Ιστορική παρουσίαση και διδασκαλία των θρησκειών και λατρειών στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία από τον 2ο αι. π.Χ. μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ.

Η μελέτη και η γνώση της ιστορίας και της δεοντολογίας του κηρύγματος, ο προβληματισμός και η ετοιμασία του ιεροκήρυκα της επόμενης ημέρας. Η έννοια και ο σκοπός του κηρύγματος. Ιστορική επισκόπηση του κηρύγματος. Πηγές, θέματα, είδη, μορφές  και χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κηρύγματος.  Ο διάκονος και η διακονία του λόγου. Ανωτέρα, κατωτέρα ομιλία και λόγος. Ερμηνεία περικοπών και σχεδιαγράμματα ασκήσεων. Προσπάθειες συγγραφής και εκφώνησης κηρύγματος. Το κήρυγμα και η διακονία του λόγου σήμερα. Κριτική προσέγγιση.

Παρουσιάζονται και ερμηνεύονται ειδικά θέματα της ορθόδοξης πίστεως, που σχετίζονται με πτυχές της περί εσχάτων διδασκαλίας της Εκκλησίας.

Το μάθημα περιλαμβάνει γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες, στάσεις, αξίες, ιδέες και θεωρίες, που προσφέρονται ως προτάσεις στον εκπαιδευτικό, προκειμένου να αποκτήσει μια ικανή εποπτεία του επιστημονικού και επαγγελματικού του πεδίου και να μπορεί έτσι, αφενός να συμπεριφέρεται με όσο το δυνατό πιο παιδαγωγικό και αποτελεσματικό τρόπο και αφετέρου να αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη ευχέρεια προβλήματα και δυσκολίες που εμφανίζονται είτε γενικότερα στη σχολική ζωή είτε ειδικότερα στη διδακτική του πράξη.

Διδάσκονται ο βίος, τά έργα και η θεολογία των Πατέρων της Εκκλησίας που έζησαν από τον ε΄ μέχρι και τον η΄ αιώνα. Παρουσιάζονται εισαγωγικά ιστορικογραμματολογικά στοιχεία για τον κάθε ένα από τους Πατέρες και του έργου τους. Επεξηγούνται και αναλύονται βασικές θεολογικές θέσεις της διδασκαλίας τους.

Παρουσιάζονται ο βίος, τα συγγράμματα και η διδασκαλία των Πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων, που έδρασαν κατά την περίοδο από τον θ΄ μέχρι και τον ιε΄ αιώνα, και αντιμετωπίζονται τα σχετικά φιλολογικά και θεολογικά προβλήματα. Πρακτική άσκηση στη χρήση των πηγών της Πατρολογίας με βάση τις κλείδες και τα άλλα βοηθήματα.

Στο επιλεγόμενο μάθημα Χ283 γίνεται μια διεπιστημονική προσέγγιση στην Αγγελολογία και την Δαιμονολογία μέσα από το βιβλικό τους υπόβαθρο, την Ορθόδοξη θεολογική, δογματική και λειτουργική παράδοση, τον βυζαντινό, μεταβυζαντινό και λαϊκό πολιτισμό, καθώς και την χριστιανική τέχνη Βυζαντίου και Δύσης.

https://qa.auth.gr/el/class/1/600229938

Ο περιηγητισμός και τα ταξίδια αποτελούν δράσεις του χριστιανικού βίου με εκτεταμένη παρουσία καθ’ όλη τη διάρκεια της βυζαντινής, μεταβυζαντινής και σύγχρονης εποχής. Στο πλαίσιο του μαθήματος παρουσιάζονται κατ’ αρχάς τα διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των δύο δράσεων που ωστόσο είναι και οι δύο εκφάνσεις του χριστιανικού πολιτισμού. Στο πλαίσιο αυτό αναζητούνται οι κειμενικές μαρτυρίες για τις περιηγήσεις και τις επισκέψεις στους τόπους του χριστιανισμού ανά τους αιώνες και αξιολογούνται τα στοιχεία που παρέχονται. Παρουσιάζονται οι διαδρομές, οι συνθήκες και τα αποτελέσματα των συγκεκριμένων περιηγήσεων και ταξιδιών. Στη συνέχεια, το μάθημα στρέφεται στα μνημεία που αποτέλεσαν και αποτελούν τους προορισμούς των περιηγητών και των ταξιδιωτών. Γίνεται παρουσίαση των λόγων επιλογής των συγκεκριμένων προορισμών, των τρόπων αντιμετώπισης των μνημείων από τους επισκέπτες τους (πρόσληψη) και προτείνεται η ορθή εκκλησιαστική προσέγγιση και οριοθέτηση των μνημείων.

Ετυμολογική και εννοιολογική προσέγγιση ποιμαντικών όρων. Ιστορία και πηγές της Ποιμαντικής. Σχέσεις της Ποιμαντικής με άλλες επιστήμες και κλάδοι που προκύπτουν. Ορισμός, Ιστορία και Πηγές της Ποιμαντικής Ψυχολογίας. Ακαδημαϊκή Θεολογία και Ποιμαντική Ψυχολογία. Σχέση Ψυχολογίας και πνευματικής ζωής. Ποιμαντική Θεολογία, ενορία και ιερωσύνη. Περί της προσωπικότητας του ποιμένα. Ο ποιμαντικοψυχολόγος ερευνητής. Ψυχολογία του Βάθους και Πνευματική καθοδήγηση των πιστών. Αγιαστικό, διδακτικό και διοικητικό έργο του ποιμένα. Τα μυστήρια. Ψυχική σύγκρουση η δομή και η λύση της. Ενοχή και επιθετικότητα σε σχέση με την ιδεατή εικόνα του ατόμου. Εφηβεία και θρησκευτικότητα. Η γλώσσα της επικοινωνίας της Εκκλησίας με το σύγχρονο κόσμο. Πρακτική άσκηση που περιλαμβάνει επισκέψεις και ενημέρωση σε χώρους ενοριακής δράσης και κοινωνικής διακονίας.

Το ποιμαντικό έργο και η διακονία της Εκκλησίας στην κοινωνία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εκκλησιαστικής ζωής και παράδοσης. Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζονται οι θεολογικές προυποθέσειςτου ποιμαντικού και κοινωνικού έργου της Εκκλησίας και οι επί μέρους μορφές που αυτό λαμβάνει προς αντιμετώπιση των συγχρόνων πνευματικών και κονωνικών αναγκών του ανθρώπου. Στη συνάφεια αυτή εξετάζονται θέματα, όπως είναι η πνευματική πατρότητα, ο επανευαγγελισμός του ποιμνίου, η φιλανθρωπία, η ψυχαγωγία,η παγκοσμιοποίηση και η θρησκευτικά ελευθερία.

Το ποιμαντικό και κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, ως έκφραση ανιδιοτελούς αγάπης των μελών της, μπορεί να λαμβάνει ποικίλες μορφές. Στο πλαίσιο του μαθήματος αυτού εξετάζονται συστηματικά οι εφαρμογές του ποιμαντικού και κοινωνικού έργου προς πνευματική οικοδομή και ανακούφιση του πάσχοντος συνανθρώπου. Στη συνάφεια αυτή πραγματοποιούνται επισκέψεις σε δομές κοινωνικής αρωγής και εξετάζεται η πρακτική αντιμετώπιση προβλημάτων, όπως είναι η ασθένεια, οι διάφορες μορφές εξαρτήσεων, η βία και ο κοινωνικός αποκλεισμός.

Ποιμαντικό εφαρμογές 1.pdfΠοιμαντικό εφαρμογές 1.pdfΠοιμαντικό εφαρμογές 2.pdfΠοιμαντικό εφαρμογές 2.pdf

Στα πλαίσια του μαθήματος περιγράφεται η γένεση και η εξέλιξη της πολιτικής σκέψης στην ελληνορωμαïκή αρχαιότητα με την εξέταση ενός ευρέως φάσματος πηγών της ιουδαιοχριστιανικής και θύραθεν γραμματείας, από τα έπη του Ομήρου και του Ησίοδου έως το κήρυγμα των μεγάλων πατέρων της Εκκλησίας τον 4ο/5ο μ.Χ. αιώνα

Aντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη των πολυτελών υφασμάτων και βαρύτιμων ενδυμάτων -κοσμικών και εκκλησιαστικών- στους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους μέσα από τη μαρτυρία των γραπτών πηγών, του σωζόμενου αρχαιολογικού υλικού και των απεικονίσεών τους στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη. Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζονται βασικές πτυχές και ζητήματα τυπολογίας, τέχνης και τεχνικής των πολυτελών υφασμάτων και ενδυμάτων κατά την εξέλιξή τους από την Αρχαιότητα στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο: η παραγωγή ή/και εισαγωγή των πρώτων υλών, τα εργαστήρια επεξεργασίας τους, τα δίκτυα διακίνησης και διάχυσής τους, η τυπολογία και τα διακοσμητικά θέματα, οι ποικίλες χρήσεις τους, ο πολύπλοκος κοινωνικός και υψηλά συμβολικός ρόλος τους τόσο σε κοσμικό όσο και σε εκκλησιαστικό/λειτουργικό πλαίσιο.

https://qa.auth.gr/el/class/1/600149564

Τα Μετέωρα ως Μνημείo Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (UNESCO), είναι ένας γεώτοπος παγκόσμιας σημασίας για την έρευνα. Το μάθημα της προσκυνηματικής περιήγησης στα μοναστήρια των Μετεώρων προσφέρει ιστορική και θεολογική γνώση για την ίδρυσή τους, την αρχιτεκτονική, και τον καλλιτεχνικό τους πλούτο, όπως τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, κειμήλια, έργα ξυλογλυπτικής και μικροτεχνίας, χειρόγραφα, υφάσματα, βιβλιοθήκες κ.ά. Σημαντικά είναι τα πολύτιμα αφιερώματα, δώρα αρχόντων, βασιλέων, αλλά και απλών ανθρώπων, ως έκφραση κοινής πίστης των προσκυνητών. Τα Μετεωρίτικα μοναστήρια φιλοξένησαν αγίους και μοναχούς, η πνευματική ζωή των οποίων, όπως και τα τίμια λείψανά τους, έλκυσαν τους περιηγητές. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αδιάλειπτη πνευματική σχέση της Αγιομετεωρίτικης κοινότητας με την Αγιορειτική. Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση της θρησκευτικής – πνευματικής κληρονομιάς του μυστηριακού χώρου των Μετεώρων ως ιερού προσκυνήματος, στην μακραίωνη ιστορική πορεία του, και του ιδιαίτερου πολιτισμού που απορρέει από αυτό.

Ρεαλισμός και σύμβολο στη θεία λατρεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας

Παρουσιάζεται το αντικείμενο της Σημειωτικής, η σημειωτική θεωρία και η βασική ορολογία της, και συζητούνται τα κύρια ζητήματα που θίγει κατά την εφαρμογή της. Ειδικότερα, διδάσκεται ο τρόπος σημειωτικής ανάλυσης των βιβλικών κειμένων και καθορίζονται τα επιστημολογικά πλαίσια μέσα στα οποία μπορεί αυτή να διεξάγεται επιτυχώς. Γίνονται ασκήσεις πρακτικής εξάσκησης της σημειωτικής μεθοδολογίας σε κείμενα της Βίβλου. 

Σταθμοί της Εκκλησιαστικής Γραμματείας από τον Θ’ – ΙΕ’ αι. Α) Ιερός Φώτιος. Πρόσωπο και έργο.