Η ελληνική κλασική αρχαιολογία είναι η επιστήμη που μελετά τα υλικά κατάλοιπα του ελληνικού πολιτισμού όπως διαμορφώθηκε από τον 10ο έως και τον 1ο αιώνα π.Χ. Το μάθημα παρουσιάζει την ιστορία του συγκεκριμένου αρχαιολογικού κλάδου και τους τομείς έρευνάς του. Με αφετηρία σημαντικά μνημεία και τεχνουργήματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, παρουσιάζονται τα βασικά στοιχεία των τομέων της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της πλαστικής, της κεραμικής και της μικροτεχνίας από τα πρωτογεωμετρικά έως και τα ύστερα ελληνιστικά χρόνια και εξετάζονται οι παράγοντες που συνέβαλαν στη εξέλιξή τους.

Το μάθημα προσφέρει στους φοιτητές των πρώτων εξαμήνων βασικές γνώσεις, ξεκινώντας με την ιστορία της επιστήμης της Κλασικής Αρχαιολογίας, τη μεθοδολογ! ία της και την ορολογία. Επίσης θα παρουσιαστούν τα γενικά χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής, πλαστικής και κεραμικής.

Πρόκειται για μια γενική εισαγωγή στην ευρωπαϊκή ιστορία από την αρχή των νεότερων χρόνων (14ος αιώνας) έως και το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η εξιστόρηση των γεγονότων είναι χρονολογική, με επιμέρους όμως θεματικές ενότητες.

Η ιστορία των Ελλήνων της Ανατολής από την άλωση της Πόλης μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα θα αποτελέσει αντικείμενο του μαθήματος. Θα εξετασθούν θέματα όπως: η οικονομική και πολιτιστική ανάδυση και ανάπτυξη των Ελλήνων της Μ. Ασίας, οι ιστορικές ομοιότητες και διαφορές μεταξύ Ιωνίας, Πόντου και Καππαδοκίας, το «μιλλέτ» των Ρωμιών και η περίοδος του Τανζιμάτ, η διείσδυση των ευρωπαϊκών δυνάμεων στη Μ. Ασία, το Κίνημα των Νεοτούρκων και η τύχη των μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι σχέσεις των Ελλήνων με άλλους σύνοικους λαούς.

Εισαγωγή στην πολιτική ιστορία του Ρωμαϊκού κράτους από τις απαρχές της ρεπουμπλικανικής εποχής έως και τον 3ο αιώνα μ.Χ.. Έμφαση στη θεσμική οργάνωση και τις κοινωνικές εξελίξεις.

Η Κλασική Αρχαιολογία είναι η επιστήμη που μελετά τα υλικά κατάλοιπα του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πολιτισμού όπως διαμορφώθηκε από τον 10ο αιώνα π.Χ έως και τον 4ο αιώνα μ.Χ. Το μάθημα προσφέρει μια συνοπτική εισαγωγή στην ιστορία, τη μεθοδολογία και τους τομείς έρευνας του συγκεκριμένου αρχαιολογικού κλάδου. Με αφετηρία σημαντικά μνημεία και τεχνουργήματα του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού κόσμου, παρουσιάζονται τα βασικά στοιχεία των τομέων της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της πλαστικής, της κεραμικής και της μικροτεχνίας από τα πρωτογεωμετρικά χρόνια έως και την ύστερη αρχαιότητα και εξετάζονται οι παράγοντες που συνέβαλαν στη εξέλιξή τους. 

Ιστορία της κλασικής αρχαιολογίας και βασικά στοιχεία της μελέτης των μνημείων και των υλικών καταλοίπων του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

Η προβληματική της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας θεμελιώνεται στην επίγνωση ότι η πολιτισμική ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει το ανθρώπινο είδος δεν ανάγεται σε βιολογικούς παράγοντες και ότι οι επιμέρους κοινωνίες και πολιτισμοί δεν είναι δυνατό να ταξινομηθούν σε ιεραρχικές κατηγορίες. Με άλλα λόγια, ο εκάστοτε οικείος τρόπος ζωής δεν είναι περισσότερο αντιπροσωπευτικός ή αυτονόητος από άλλους που μας είναι ξένοι, ούτε μπορεί να αποτελέσει γνώμονα για την αξιολόγησή τους. Στο πρώτο μέρος του μαθήματος στοχεύουμε στην εξέταση των κοινωνικο-πολιτικών διαδικασιών ανάδυσης της παραπάνω επίγνωσης. Οι επόμενες ενότητες στοχεύουν σε μια εισαγωγή στις κυριότερες θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις και στις αναλυτικές έννοιες μέσα από τις οποίες οι κοινωνικοί ανθρωπολόγοι περιγράφουν τους τρόπους της ζωής που επικρατούν σε συγκεκριμένα κοινωνικά και πολιτισμικά πλαίσια και τους συγκρίνουν μεταξύ τους Το μάθημα επιδιώκει την καλλιέργεια δεξιοτήτων διαπολιτισμικής ενσυναίσθησης, ακαδημαϊκής διεπιστημονικότητας και κριτικής σκέψης στους μελλοντικούς ιστορικούς, αρχαιολόγους, φιλολόγους και παιδαγωγούς.

Στο μάθημα γίνεται εισαγωγή στους πολιτισμούς της Ανατ. Μεσογείου κατά την εποχή του Χαλκού. Αναπτύσσονται συνοπτικά τα χαρακτηριστικά των μεγάλων πολιτισμών στις ευρύτερες περιοχές της Συροπαλαιστίνης, Ανατολίας, Αιγύπτου και Αιγαίου και παρουσιάζονται ζητήματα που σχετίζονται με την οργάνωση του χώρου και την πρωίμη αστικοποίηση, τις αρχές στη διοίκηση και τις πρώτες γραφές, τη διαχείριση του θανάτου και τα ταφικά μνημεία, τη θρησκεία και την επιρροή της στη διαμόρφωση ιερών και μεγάλων θρησκευτικών συγκροτημάτων αλλά και τα εμπόρια και τα δίκτυα ανταλλαγών για την απόκτηση πρώτων υλών και πολύτιμων αγαθών.

Αποτελεί το βασικό κορμό για τη διδασκαλία της Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης από τον 4ο αιώνα έως το 1453. Αφορά σε ζητήματα εξέλιξης της αρχιτεκτονικής, της μνημειακής ζωγραφικής (τοιχογραφίες και ψηφιδωτά), των φορητών εικόνων και της γλυπτικής στη διάρκεια των παραπάνω αιώνων.

Αντικείμενο της σειράς μαθημάτων είναι η εισαγωγή στον παγκόσμιο προϊστορικό πολιτισμό από την πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου μέχρι και την Εποχή του Χαλκού. Πρόκειται για μια ιστορική αναδρομή στην αρχή και εξέλιξη της προϊστορικής Αρχαιολογίας, η οποία περιλαμβάνει θέματα της: η Αρχαιολογία της εμφάνισης και εξέλιξης του ανθρώπου μέχρι το τέλος του Πλειστόκαινου, η Νεολιθική Εποχή στη Μ. Ανατολή και την Κ. Ασία, η Νεολιθική Εποχή στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ο κόσμος της Εποχής του Χαλκού, αστικοποίηση , Μεσοποταμία, Κ. Ασία, Βαλκάνια, Κ. Ευρώπη, Μινωικός και Μυκηναϊκός κόσμος, η Εποχή του Σιδήρου στην Ευρώπη, η Προϊστορία της Αφρικής, του Νέου Κόσμου κ.λπ. Στόχοι του μαθήματος είναι η αναγνώριση της χρονικής διάρκειας και εύρους της προϊστορίας σε παγκόσμια κλίμακα, η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με τα γενικά χαρακτηριστικά της προϊστορικής περιόδου στις διαφορετικές ηπείρους, η κατανόηση των διαφορετικών σταδίων πολιτισμικής εξέλιξης και των δεδομένων που τα δομούν, η άσκηση στους τρόπους συλλογής και ερμηνείας των αρχαιολογικών δεδομένων στα διαφορετικά μέρη του πλανήτη.

Οι ελληνικές πόλεις στη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο διατηρούν τους θεσμούς και τη διοικητική τους αυτονομία, αν και υπάγονται στον επαρχιακό διοικητή. Το πολιτικό τους κέντρο, η Αγορά, όχι μόνο δεν εγκαταλείπεται, αλλά αποκτά συν τω χρόνω μνημειακά χαρακτηριστικά με την ανοικοδόμηση δημοσίων κτιρίων που χρηματοδοτούνται από πλούσιους ιδιώτες και σε ορισμένες περιπτώσεις από τον ίδιο τον αυτοκράτορα. Εδώ φιλοξενείται τώρα η λατρεία των αυτοκρατόρων, που έχει πολιτική σημασία, ενώ σταδιακά οι πόλεις αποκτούν υπό την επίδραση της Ρώμης και άλλα νέα χαρακτηριστικά, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εποχής. Εκτός από τις ήδη υπάρχουσες παλιές πόλεις (Αθήνα, Άργος, Σπάρτη, Θεσσαλονίκη, Βέροια κ.λπ.) ιδρύονται στον ελληνικό χώρο κατά την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα και του Αυγούστου νέες πόλεις, συνήθως ρωμαϊκές αποικίες, κατά κανόνα πάνω σε παλιότερες ελληνικές πόλεις (Κόρινθος, Πάτρα, Φίλιπποι, Δίον κ.λπ.). Οι αποικίες, όπου εγκαθίστανται Ρωμαίοι άποικοι, οργανώνονται με βάση ορισμένες αρχές κατά το πρότυπο των ρωμαϊκών πόλεων της Ιταλίας, ωστόσο επιβιώνουν σε μεγάλο βαθμό παλιότερα χαρακτηριστικά της τοπικής παράδοσης.

Στο μάθημα αυτό εξετάζονται οι ελληνικές πόλεις κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής αυτοκρατορικής περιόδου. Οι ελληνικές πόλεις κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής διατηρούν τους θεσμούς και τη διοικητική τους αυτονομία, αν και υπάγονται στον επαρχιακό διοικητή. Το πολιτικό τους κέντρο, η Αγορά, όχι μόνο δεν εγκαταλείπεται, αλλά αποκτά μνημειακά χαρακτηριστικά με την ανοικοδόμηση δημοσίων κτιρίων που χρηματοδοτούνται από πλούσιους ιδιώτες και σε ορισμένες περιπτώσεις από τον ίδιο τον αυτοκράτορα. Εδώ φιλοξενείται τώρα η λατρεία των αυτοκρατόρων, που έχει πολιτική σημασία, ενώ σταδιακά οι πόλεις αποκτούν υπό την επίδραση της Ρώμης και άλλα νέα χαρακτηριστικά, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εποχής. Εκτός από τις ήδη υπάρχουσες παλιές πόλεις ιδρύονται στον ελληνικό χώρο κατά την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα και του Αυγούστου νέες πόλεις, συνήθως ρωμαϊκές αποικίες, κατά κανόνα πάνω σε παλιότερες ελληνικές (Κόρινθος, Φίλιπποι, Δίον κλπ.). Οι αποικίες, όπου εγκαθίστανται Ρωμαίοι άποικοι, οργανώνονται με βάση ορισμένες αρχές κατά το πρότυπο των ρωμαϊκών πόλεων της Ιταλίας, ωστόσο επιβιώνουν σε μεγάλο βαθμό παλιότερα χαρακτηριστικά της τοπικής παράδοσης.