Στο φροντιστήριο αυτό θα εξεταστούν θέματα που αφορούν στην οργάνωση των προανακτορικών οικισμών, τη διαφοροποίησή τους μέσα στο φυσικό τοπίο του νησιού, τις τεχνολογικές καινοτομίες και παραδόσεις, τις επαφές και αλληλεπιδράσεις των κοινοτήτων πριν την εμφάνιση των πρώτων ανακτόρων στην Κρήτη. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα ταφικά έθιμα και τις πρακτικές, στην ταφική αρχιτεκτονική και τη μεταχείριση των νεκρών καθώς και στα αντικείμενα που βρίσκονται μέσα στους τάφους αλλά και στους υπαίθριους εξωτερικούς χώρους και τη σημασία τους ως τοπόσημα και χώροι μνήμης και ενσωμάτωσης των εν ζωή κοινωνιών. Σκοπός του φροντιστηρίου είναι η ανασύνθεση των προανακτορικών κοινωνιών μέσα από τα αρχαιολογικά κατάλοιπα και τις σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις που υπάρχουν στα παραπάνω ζητήματα. Το φροντιστήριο αυτό αποβλέπει στην εξειδίκευση των γνώσεων των φοιτητών της αρχαιολογίας σε θέματα τεκμηρίωσης, στην ανάλυση και ερμηνεία του αρχαιολογικού υλικού μέσα από τη συστηματική χρήση της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας, στην εξοικείωση με την επεξεργασία και εμβάθυνση με το θέμα του σεμιναρίου, στη ομαδική συνεργασία για την προφορική παρουσίαση και ατομική εξάσκηση στη συγγραφή επιστημονικής εργασίας, στην εκπαίδευση σε τρόπους διαχείρισης και αξιοποίησης της αρχαιολογικής πληροφορίας, με την αναγνώριση των ορίων του αρχαιολογικού υλικού, στη διατύπωση των ερευνητικών ζητημάτων που οδηγούν στην κατανόηση πολιτισμικών διεργασιών του παρελθόντος καθώς και στην προετοιμασία των φοιτητών για την ενεργή και κριτική συμμετοχή τους στη διδασκαλία θεμάτων της ιστορίας του πολιτισμού. Η αξιολόγηση των φοιτητών θα βασιστεί στη συμμετοχή τους στη γενική συζήτηση, στην προφορική παρουσίαση άρθρων και εργασιών και σε γραπτή εργασία.

Το φροντιστήριο αυτό θα προσπαθήσει να καλύψει καταρχήν θέματα που αφορούν στη μεταχείριση των νεκρών (π.χ. ενταφιασμός, καύση). Ζητήματα που θα συζητηθούν αναλυτικά περιλαμβάνουν τη δημογραφία αρχαιολογικών πληθυσμών, την επίδραση των ασθενειών καθώς και τις διατροφικές συνήθειες στη μελέτη των προϊστορικών κοινοτήτων. Παράλληλα, θα γίνει παρουσίαση των μακροσκοπικών τεχνικών αλλά και των αναλυτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη μελέτη των σκελετικών πληθυσμών όπως είναι η αναγνώριση και ο προσδιορισμός του φύλου και της ηλικιακής κατηγορίας σε ανήλικα και ενήλικα άτομα, η καταγραφή μετρικών και μη μετρικών χαρακτηριστικών καθώς και παθολογικές αλλοιώσεις όπως αυτές επιδρούν στο σκελετό. Όλα τα μεθοδολογικά ζητήματα θα παρουσιάζονται μέσα από αρχαιολογικά παραδείγματα που αφορούν προϊστορικούς πληθυσμούς του Αιγαίου με σκοπό την καλύτερη κατανόηση τους σε επίπεδο εφαρμογής στα ερμηνευτικά αρχαιολογικά μοντέλα. Το φροντιστήριο θα περιλαμβάνει υποχρεωτική παρακολούθηση εργαστηριακών μαθημάτων με σκοπό την απόκτηση στοιχειωδών γνώσεων της ανατομίας του ανθρώπινου σκελετού και την εφαρμογή των μακροσκοπικών τεχνικών στην καταγραφή των σκελετικών πληθυσμών.

Ένα από τα βασικά στοιχεία που διακρίνει τον αρχαίο από το σύγχρονο κόσμο είναι η νομικά θεσμοθετημένη ύπαρξη του θεσμού της δουλείας τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στη Ρώμη. Στόχος του μαθήματος είναι -μέσω της χρήσης επιλεγμένων κειμένων- η κατανόηση του θεσμού στο πλαίσιο της κοινωνικής και οικονομικής ζωής των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων. Σε ειδικές ενότητες εξετάζονται οι όροι που χρησιμοποιούνται για να δηλώνουν τα μέλη της κοινωνικής αυτής ομάδας και οι οποίοι συνδέονται τόσο με την προέλευση των σχετικών προσώπων όσο και με την εργασία στην οποία απασχολούνται, οι πηγές προμήθειας δούλων και ο ρόλος τους στην παραγωγική διαδικασία, η θέση τους στην κοινωνική δομή (οικογενειακές σχέσεις, γάμοι, τεκνοποίηση κλπ.), τα περιθώρια κοινωνικής ανόδου και η χειραφέτηση των δούλων (απελευθερώσεις). Ως ειδική κατηγορία μελετώνται οι δούλοι και απελεύθεροι που ανήκουν στον αυτοκρατορικό οίκο. Παράλληλα επισημαίνονται ομοιότητες και διαφορές που εντοπίζονται στο θεσμό κατά τους νεότερους χρόνους.

Το φροντιστήριο αυτό θα προσπαθήσει να καλύψει καταρχήν θέματα που αφορούν στη μεταχείριση των νεκρών (π.χ. ενταφιασμός, καύση). Ζητήματα που θα συζητηθούν αναλυτικά περιλαμβάνουν τη δημογραφία αρχαιολογικών πληθυσμών, την επίδραση των ασθενειών καθώς και τις διατροφικές συνήθειες στη μελέτη των προϊστορικών κοινοτήτων. Παράλληλα, θα γίνει παρουσίαση των μακροσκοπικών τεχνικών αλλά και των αναλυτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη μελέτη των σκελετικών πληθυσμών όπως είναι η αναγνώριση και ο προσδιορισμός του φύλου και της ηλικιακής κατηγορίας σε ανήλικα και ενήλικα άτομα, η καταγραφή μετρικών και μη μετρικών χαρακτηριστικών καθώς και παθολογικές αλλοιώσεις, όπως αυτές επιδρούν στο σκελετό. Όλα τα μεθοδολογικά ζητήματα θα παρουσιάζονται μέσα από αρχαιολογικά παραδείγματα που αφορούν προϊστορικούς πληθυσμούς του Αιγαίου με σκοπό την καλύτερη κατανόηση τους σε επίπεδο εφαρμογής στα ερμηνευτικά αρχαιολογικά μοντέλα. Το φροντιστήριο θα περιλαμβάνει υποχρεωτική παρακολούθηση εργαστηριακών μαθημάτων με σκοπό την απόκτηση στοιχειωδών γνώσεων της ανατομίας του ανθρώπινου σκελετού και την εφαρμογή των μακροσκοπικών τεχνικών στην καταγραφή των σκελετικών πληθυσμών. Απευθύνεται σε περιορισμένο αριθμό φοιτητών και η αξιολόγηση θα γίνει με τη συγγραφή και την προφορική παρουσίαση εργασίας σε σχετικά ζητήματα, την ενεργή συμμετοχή και επιτυχή εξέταση των συμμετεχόντων με γραπτό τεστ στις εργαστηριακές ασκήσεις.

Το μάθημα αφορά στη μελέτη της τοπογραφίας των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων της Άρτας, των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής. 

Στο μάθημα εξετάζεται ο γεωγραφικός χώρος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (Μικρά Ασία, Αρμενία, βόρεια Μεσοποταμία, Συρία, Παλαιστίνη, βόρεια Αφρική, Νησιά, Ιταλία, Βαλκάνια), δηλαδή οι περιοχές και τα οικιστικά τοπία του ανατολικού μεσογειακού χώρου κατά τον Mεσαίωνα. Περιφέρειες και τοπία - κλιματολογικές συνθήκες και αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον μετά την αρχαιότητα - οικονομική εκμετάλλευση της γης και της θάλασσας - συγκοινωνιακό δίκτυο (χερσαίοι και θαλάσσιοι δρόμοι) - σύνορα, διοικητική διαίρεση, προσαρτήσεις και απώλειες εδαφών - εκκλησιαστική οργάνωση και μοναχισμός - οικισμοί και τοπωνύμια - πληθυσμός (εθνότητες και γλώσσες) - πηγές και βιβλιογραφία για την ιστορική γεωγραφία του Βυζαντίου.