Το μάθημα εξετάζει την ιστορική εξέλιξη μορφημάτων ουσιαστικών, επιθέτων και ρημάτων από την Ινδοευρωπαϊκή έως την κλασική εποχή. Χρησιμοποιώντας αυτά τα στοιχεία ως στήριγμα, επιδιώκει να αντιμετωπίσει απώτερα και απαιτητικότερα θεωρητικά ερωτήματα: Ποια είναι η συνεισφορά της μορφολογίας, των μονάδων της και των μηχανισμών της στην έκφραση σημασιών και κατά πόσο αλληλεπιδρά με τη σύνταξη; Πώς μεταβάλλεται η μορφολογική έκφραση νοημάτων με την πάροδο του χρόνου; Ένα τυπολογικό παρακλάδι του μαθήματος θα μας επιτρέψει να αναθεωρήσουμε ή να ανατρέψουμε την παραδοσιακή έννοια 'μέρη του λόγου΄. Το μάθημα εξηγεί πολλά 'περίεργα΄ χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής, ως μιας γλώσσας του κόσμου, αρχαίας αλλά όχι ακατάληπτης, άγνωστης και παρεξηγημένης από τα νεαρά παιδιά. Δεν θα πούμε ποτέ ότι είναι τέλεια, θα πούμε ότι αξίζει όπως όλες οι γλώσσες του κόσμου και μας βοηθά με τον τρόπο της στην κατανόηση του φαινομένου 'γλώσσα'.  Ένας ειδικότερος στόχος είναι η αληθινή σχέση αρχαίας και νέας ελληνικής γλώσσας με ψυχρή γλωσσολογική σκέψη και χωρίς συναισθηματισμούς. Βέβαια, στο τέλος μπορεί να προκύψει ένα συναίσθημα: αγάπη για τα αρχαία, τη γλώσσα και την επιστήμη που μελετά τη γλώσσα

Ιστοριογραφία (Θουκυδίδης)

Στο μάθημα θα ασχοληθούμε με τη Γλωσσική Επεξεργασία, η οποία αποτελεί χώρο της Πειραματικής Γλωσσολογίας και της Εφαρμοσμένης Ψυχογλωσσολογίας. Θα μελετήσουμε πώς οι άνθρωποι κατανοούν και παράγουν λέξεις και προτάσεις και ποιοι μηχανισμοί ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών. Θα εξετάσουμε πώς γίνεται η λεξική αναγνώριση, πώς αντιλαμβανόμαστε τη λεξική αμφισημία και πώς επεξεργαζόμαστε τις κλιτές και παράγωγες λέξεις. Θα αναλύσουμε τον μηχανισμό που είναι υπεύθυνος για τη συντακτική επεξεργασία των προτάσεων (parser) και θα δούμε ποιες στρατηγικές ακολουθεί και από ποιους παράγοντες επηρεάζεται. Θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται στις μελέτες που διερευνούν τη γλωσσική επεξεργασία αλλά και στα θεωρητικά μοντέλα που επιχειρούν να ερμηνεύσουν τα πειραματικά δεδομένα.

Στόχος του μαθήματος είναι να παρουσιάσει τις βασικές έννοιες της κειμενογλωσσολογίας. Αρχικά, θα συζητηθούν τα βασικά ερωτήματα που απασχολούν το χώρο της κειμενογλωσσολο­γίας, όπως:

  • τι ορίζεται ως κείμενο,
  • με ποια κριτήρια ορίζεται η κειμενικότητα, και
  • ποια είναι η σχέση κειμένου και περικειμένου.

Επιπλέον, θα αναλυθούν βασικές έννοιες κατηγοριοποίησης των κειμενικών ειδών, η έννοια της συνοχής και πώς αυτή πραγματώνεται με αφορμή συγκεκριμένα παραδείγματα επικοινωνιακών περιστάσεων (π.χ. στο δημοσιογραφικό και πολιτικό λόγο), καθώς και πώς υλοποιούνται και προσεγγίζονται οι κειμενικές σχέσεις με βάση τις μεθόδους ανάλυσης των δύο κυρίαρχων γλωσ­σολογικών προσεγγίσεων στην ανάλυση λόγου, τη λειτουργική και την τυπική. 

Η ποιητική και η παράσταση της ‘εκπαίδευσης’ με αφορμή την ανάγνωση των Νεφελών του Αριστοφάνη

Διδασκαλία στοιχείων της λατινικής γλώσσας (για αρχάριους)

Το μάθημα δημιουργήθηκε πρώτη φορά το ακαδ. έτος 2020-21 για να καλυφθούν οι ανάγκες των πρωτοετών που έρχονται χωρίς να έχουν διδαχθεί λατινικά στο Λϋκειο. Αποτελεί συνέχεια του 125.1 που διδάχθηκε κατά το χειμερινό εξάμηνο και εστιάζει πρωτίστως στα μείζονα συντακτικά φαινόμενα της λατινικής γλώσσας.

Το μάθημα δημιουργήθηκε πρώτη φορά το 2020-21 και απευθύνεται αποκλειστικά σε φοιτητές και φοιτήτριες που δεν απέκτησαν καμία γνώση λατινικών κατά τις λυκειακές σπουδές τους.