Αγγλική Ορολογία για τους Πολιτικούς Επιστήμονες- Επίπεδο 4

Το μάθημα επιχειρεί να εκθέσει με σαφήνεια τις συνθήκες εμφάνισης, τις επιστημολογικές και εννοιολογικές προϋποθέσεις και τη μεθοδολογική συγκρότηση ενός σχετικά νεοεμφανιζόμενου αντικειμένου της πολιτικής επιστήμης: της ανάλυσης του πολιτικού λόγου. Παράλληλα, μέσα από την διερεύνηση συγκεκριμένων εμπειρικών παραδειγμάτων αποτιμά την συμβολή της συγκεκριμένης προσέγγισης στην επαρκέστερη ερμηνεία των πολιτικών φαινομένων. Το μάθημα αρθρώνεται σε τρεις διακριτούς άξονες: A. Από την «ιδεολογία» στον «πολιτικό λόγο». Μετά από μια συνοπτική παρουσίαση του νεωτερικού εγχειρήματος της κριτικής της ιδεολογίας, κεντρικό βάρος θα δοθεί στα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει αυτό σήμερα και στον τρόπο με τον οποίο το επιστημονικό παράδειγμα της «κοινωνικής κατασκευής της πραγματικότητας» θέτει στο επίκεντρο των σχετικών κριτικών προσεγγίσεων την έννοια του λόγου (discourse/discours). B. Επιστημολογικό και εννοιολογικό πλαίσιο μιας πολιτικής θεωρίας του λόγου. Στην ενότητα αυτή γίνεται αναφορά στις κυριότερες παραδόσεις του στοχασμού από τις οποίες αντλεί η θεωρία και η «ανάλυση του λόγου». Ειδικότερα, εξετάζονται συνοπτικά το έργο του Σωσύρ και η δομική γλωσσολογία και η σημειολογική προσέγγιση του Ρολάν Μπαρτ. Γ. Μέθοδος και στρατηγικές εμπειρικής ανάλυσης. Με κέντρο βάρους το έργο των Λακλάου και Μουφ, σκιαγραφείται η μεθοδολογία και οι τεχνικές ανάλυσης του πολιτικού λόγου, όπως αναπτύσσονται ιδίως στο πλαίσιο της λεγόμενης «Σχολής του Έσεξ». Κατόπιν, αξιολογείται η αποτελεσματικότητα της προσέγγισης αυτής σε μια σειρά από εμπειρικές αναλύσεις. Ειδικότερα, θα εξεταστούν ο πολιτικός λόγος της οικολογίας, ο λόγος του λαϊκισμού, ο λόγος του εθνικής ταύτισης, κλπ. Τέλος, θα γίνει κριτική αποτίμηση της εν λόγω προσέγγισης. 

Αντικείμενο του μαθήματος είναι να διερευνήσουμε τους τρόπους με τους οποίους ανασυγκροτήθηκε θεσμικά, οικονομικά, κοινωνικά κυρίως κατά την πρώτη δεκαετία (1945 - 1955) μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Γερμανική Κατοχή, η άλλοτε πολυπληθής και ακμάζουσα εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης και τι δείχνει αυτό για την πόλη της Θεσσαλονίκης και την κοινωνία της, τι δείχνει ευρύτερα για την ελληνική κοινωνία και πολιτεία της εμφυλιακής και μετεμφυλιακής περιόδου.

Το μάθημα θα εξετάσει ιστορικά τη διαμόρφωση και τη μετεξέλιξη της ιδεολογίας του μοντέρνου αντισημιτισμού από τα μέσα του 19ου αιώνα και στη διάρκεια του 20ού αιώνα στον ευρωπαϊκό και στον ελληνικό χώρο με λίγες αναφορές στην παγκόσμια σκηνή. Η εχθρότητα κατά των Εβραίων, κοινό γνώρισμα όλων των λαών και όλων των περιόδων της ευρωπαϊκής ιστορίας, κρυσταλλωνόταν σε ένα σύνολο κατηγοριών όπως αυτή της θεοκτονίας, της «θυσίας του αίματος», της συνομωσίας κ.ά., που καθιστούσαν τον Εβραίο επικίνδυνο αλλά δεν του απέκλειαν τη δυνατότητα να βγει από την κατάσταση αυτή με το βάπτισμα. Η νεωτερικότητα σήμαινε τη μετάβαση από τις κατηγορίες αυτές σε μια βιολογική και μη ανατάξιμη κατηγορία της φυλετικής κατωτερότητας, θεμελιωμένη πλέον επιστημονικά.

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της χρήσης του Διαδικτύου για την διεξαγωγή πολιτικών ερευνών - Η σημασία του σχεδιασμού στις διαδικτυακές έρευνες - Τα βασικά δομικά στοιχεία - Πηγαίνοντας πέρα από τα βασικά: οπτικές και διαδραστικές βελτιώσεις στα εργαλεία διαδικτυακής έρευνας - Γενική διάταξη και σχεδιασμός – Επιλογή και οργάνωση των ερωτήσεων για την κατασκευή ενός ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου. - Εφαρμογή του σχεδιασμού – Η Χρήση ανοικτού λογισμικού για την υλοποίηση πολιτικών διαδικτυακών ερευνών – Η συλλογή και η χρήση παραδεδομένων των διαδικτυακών ερευνών.

 Μαθησιακοί στόχοι Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Τμήματος που θα παρακολουθήσουν με επιτυχία το μάθημα "Διαδικτυακές Πολιτικές Έρευνες" θα μάθουν να: Σχεδιάζουν και να οργανώνουν μία διαδικτυακή πολιτική έρευνα Σχεδιάζουν ένα ερωτηματολόγιο που να είναι κατάλληλο για μία διαδικτυακή έρευνα Χρησιμοποιούν λογισμικό για την υλοποίηση πολιτικών διαδικτυακών ερευνών Συλλέγουν και να αναλύουν παραδεδομένα διαδικτυακών ερευνών.

Στο μάθημα θα διδαχθεί ο τρόπος διδασκαλίας της Πολιτικής Παιδείας σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Επίσης θα ακολουθήσει η πρακτική άσκηση των φοιτητών σε πραγματικές συνθήκες σε σχολεία της περιοχής Θεσσαλονίκης 

Το μάθημα «Διδακτική της Πολιτικής Παιδείας» θα διδάσκεται το παρόν εξάμηνο κάθε Τετάρτη 12-3 στην Αίθουσα 3Α (Εγνατίας 46)

Το μάθημα περιλαμβάνει:

• Μεθόδους γενικής και ειδικής διδακτικής
• Ανάλυση αντικειμένου και διδακτέα ύλη στο Γυμνάσιο και Λύκειο-εργαστηριακή διδασκαλία
• Υλοποίηση εφαρμογής σε Γυμνάσιο ή Λύκειο [3-6 διδακτικές ώρες σε σχολική τάξη]

Οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές θα πρέπει να μελετήσουν τα σχετικά βιβλία του Γυμνασίου και Λυκείου 

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v2/course-main.jsp?handle=8547/126 [Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, Γ Γυμνασίου]

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v2/course-main.jsp?handle=8547/2025 [Πολιτική Παιδεία Α Λυκείου]

Το παρόν εξάμηνο θα ασχοληθούμε σαν εφαρμογή ιδιαίτερα με την πανδημία Covid-19. Πιο συγκεκριμένα, μετά την από πλευράς παρουσίαση των σχετικών διδακτικών ενοτήτων στην τάξη οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες που θα ασχοληθούν η κάθε μία με τα παρακάτω θέματα:

1. Συγκέντρωση στοιχείων και δεδομένων για την εξέλιξη του φαινομένου.
2. Πως αντιλαμβάνονται οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και το σχολείο γενικότερα το φαινόμενο.
3. Πως αντιλαμβάνεται η ευρύτερη κοινωνία το φαινόμενο (γονείς, κλπ.).
4. Δράσεις των θεσμών της περιοχής σε σχέση με το φαινόμενο.

Οι φοιτητές/τριες καλούνται να μελετήσουν τα κεφάλαια 5,6,7,8 του παραπάνω βιβλίου της Α’ Λυκείου ή/ και τα μέρη Α, Β, Γ του βιβλίου της Γ’ Γυμνασίου ώστε να προγραμματιστεί η διδακτική παρέμβαση στην τάξη.  

Σύντομη περιγραφή μαθήματος: Το μάθημα εστιάζει στα νομικά και πολιτικά ζητήματα που ανακύπτουν από την ανάπτυξη και λειτουργία των διεθνών διακυβερνητικών οργανισμών και τις επιπτώσεις της λειτουργίας αυτών των οργανισμών στις διεθνείς σχέσεις και τη διεθνή πολιτική. Ειδικότερα εξετάζει την λειτουργία, σήμερα και ιστορικά, των μεγάλων διεθνών οργανισμών (με έμφαση στο σύστημα του ΟΗΕ, τους θεσμούς του Bretton Woods όπως το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα και τον Π.Ο.Ε.). Εξετάζονται τόσο η δομή και θεσμικά χαρακτηριστικά όσο και η λειτουργί! των οργανισμών αυτών στις σημερινές συνθήκες. Αναλύονται οι πολιτικές παράμετροι που διέπουν την λειτουργία τους (ενδεχομένως με παραδείγματα και περιπτώσεις μελέτης) και οι επιπτώσεις στο εθνικό πλαίσιο. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην αλληλεπίδραση ανάμεσα στις αποφάσεις των διεθνών οργανισμών και του εθνικού πλαισίου. Ανά εβδομάδα το μάθημα θα ασχολείται με ένα συγκεκριμένο διεθνή οργανισμό, είτε παγκόσμιο (μεταξύ των οποίων ΟΗΕ, Παγκόσμια Τράπεζα, Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, Διεθνές Γραφείο Εργασίας και Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου) είτε περιφερειακό (Αφρικανική Ένωση,ASEAN, Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών)

Μετά το τέλος του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

• να κατανοούν τη νομική φύση των διεθνών θεσμικών οντοτήτων και τη διεθνή θεσμική οντότητα ως νομική οντότητα στο διεθνές πεδίο και στις εσωτερικές έννομες τάξεις
• να γνωρίζουν και να κατανοούν το καθεστώς ίδρυσης, διάλυσης και διαδοχής των διεθνών θεσμικών οντοτήτων
• να αναλύουν το καθεστώς της ιδιότητας του κράτους-μέλους των διεθνών οργανισμών και τα θέματα σχετικά με την κτήση, άσκηση, αναστολή και λήξη αυτής της ιδιότητας
• να γνωρίζουν το καθεστώς των προνομίων και των ασυλιών και το καθεστώς της διεθνούς ευθύνης των διεθνών
• να γνωρίζουν τους διαφορετικούς διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, ΝΑΤΟ, ΕΕ, ΣτΕ κα. ) και να αξιολογούν το έργο τους
• να γνωρίζουν τους διαφορετικούς διεθνείς οργανισμούς με ιδιαίτερη σημασία στον  και να αξιολογούν το έργο τους παρευξείνιο χώρο
• να εξετάζουν κάθε διεθνή οργανισμό κάτω από 5 θεματικές: (1) Ιστορικά, (2) Ιδρυτική Συνθήκη, (3) Μέλη, (4) Θεσμική Δομή, (5) Δραστηριότητες.

Το μάθημα στοχεύει παράλληλα και στην ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των φοιτητών έτσι ώστε να είναι σε θέση:

• να αναπτύξουν την ερευνητική τους ικανότητα και την ανεξάρτητη κριτική νομική σκέψη
• να παρουσιάζουν συνεκτικά επιχειρήματα 

• να συζητούν τα παρελθόντα και τα τρέχοντα προβλήματα
• να συνδέουν τη θεωρητική νομική συζήτηση με την πολιτική της πραγματικότητα

• να επεξεργάζονται με κριτικό πνεύμα τις νομοθετικές και νομολογιακές εξελίξεις, καθώς και την αντιμετώπισή τους από θεωρητικό και αναλυτικό πρίσμα,

Παρά την παγκοσμιοποίηση, ο Εθνικισμός βρίσκεται σε άνοδο στον σύγχρονο κόσμο. Αυτό οδηγεί σε συγκρούσεις τόσο εντός όσο και μεταξύ κρατών. Η κατανόηση του Εθνικισμού έχει κεντρική σημασία για την κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζούμε. Σε αυτό το μάθημα θα διερευνήσουμε πώς τα Έθνη και οι Εθνικισμοί βασίζονται σε αφηγήσεις του παρελθόντος. Το μάθημα ξεκινά με μια συζήτηση για τις απαρχές του Εθνικισμού κατά τον δέκατο ένατο αιώνα και την εξέλιξή του κατά τον εικοστό. Το μάθημα παρέχει μια ευρεία επισκόπηση των θεωριών και των προσεγγίσεων για τη μελέτη της εθνικιστικής σκέψης και πρακτικής. Εμπλέκει τις φοιτήτριες και τους φοιτητές στην εμπειρική και θεωρητική μελέτη θεμάτων εθνικισμού, αυτοδιάθεσης, προβλημάτων κρατικής συγκρότησης, εθνοτικών συγκρούσεων, προστασίας των μειονοτήτων, δικαιωμάτων γλώσσας και ιθαγένειας και συνταγματικού σχεδιασμού σε εθνοτικά διαιρεμένες κοινωνίες. Το μάθημα ενθαρρύνει μια κριτική, μη θρησκευτική και διεπιστημονική στάση απέναντι στη μελέτη του εθνικισμού, καθώς εξετάζονται οι διαφορετικές νοηματοδοτήσεις του Εθνικισμού από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης, στο τέλος των μεγάλων αυτοκρατοριών, μέχρι τον σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο.

Το μάθημα ξεκινάει με το ερώτημα τι συνιστά το έθνος, αναλύει την οργάνωσή και ανάδειξή του στον σύγχρονο κόσμο και εξετάζει την έννοια του "Εθνικισμού" ως προς την ατομική ταυτότητα. Εξετάζει την εθνικοποίηση των κοινωνινών μέσα από διαδικασίες βιομηχανοποίησης και φιλελευθεροποίησης. Παράλληλα εξετάζει τον ρόλο των τάξεων και των φύλων στη συγκρότηση των εθνών ενώ αναλύει κριτικά τη σχέση μεταξύ Εθνικισμού και επανάστασης. Τέλος επισκοπεί σύγχρονες προβληματικές για τα Έθνη και τις πρακτικές του Εθνικισμού στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Κλειδί για τη μελέτη του Εθνικισμού είναι μια διεπιστημονική προσέγγιση που περιλαμβάνει την πολιτική επιστήμη, την ιστορία, την ανθρωπολογία, την κοινωνιολογία και τις διεθνείς σχέσεις και το μάθημα αντλεί από όλα αυτά τα επιστημονικά πεδία. Το μάθημα αφορά φοιτήτριες και φοιτητές που ενδιαφέρονται για την πολιτική θεωρία, τις διεθνείς σχέσεις τις δημόσιες πολιτικές και τη μελέτη του Εθνικισμού.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα πρέπει να έχουν αναπτύξει την ικανότητα να: Διατυπώνουν ορθές υποθέσεις εργασίας και κατάλληλα ερευνητικά ερωτήματα Είναι σε θέση να διαμορφώσουν ένα ρεαλιστικό πλάνο επιστημονικής έρευνας Διαμορφώνουν και να επεξεργάζονται σωστά μεθοδολογικά εργαλεία Μπορούν να συγγράψουν μια ολοκληρωμένη επιστημονική εργασία Να παρουσιάσουν με ακρίβεια και με κατανοητό τρόπο σε τρίτους το αποτέλεσμα της εργασίας τους.

Οι φοιτητές αφού έρθουν σε συνεννόηση με το διδάσκοντα μπορούν να επιλέξουν ένα θέμα επιστημονικής έρευνας. Οι επιλογές είναι τρεις:

1. Βιβλιογραφική έρευνα.

2. Ποιοτική έρευνα

3. Ποσοτική έρευνα

Πρέπει να συνεργαστούν με το διδάσκοντα 5 φορές κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Κάθε ομάδα θα έχει ξεχωριστές ομαδικές συναντήσεις. Όσοι/ες επιλέξουν βιβλιογραφική έρευνα θα πρέπει να την παρουσιάσουν επίσης στους συναδέλφους τους