Το μάθημα εστιάζει στην ρητορική και περιλαμβάνει διεξοδική μελέτη αντιπροσωπευτικών συγγραφέων και έργων. Η εισαγωγή αποτελεί μια γραμματολογική επισκόπηση της εξέλιξης της ρητορείας και ρητορικής, με έμφαση στους κύριους συγγραφείς και τα έργα τους. Το ενδιαφέρον μας θα επικεντρωθεί στον Περὶ τοῦ στεφάνου λόγο του Δημοσθένη. Το έργο θα μελετηθεί από το πρωτότυπο, ενώ έμφαση θα δοθεί σε ζητήματα γλώσσας, ύφους, αλλά και στη διεξοδική πραγματολογική και ερμηνευτική ανάλυση όλων των ζητημάτων που προκύπτουν κατά τη μελέτη αυτού του κειμένου, καθώς και αντιπροσωπευτικών παραδειγμάτων από κείμενα άλλων συγγραφέων.

H ιδέα ότι ο έρωτας στη λογοτεχνία έχει τη δική του ρητορική και τους δικούς του κώδικες είναι τόσο παλιά όσο και η ίδια η λογοτεχνία: δεν έχει παρά να ανατρέξει κανείς στις ομιλητικές σκηνές των ομηρικών επών για να δει πώς εκφέρονται, αλλά και πώς σηματοδοτούνται οι διάφορες συζυγικές και παρασυζυγικές ομιλίες. Οι κώδικες και οι τρόποι εκφοράς ασφαλώς αλλάζουν θέτοντας και, ταυτόχρονα, απαντώντας σε ενδολογοτεχνικά/ειδολογικά όσο και, κυρίως, σε εξωλογοτεχνικά/ ανθρωπολογικά ζητήματα, από συγκεκριμένα σημεία εστίασης συγκεκριμένων ιστορικών κοινωνιών. Μέχρι να φτάσουμε στον πιο γνωστό και καλύτερα διερευνημένο «ρομαντικό έρωτα» του 19ου αιώνα, έχουμε όμως διανύσει μεγάλο διάστημα. Στο μάθημα θα εξεταστούν η ρητορική και οι κώδικες του έρωτα στην πρώιμη μοντέρνα περίοδο, από τα υστερομεσαιωνικά/πρωτονεοελληνικά μυθιστορήματα μέχρι τη δημιουργική πεζογραφία της δεκαετίας του 1790, σε μία προσπάθεια ανίχνευσης των μετατοπίσεων (όπου υπάρχουν) σε ό,τι αφορά το φλερτ, το σεξ, το φύλο και το γάμο, καθώς και των σχέσεων που έχουν οι μετατοπίσεις αυτές με τα αιτήματα και τους θεσμούς των συγκεκριμένων ιστορικών κοινωνιών στις οποίες εμφανίστηκαν τα διάφορα κείμενα που θα μας απασχολήσουν. Οι φοιτήτριες/ητές θα κληθούν να εκπονήσουν απαλλακτικές εργασίες σε θέματα σχετιζόμενα με το μάθημα.

Το μάθημα εστιάζεται (σε εισαγωγικό βαθμό) στη γνωριμία των φοιτητών/τριών με τη ρωμαϊκή ελεγεία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ως ποιητικού είδους της λατινικής γραμματείας, την τυπολογία, τα θεματικά μοτίβα και τους κοινούς τόπους της. Θα ακολουθήσει σύντομη εισαγωγή στον βίο και το έργο των κυριότερων εκπροσώπων του είδους στη ρωμαϊκή γραμματεία, Προπέρτιου, Τιβούλλου και Οβιδίου. Τον πυρήνα των μαθημάτων θα αποτελέσει η διδασκαλία χαρακτηριστικών ελεγειών των παραπάνω ποιητών με έμφαση στα τυπολογικά αλλά και τα πραγματολογικά στοιχεία τους. Παράλληλα, θα γίνεται αναφορά στις διάφορες, παλαιότερες και σύγχρονες, ερμηνευτικές μεθόδους προσέγγισης της ελεγειακής ποίησης, ενώ οι φοιτητές θα διδαχθούν τους βασικούς κανόνες της λατινικής μετρικής με αφετηρία το ελεγειακό δίστιχο.

Tο μάθημα αφορά το εθνικό έπος των Ρωμαίων, την Αινειάδα του Βιργιλίου. Οι φοιτητές και φοιτήτριες αποκτούν ουσιαστική επαφή με ένα εκ των σημαντικότερων ποιητικών γενών, το έπος και γνωρίζουν τους εκπροσώπους του και τα έργα τους, την εξέλιξή του από την πρώιμη δημοκρατία έως την δυναστεία των Φλαβίων. Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο μέρος του μαθήματος αφορά την επαφή των διδασκομένων με την Αινειάδα, την οποίο προσεγγίζουν κυρίως ερμηνευτικά. Η γλωσσική εξάσκηση και η τριβή με κειμενικά προβλήματα αποτελεί επίσης ζωτικό μέρος της διδασκαλίας,αλλά η έμφαση μετατοπίζεται στην εξοικείωση με τον ποιητικό λόγο (μέτρο, ύφος κλπ.) και τον ειδολογικό κώδικα καθώς και σε ερμηνευτικά ζητήματα.

Η πρώιμη νεοελληνική λογοτεχνία ως προϊόν της κυρίαρχης πατριαρχίας αντανακλά τις δομές και τις αντιλήψεις της: από τις αρπαγές γυναικών στο Διγενή Ακρίτη, το βασανισμό της Χρυσορρόης από το δράκο (αλλά και τις εκούσιες προγαμιαίες σχέσεις) στον Καλλίμαχο, το ξύλο και την απάνθρωπη φυλάκιση της Αρετούσας σπό τους γονείς της για τον έρωτά της στον Ερωτόκριτο, τη δολοφονία και το διαμελισμό του Πανάρετου από τον πεθερό του Φιλόγονο (που δεν μπορούσε να αποδεχτεί τη σχέση με την κόρη του) στην Ερωφίλη μέχρι την κωμική περιγραφή των ξυλοδαρμών της νεαρής νύφης από τον γέρο και σεξουαλικά ανίκανο άντρα της στην Κακοπαντρεμένη και την αριστουργηματικά στημένη ιστορία ενός βιασμού στη Ριμάδα κόρης και νιου, η πρώιμη νεοελληνική λογοτεχνία βρίθει γλαφυρών περιγράφων της σεξουαλικής πράξης, αλλά και της έμφυλης βίας. Μια ενδιαφέρουσα αλλαγή παραδείγματος εμφανίζεται το 18ο αιώνα, όπου η λογοτεχνίζουσα και λογοτεχνική γραμματεία της εποχής παύει να μιλά ανοιχτά για το σεξ, άλλοι όμως επιστημονικοί λόγοι (κυρίως ο δικαιικός, όπως τον βλέπουμε μέσα από τους νομοκάνονες) εμπλουτίζονται συνεχώς με νέες σεξουαλικές κατηγορίες. Η καταγραφή των παρεκκλίσεων (εντός πολλών εισαγωγικών) που επιχειρείται αυτή την εποχή πρέπει να συνδυαστεί με τον κυρίαρχο λόγο της εξουσίας που προσπαθεί να θέσει σαφείς διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο τι πρέπει να λέγεται και τι όχι, στο τι είναι ιδιωτικό και τι δημόσιο, στο τι είναι άντρας και τι γυναίκα και επιβάλλει και στους υπόλοιπους λόγους περαιτέρω εννοιολογήσεις μέσα στο ίδιο πλαίσιο. Οι σιωπές της επίσημης γραμματείας εδώ είναι εξίσου σημαντικές με τις λέξεις της. Στο πλαίσιο του μαθήματος θα επιχειρηθεί ανάλυση των έμφυλων σχέσεων και της σεξουαλικότητας σε σχέση με τη βία και την πατριαρχική εξουσία και θα καταδειχτεί ότι η καθολική επιβολή συγκεκριμένων εννοιολογήσεων στην κοινωνική πρακτική οδηγεί στη δημιουργία ενός πολιτισμού ντροπής, όπου παρόλο που η εξουσία καθορίζει τι κάνουν οι άνθρωποι, πού το κάνουν, πώς το κάνουν, εγγράφοντας την κανονιστική γνώση στο ίδιο τους το σώμα, η βία εξακολουθεί να παραμένει κυρίαρχο στοιχείο. Οι φοιτήτριες/ητές θα αναλάβουν απαλλακτικές (ομαδικές) εργασίες. Βιβλιογραφία θα δοθεί στο μάθημα.

Το μάθημα αυτό αποτελεί εισαγωγή στη Σύνταξη, μέσα από το πρίσμα της Γενετικής Θεωρίας, και ειδικότερα το θεωρητικό πλαίσιο του Μινιμαλιστικού Προγράμματος. Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση με τις βασικές θεωρητικές έννοιες της Σύνταξης, η μύηση στην παρατήρηση, περιγραφή, και ανάλυση των εμπειρικών δεδομένων, καθώς και στην αξιοποίηση των εμπειρικών δεδομένων για την κατασκευή, υποστήριξη, και διάψευση θεωρητικών επιχειρημάτων.