Bασικές έννοιες από την περιοχή της Eνέργειας, Θερμοδυναμικής, Pευστομηχανικής και Mετάδοσης θερμότητας. Γενικές αρχές για τις εγκαταστάσεις, στους χώρους οικιακής οικονομίας. Βασικές αρχές και σχεδιασμός δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης με έμφαση στην επιρροή που έχουν αυτά τα δίκτυα στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του κτιρίου. Θέρμανση και κλιματισμός των κτιρίων με παραδείγματα υπολογισμού τόσο των θερμικών απαιτήσεων όσο και των ψυκτικών απαιτήσεων ενός κτιρίου. Σχεδιασμός δικτύου θέρμανσης. Σχεδιασμός λεβητοστασίου. Ιδιαιτερότητες χρήσης Φυσικού Αερίου σε μια κατοικία. Τρόποι θέρμανσης νερού χρήσης, και τεχνικά δεδομένα των ανελκυστήρων που ενδιαφέρουν τους Αρχιτέκτονες.

Το μάθημα εξετάζει τις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις και έννοιες της ανάπτυξης των πόλεων και τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τις πρακτικές και μεθόδους της πολεοδομίας. Οι διαλέξεις του μαθήματος και οι συζητήσεις που τις συνοδεύουν αποτελούν βασική εισροή για τις εξετάσεις.

ΕΛ

Το μάθημα αυτό είναι μια επισκόπηση της Αρχιτεκτονικής Θεωρίας από την Αναγέννηση έως τον 21^ο αιώνα. Αντί μιας χρονολογικής παράθεσης της παραγωγής αυτής, τα περιεχόμενα οργανώνονται βάσει των μέσων που το πεδίο της αρχιτεκτονικής χρησιμοποιεί για την παραγωγή θεωρητικού λόγου. Κείμενα, αντικείμενα, εκθέσεις, εικόνες, κτίρια κ.ο.κ. αποτελούν παραδείγματα που θα αναλυθούν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων με σκοπό να αναδειχθούν τα ιδεολογικά, οικονομικά, τεχνολογικά διανύσματα που δημιουργούν τα συγκεκριμένα έργα και οι τρόποι με τους οποίους η αρχιτεκτονική τα εργαλειοποιεί στις εκάστοτε ιστορικές συνθήκες. Η κάθε διάλεξη επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο τεχνικό μέσο (Αναγεννησιακή Πραγματεία, Δοκίμιο, Μανιφέστο, Βιβλίο, Τύπος, Αρχιτεκτονικές Εκθέσεις, Αρχιτεκτονική Εκπαίδευση, Γραμμικές Αναπαραστάσεις, Κολλάζ και Κτίρια) και στη διιστορική διερεύνηση της παραγωγής και διάδοσης αρχιτεκτονικής θεωρίας μέσω αυτών. Η διερεύνηση αυτή γίνεται μέσω της μελέτης συγκεκριμένων ιστορικών παραδειγμάτων μιας ευρύτερης ιστοριογραφίας που συνθέτουν τους παράλληλους αστερισμούς των αρχιτεκτονικών ιδεών και θεωριών.

EN

The course is a survey of Architectural Theory from the Renaissance period to the 21st century. Instead of a chronological order, the contents of the course are organised based on the different media used in the discipline of architecture to produce and participate in the theoretical discourse of its time. Texts, objects, exhibitions, images, and buildings, all constitute examples/paradigms that are studied to explore and identify the ideological, economic, social, technological, technical parameters that generate specific projects in a specific historical moment and to determine the ways in which architecture instrumentalises these examples to legitimise its authority. Each lecture focuses on a specific medium (Renaissance Treatise, Essay, Manifesto, Book, Press, Architectural Exhibitions, Architectural Education, Linear Representations, and Buildings) and is structured around a transhistorical investigation of their production and dissemination. This investigation is done through the study of specific historical examples of a broader historiography that compose the different constellations of architectural ideas and theories.

Tο μάθημα έχει ως στόχο την ενημέρωση των φοιτητών σχετικά με την τρέχουσα αρχιτεκτονική θεωρία, τις καταβολές της και την επιστημολογική της οριοθέτηση. Tο μάθημα έχει χαρακτήρα γενικής επισκόπησης και γίνεται με τη μορφή διαλέξεων των οποίων η παρακολούθηση είναι απαραίτητη για την κατανόησή του. Oι διαλέξεις αυτές καλύπτουν τις παρακάτω θεματικές ενότητες: α) επισκόπηση του “σώματος” της αρχιτεκτονικής σκέψης, των κατηγοριών στις οποίες διακρίνεται (ιστορία, θεωρία, κριτική, μεθοδολογία σχεδιασμού), των σχέσεων ανάμεσα στις κατηγορίες αυτές και των κυριοτέρων εκπροσώπων τους στον 20ό και τον 21ο αιώνα, 
 β) ευρεία επισκόπηση και ανάλυση τάσεων της αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας μέσα από την κριτική παρουσίαση χαρακτηριστικών παραδειγμάτων, 
 γ) ζητήματα θεωρίας του σχεδιασμού και της αρχιτεκτονικής σύνθεσης με έμφαση σε θέματα όπως η συνθετική δομή, το concept, η προσωπική γραφή και η δημιουργικότητα. 

GR

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 χρόνων οι τρόποι και οι μέθοδοι αρχιτεκτονικής δημιουργίας πέρασαν μέσα από μία ιδιαίτερη διαδικασία μετάλλαξης και αλλαγής - αποτέλεσμα των νέων μέσων - που θα μπορούσε ίσως να συγκριθεί με τις αντίστοιχες διαδικασίες μετάλλαξης που συντελέστηκαν κατά τη διάρκεια της αναγέννησης – όπου και πάλι ήταν τεχνολογικά επιτεύγματα που έκαναν αυτή τη μετάβαση δυνατή, π.χ. η γενίκευση της χρήσης χαρτιού και μολυβιού, η εφεύρεση της προβολικής γεωμετρίας και της προοπτικής κτλ. Αυτή η μετάλλαξη βέβαια δεν συνέβη μόνο στο σώμα της αρχιτεκτονικής. Αποτελεί το καθρέφτισμα της γενικότερης συνθήκης μέσα στην οποία βρίσκονται οι σημερινές κοινωνίες: Την επικράτηση των δικτύων και την συνεχή συνδεσιμότητα, μία κατάσταση όπου νέα μοντέλα ελέγχου, και επομένως εξουσίας, έχουν εγκαθιδρυθεί.

Αυτή τη νέα συνθήκη καλούνται να αποκωδικοποιήσουν οι φοιτητές και μελλοντικοί αρχιτέκτονες έτσι ώστε να μπορέσουν να δώσουν σχήμα σε μία καινούργια υπόσταση της δημιουργικής διαδικασίας. Το μάθημα προσφέρει τα απαραίτητα θεωρητικά εφόδια για την κατανόηση αυτής της κατάστασης, έχοντας ως βασική του αρχή ότι η εξέλιξη της αρχιτεκτονικής σκέψης αποτελεί ένα συνεχές όπου οι ιδέες εξελίσσονται και το νέο προκύπτει μέσα από μεταλλάξεις του παλιού. Επομένως, το κλειδί για την κατανόηση της σημερινής συνθήκης βρίσκεται στην κατανόηση της πορείας της αρχιτεκτονικής διαδικασίας κατά τη διάρκεια της νεωτερικότητας – ξεκινώντας ουσιαστικά από την περίοδο της αναγέννησης και φτάνοντας στο σήμερα – και κυρίως στην κατανόηση των σχέσεων μεταξύ σημείων και περιόδων αυτής της πορείας που φαινομενικά μπορεί να φαντάζουν ασύνδετα. Η προσέγγιση του μαθήματος, παρόλο που θα ακολουθήσει μία χρονολογική σειρά, ξεκινώντας από τον Alberti και φτάνοντας στο σήμερα, δεν είναι ιστορική. Αντίθετα αντιμετωπίζει τα σημεία αυτής της πορείας ως συμβάντα που υπερβαίνουν σε πολλές περιπτώσεις τη χρονική εναλλαγή και δημιουργούν συνδέσεις που αγνοούν τη γραμμικότητα του ιστορικού χρόνου. Απώτερος στόχος του μαθήματος είναι οι φοιτητές να κατανοήσουν τις διάφορες θεωρίες της αρχιτεκτονικής και τις αρχές τους, και, κυρίως, να βρουν σε αυτές στοιχεία που θα τους βοηθήσουν να εξελίξουν τον τρόπο που σχεδιάζουν.

EN

During the last 20 years the ways and methods of architectural production went through a process of transformation and change – a result of the new media – that maybe can be compared to similar transformational processes that took place during the Renaissance – where, again, it was technological innovations, like the use of paper and pencil, the invention of projective geometry and the perspective, that set the wheel of change in motion. Of course, that transformation is not something exclusive to architecture. On the contrary, it is the reflection of the broader conditions of contemporary societies: The dominance of networks and the omnipresent connectivity, a condition where new modes of control, and therefore power, are being established.

It is within this new condition that architecture students and future architects need to operate in order to be able to bring a breath of fresh air in the body of the creative process. The course therefore, offers the necessary theoretical tools that will aid the students to understand that condition, based on the principle that the evolution of architectural thinking is a continuum where ideas are constantly modulated and the new is the result of the mutations of the old. Therefore, the key for an understanding of the current condition in architecture lies in the understanding of the evolution of architectural thinking during modernity – starting from the Renaissance and reaching the present day – and more importantly, in the understanding of the connections between points in time and periods that might appear unconnected on the surface. The approach of the course, while following a loose chronological order that begins with Alberti, is in fact, not a historical approach. On the contrary, it deals with the points of this continuum as events that in many cases transcend temporal succession and create connections that ignore linear time. Ultimate goal of the course is to provide the students with the necessary framework that will help them understand the different instances of the theory of architecture and their principles, but maybe more importantly, will help them expand and enrich their design processes.

Στη διάρκεια του μαθήματος θα αναλύσουμε, θα προβληματιστούμε και θα συζητήσουμε για τη διαμόρφωση των αρχιτεκτονικών θεωριών κατά τη διάρκεια των διαφορετικών φάσεων της νεωτερικότητας: από την Αναγέννηση έως τη σύγχρονη εποχή μας. Η αναφορά στο πλαίσιο κρίνεται απαραίτητη, δηλαδή η σύνδεση του αρχιτεκτονικού φαινομένου με τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των υπό εξέταση φάσεων. Η προσέγγιση αυτή συμβάλλει στην αποκωδικοποίηση και κατανόηση της αρχιτεκτονικής θεωρίας και πρακτικής και μας δίνει τη δυνατότητα να αντιληφθούμε τι συμβαίνει σε ένα βαθύτερο επίπεδο, πέραν από αυτό της καταγραφής και περιγραφής τους.

Στο μάθημα περιγράφονται και αναλύονται οι τρόποι απεικόνισης που κυριαρχούν στις κοινωνίες που εξετάζονται από την προϊστορία μέχρι τη μεταβυζαντινή περίοδο.

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ είναι η αρχιτεκτονική δημιουργία του 20ου αιώνα, ως συνέπεια ή συνέργεια των έντονων πολιτισμικών, κοινωνικών και οικονομικοπολιτικών αλλαγών. Το ζήτημα προσεγγίζεται θεματικά, κυρίως (αλλά όχι αποκλειστικά) με χρονολογική αλληλουχία των γεγονότων και μέσα από συγκριτική και κριτική θεώρηση. Τα εξεταζόμενα έργα αναλύονται σε επίπεδο αισθητικό-μορφολογικό, λειτουργικό και τεχνολογικό-κατασκευαστικό. ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ είναι η απόκτηση βασικών γνώσεων, αλλά και η κριτική θεώρηση της αρχιτεκτονικής δημιουργίας από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 21ου (κινήματα, ρεύματα, άνθρωποι, έργα). Στόχος είναι επίσης, να προσφερθεί στους φοιτητές/τριες ένα γενικό ιστορικό και θεωρητικό υπόβαθρο, απαραίτητο για τον εμπλουτισμό των συνθετικών ικανοτήτων τους, το οποίο παράλληλα να αλληλεπιδρά με τις γνώσεις άλλων επιστημονικών περιοχών και γνωστικών αντικειμένων των σπουδών τους. Ως κεντρικό ζητούμενο τίθεται η αντιληπτική σύνδεση του ιστορικού μαθήματος με ζητήματα του σύγχρονου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού (λειτουργικές ανάγκες, ένταξη στο τοπίο και στον τόπο, μορφολογικές αναζητήσεις, κατασκευαστικές επιλύσεις κ.α.).

Ιστορία αρχιτεκτονικής

Ειδικά ζητήματα ιστορικής οικοδομικής τεχνολογίας και παθολογίας των νεότερων ιστορικών κτιρίων από τον 17ο έως τον 20ο αιώνα.

Το Εργαστήριο "Ιστορικά σύνολα και τόποι: Ανάπλαση - Αναβίωση" έχει ως στόχο να δώσει στους φοιτητές και φοιτήτριες τη δυνατότητα διερεύνησης και πειραματισμού σε ζητήματα επεμβάσεων σε ιστορικά σύνολα και τόπους. Το εργαστήριο θα βασιστεί σε ένα πρόγραμμα υψηλής συνθετότητας, που θα αξιοποιεί τη γνωστική και συνθετική εμπειρία των προηγούμενων εργαστηρίων και μαθημάτων. Στόχος του εργαστηριακού μαθήματος είναι: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Εργαστηριακό μάθημα υψηλής συνθετότητας εστιασμένο σε ζητήματα επεμβάσεων ανάπλασης / αναβίωσης σε ιστορικά σύνολα και τόπους, όπως: 1. Ιστορικά κέντρα πόλεων 2. Υποβαθμισμένες περιοχές ιστορικού ενδιαφέροντος 3. Παραδοσιακούς οικισμούς 4. Εγκαταλελειμμένους ιστορικούς οικισμούς της υπαίθρου 5. Εγκαταλελειμμένα ιστορικά βιομηχανικά σύνολα και συγκροτήματα 

Στο πλαίσιο του μαθήματος αναλύεται ο ρόλος των Επιστημών του Ανθρώπου στη συγκρότηση του πεδίου της Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής και στη διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής σκέψης και πρακτικής. Διευκρινίζεται επίσης η ερευνητική διαδικασία ως μέσου εφαρμογής των Επιστημών του Ανθρώπου στη συνθετική διαδικασία με τη χρήση κατάλληλων εργαλείων και τεχνικών. Εξετάζεται η σχέση ανθρώπου-δομημένου χώρου μέσω των αντιληπτικών και βιωματικών διεργασιών και παρουσιάζονται αναλυτικά οι έννοιες που τροφοδοτούν τον σχεδιασμό στα ποικίλα επίπεδα οργάνωσής του. Γίνεται αναφορά στη διαχρονική παρουσία τους στο πεδίο της αρχιτεκτονικής με εμβαθύνσεις στα κομβικά σημεία των σημασιολογικών μετατοπίσεών τους. 

Η ανώνυμη/ παραδοσιακή αρχιτεκτονική του Ελληνικού ιστορικού χώρου μετά την οθωμανική κατάκτηση (16ος-19ος αι.), μέσα στο ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο της Ανατολικής Μεσογείου· συγκριτική προσέγγιση και διαχρονική ανάλυση μορφών και κατασκευών

Το συνθετικό εργαστήριο δίνει έμφαση στη θεώρηση του μουσείου τόσο ως: 

• κελύφους και υποδοχέα της μουσειακής έκθεσης, όσο, και κυρίως,
• ως εκθεσιακού χώρου που εκφράζει τα νοήματα ενός εκθεσιακού αφηγήματος - το οποίο ωστόσο στηρίζεται σε διαθέσιμα, έστω και υποθετικά, εκθέματα.

Το συνθετικό εργαστήριο πραγματεύεται το ρόλο του εκάστοτε εκθεσιακού αφηγήματος στη συγκρότηση της κεντρικής αρχιτεκτονικής ιδέας, κατά το σχεδιασμό ενός μουσείου και της έκθεσης σε αυτό.

Το μάθημα ασχολείται με το σχεδιασμό μουσείων μουσειακών εκθέσεων ή την ανάδειξη του πολιτιστικού περιβάλλοντος, όπως ένα σύνολο μνημείων ή ένας αρχαιολογικός χώρος