμπεριλαμβάνοντας και θεωρητικά κείμενα της ψυχανάλυσης και της φιλοσοφίας.