Αντικείμενο του μαθήματος είναι ο «μακρύς 19^ος αιώνας», μια επισκόπηση της πολυτάραχης γερμανικής ιστορίας από τη γαλλική επανάσταση ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πολιτική σκέψη του19ου αιώνα, την έννοια του έθνους και την εξάπλωση του εθνικισμού, τις θεωρίες του φιλελευθερισμού, σοσιαλισμού και μαρξισμού καθώς και στον αντίκτυπό τους στην τέχνη. Παράλληλα εξετάζονται οι ραγδαίες εξελίξεις στον χώρο των επιστημών, η βιομηχανική επανάσταση και οι επακόλουθες αλλαγές στην καθημερινή ζωή, καθώς και τα φαινόμενα της αστυφιλίας και της μετανάστευσης.

Στερεότυπα και προκαταλήψεις επηρεάζουν και σε αρκετές περιπτώσεις προκαθορίζουν τη γλωσσική αλλά και την κοινωνική μας συμπεριφορά. Όταν γνωρίζουμε τις αιτίες, αμβλύνονται οι επιπτώσεις αυτής της συμπεριφοράς. Στο σεμινάριο συζητούνται στερεότυπα, προκαταλήψεις και στάσεις απέναντι στη γλώσσα και τους ομιλητές της. Κεντρικό σημείο αναφοράς αποτελεί το κοινωνικό και ιδεολογικό πλαίσιο που καθορίζει τη γλωσσική ποικιλότητα, οι συνθήκες που διαμορφώνουν στερεότυπα, προκαταλήψεις και στάσεις και οι επιπτώσεις τους στην κοινωνική συμπεριφορά και την κοινωνική αποδοχή των ομιλητών. 

Το μάθημα συνδυάζει την Ιστορία της λογοτεχνίας με την Ιστορία των Ιδεών εστιάζοντας σε βασικούς «σταθμούς» της νεωτερικής εποχής. Συγκεκριμένα θα ασχοληθούμε με το φιλοσοφικό/ θεωρητικό υπόβαθρο αλλά και τις εκφάνσεις αυτού στον χώρο της τέχνης και της λογοτεχνίας των κινημάτων του Διαφωτισμού, του Ρομαντισμού, του Κλασικισμού και του Μοντερνισμού. 

Το 2017 είναι μεταξύ άλλων και επετειακό έτος για τον Theodor Storm (1817-1888), διότι γεννήθηκε πριν από 200 χρόνια την 14η Σεπτεμβρίου στο Husum (Schleswig). Θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Γερμανούς εκπροσώπους του «αστικού» και «ποιητικού ρεαλισμού» (1848-1890). Ιδιαιτέρως οι νουβέλες του αποτελούν αιτία για τη φήμη του. Ο Storm αποκαλούσε τη νουβέλα «την πιο αυστηρή και κλειστή μορφή πεζού λόγου με ποιητικά στοιχεία, αδελφή του δράματος». Πέρα από το „Immensee“ (1849) και το „Pole Poppenspäler“(1874), το „Der Schimmelreiter“ (1888) είναι ευρέως γνωστό και έχει μεταφερθεί αρκετές φορές στη μεγάλη οθόνη. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, το ότι η ανάγνωση έργων του είναι υποχρεωτική στο πλαίσιο του μαθήματος των Γερμανικών στη Γερμανία. Το „Immensee“ (1849) πραγματεύεται την ιστορία μιας χαμένης αγάπης, το „Pole Poppenspäler“(1874) καταπιάνεται με τη διαμάχη μεταξύ καλλιτεχνικού κόσμου και αστικού βίου, ενώ στο „Der Schimmelreiter“ (1888) επικρατεί η δυσαρέσκεια για την ορθολογιστική και θεωρητικά προοδευτική κουλτούρα από την οποία διακατέχεται η αυτοαντίληψη του αστικού κόσμου της εποχής. Οφείλουμε να αναρωτηθούμε αν είναι εύστοχη η επίκριση ορισμένων ερμηνευτών ότι ο εν λόγω συγγραφέας χάνεται, σε σύγκριση με τους Γάλλους, Άγγλους και Ρώσους σύγχρονούς του, μέσα στην έκσταση και την αρμονία, αντί να ασκεί κοινωνική κριτική ενόψει του τέλους της Επανάστασης του 1848, της περιόδου της παλινόρθωσης και της εποχής της ίδρυσης του πρώτου ενιαίου γερμανικού εθνικού κράτους (Gründerzeit). Πέραν αυτού τίθεται το ερώτημα τι δύναται να προσφέρει αισθητικά το λογοτεχνικό είδος της νουβέλας ενόψει αυτών των προκλήσεων. 

Ο Φράνς Κάφκα ανήκει στους γνωστότερους στο ελληνικό κοινό γερμανόφωνους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Είναι δε αξιοπρόσεκτο το γεγονός ότι αρκετά από τα κείμενά του υπάρχουν σε πάνω από μία μεταφράσεις, κάποια δε, όπως Η μεταμόρφωση, επαναμεταφράζονται διαρκώς. Το σεμινάριο ακολουθεί διπλό σκοπό: αφενός θέλει να λειτουργήσει ως μια εισαγωγή στο έργου του τσέχου συγγραφέα, αφετέρου, με την μορφή της μεταφραστικής άσκησης, να ενσκύψει στις μεταφραστικές ιδιαιτερότητες και δυσκολίες που παρουσιάζουν τα κείμενά του. Ως εκ τούτου πρόκειται για έναν συνδυασμό γραμματολογικού σεμιναρίου και μεταφραστικής άσκησης / σύγκρισης 

Το μάθημα παρουσιάζει τον Ελβετό συγγραφέα Friedrich Duerrenmatt και το έργο του. Εστιάζει στην ανάλυση και ερμηνεία των λογοτεχνικών κειμένων, όπως τα εξής έργα: Τα διηγήματα Der Hund, der Tunnel, die Panne και Grieche sucht Griechin (Prosakomödie), τα αστυνομικά έργα Der Richter und sein Henker, Der Verdacht, Das Versprechen και τα δραματικά έργα Der Besuch der alten Dame και Die Physiker.

Το μάθημα αυτό στοχεύει σε μια συγκριτική προσέγγιση στον αποικισμό σε ανγλόφωνα και γερμανόφωνα κείμενα. Μετά την εισαγωγή στη θεωρία του μετα-αποικισμού θα συζητηθούν οι δυνατότητες εφαρμογής της θεωρίας αυτής σε πρόσφατα γερμανόφωνα έργα. Επίσης, θα εξετάσουμε πώς η διάρθρωση της νέας παγκόσμιας λογοτεχνίας μπορεί να υποστηρίξει την ανάλυση τέτοιων κειμένων.

Να θεωρήσουμε ότι μετά το «τέλος» δεν υπάρχει τίποτε; Ή μήπως ότι παράγει πάντα το «τέλος» και την επόμενη αρχή; Και αντίστροφα: άραγε κάθε αρχή εμπερικλείει πάντα το τέλος της; Έχει ακόμη νόημα η τελεολογία; Τελειώνει η αθωότητα το 1914, τελειώνει η ιστορία το 1989, όπως προέβλεπε ο Francis Fukuyama, και μπορεί ο καπιταλισμός να φανταστεί το (δικό του) τέλος; Φτάνει κανείς στο τέλος του χώρου, όταν φτάνει στα πέρατα του κόσμου; Σηματοδοτεί η εποχή μας το τέλος της εποχής της λογοτεχνίας, της γραφής και του τυπογραφικού σύμπαντος του Γουτεμβέργιου; Τι μαρτυρά μια λογοτεχνική σκηνή θανάτου, τι μαρτυρά η Αποκάλυψη ή η Νέκυια από τον Όμηρο και εξής για «τη ζωή μετά»; Πώς διαφεύγει κανείς του τέλους – με τη μέθοδο της κρυογενετικής και την προστασία του κλίματος; Με αυτές τις ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, καταπιάνεται το σεμινάριο, το οποίο επιχειρεί να φωτίσει λογοτεχνικές, πολιτισμικές, πολιτικές και επιστημολογικές έννοιες του «τέλους», του «τέρματος», της «παύσης», της «λήξης», της «εκπλήρωσης», χωρίς ωστόσο να αξιώνει να καλύψει όλο τους το φάσμα (και χωρίς, ασφαλώς, να αναπτύσσεται σε ευθύγραμμη χρονική ακολουθία). Διαβάζοντας και συζητώντας κριτικά διάφορα κείμενα, θα εστιάσουμε, για παράδειγμα, σε χρονικές (ιστορικές) καθώς και χωρικές (γεωγραφικές) μορφές του τέλους· θα ασχοληθούμε με το ανθρώπινο τέλος αλλά και το πλανητικό τέλος (καθώς και τις – βιολογικές ή πολιτικές – προσπάθειες αποτροπής τους)· θα αναλύσουμε σκηνοθεσίες του «τέλους» στη λογοτεχνία, τα μέσα, τον πολιτισμό και τη φιλοσοφία· και, ακόμη, θα συζητήσουμε το «τέλος του ανθρώπινου υποκειμένου» μέσα από την οπτική του κριτικού μετανθρωπισμού (Posthumanismus). Βαθμηδόν θα διαπιστώσουμε ότι «τέλος» δεν σημαίνει απλώς ολοκλήρωση και αφανισμό, αντιθέτως: είναι διαπραγμάτευση και ώθηση για δράση. Διότι όσο το τέλος επίκειται, παράγει και καθορίζει το μέλλον.

Από την εποχή της γένεσης του στην Ισπανία του 16ου αιώνα, το πικαρικό μυθιστόρημα αποτελείται ένα από τα πιο παραγωγικά λογοτεχνικά είδη όλων των εποχών, ένα είδος που από τότε, σε διαφορετικές ιστορικές και πολιτισμικές συνθήκες, πραγματοποιείται όλο σε καινούργιες μορφές. Ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων, στο σεμινάριο πρώτα από όλα θα γίνει εισαγωγή στα κλασικά έργα του πικαρικού από την Ισπανία, την Γαλλία, την Αγγλία και την Γερμανία, και έπειτα, θα εστιάσουμε σε σύγχρονες εφαρμογές του πικαρικού από την Ευρώπη, την Αφρική ή την Ασία.