Περίγραμμα μαθήματος

Είδη και μορφές θεατροπαιδαγωγικής έρευνας, είδη και μορφές του παιχνιδιού και της σχέσης του με το παιδί, εκπόνηση ερευνητικών σχεδίων που διαπραγματεύονται το παιχνίδι και το θέατρο σε εκπαιδευτικό πλαίσιο, θεατροπαιδαγωγική θεωρία και η σχέση της με το θέατρο και τις σύγχρονες τάσεις παραστατικότητας, μορφές και είδη του θεάτρου στην εκπαίδευση με έμφαση στο θέατρο για ανήλικους θεατές, μεθοδολογία οργάνωσης θεατροπαιδαγωγικού δρώμενου, ερευνητικές μέθοδοι και εργαλεία συλλογής και ανάλυσης δεδομένων με έμφαση στο ποιοτικό παράδειγμα, ερευνητικά σχέδια και εργασίες για τον κοινωνικό και διαπολιτισμικό χαρακτήρα του θεάτρου, τον ρόλο της αισθητικής μάθησης και το καλλιτεχνικό-δημιουργικό συμβάν, προγράμματα σπουδών του θεάτρου στην εκπαίδευση, διεπιστημονικές και πολύτεχνες συνέργειες.

Ζητούμενα και αξιολόγηση

• Ζητούμενο 1:  Παρουσίαση θεατροπαιδαγωγικού-ερευνητικού άρθρου. Υποβολή του .pptx και του pdf του άρθρου στο elearning έως τις 18-418, 18.00 η ώρα [2 βαθμοί]
• Ζητούμενο 2: Διατύπωση τίτλου και ερευνητικών ερωτημάτων / υποθέσεων μιας δικής σας υποθετικής θεατροπαιδαγωγικής-ερευνητικής εργασίας. Υποβολή στο elearning έως τις 2-5-18 στις 18.00 η ώρα [1 βαθμός]
• Ζητούμενο 3: Κουκλοθέατρο. Θα οριστεί με λεπτομέρεια μετά το σεμινάριο με την κα. Παρούση και θα έχει εθελοντικό χαρακτήρα. Υποβολή στο elearning του μαθήματος έως τις 15-6-18 στις 18.00 η ώρα [1 βαθμός (προσθετικά)]
• Ζητούμενο 4: Παρουσίαση σε .pptx ενός υποθετικού θεατροπαιδαγωγικού-ερευνητικού σχεδίου. Υποβολή του .pptx στο elearning του μαθήματος έως τις 23-5-18 στις 18.00 η ώρα [2,5 βαθμοί]
• Ζητούμενο 5: Τελικό παραδοτέο σε .docx του υποθετικού «θεατροπαιδαγωγικού-ερευνητικού σχεδίου». Υποβολή στο elearning του μαθήματος έως τις 15-6-18 στις 18.00 η ώρα [4,5 βαθμοί]

Σκοποί του μαθήματος είναι: α) η μελέτη των δυνατοτήτων πολύπλευρης παιδαγωγικής διαχείρισης και εφαρμογής μορφών του χορού σε τυπικά και μη τυπικά πλαίσια μάθησης και β) η εξοικείωση και ο πειραματισμός των φοιτητριών/των με τις μεθόδους έρευνας που απαντώνται την επιστημονική αρθρογραφία σε σχέση με τον χορό στην εκπαιδευτική πράξη. Προσεγγίζεται η σημειωτική της Τέχνης του χορού, η πολιτισμική του προσφορά, η κατάλληλη διδακτική μεθοδολογία για το νηπιαγωγείο και το δημοτικό σχολείο, για περιπτώσεις, όπως ο δημιουργικός χορός, ελληνικός παραδοσιακός, χοροί του κόσμου και άλλα είδη που προσφέρονται ως μέσα έκφρασης, δημιουργίας, επικοινωνίας και μάθησης. Διερευνάται η αξία του ρυθμού και του χορού, ως μέσων βελτίωσης της ψυχοκινητικής ανάπτυξης παιδιών τυπικής και μη τυπικής ανάπτυξης. Οι φοιτήτριες/τές μελετούν τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα του αντικειμένου και συμμετέχουν σε βιωματικά εργαστήρια καλλιτεχνικής έκφρασης και προσομοιώσεων διδακτικών εφαρμογών, για την απόκτηση επάρκειας στην ευέλικτη παιδαγωγική προσέγγιση του χορού και της δημιουργικής κίνησης στο σχολείο. Σημαντικό μέρος του μαθήματος είναι οι διαπολιτισμικές και διαθεματικές προσεγγίσεις μέσω της έκφρασης/κίνησης, που αναδεικνύουν τη θέση του χορού ως στοιχείου μάθησης και πολιτισμού στην εκπαίδευση. Τέλος, εναλλακτικές μορφές εξερεύνησης της κίνησης με επιστημονικό υπόβαθρο, όπως η Χοροθεραπεία, εξετάζονται υπό το πρίσμα παιδαγωγικής κατεύθυνσης θεωρητικά και πρακτικά.

Σε αυτό το μάθημα, οι εκπαιδευόμενοι/ες θα εξετάσουν τις δικές τους παραδοχές σε συνδυασμό με την τρέχουσα έρευνα που αφορά τις αντιλήψεις για τη διαφορετικότητα και τις διαστάσεις της στο πλαίσιο της εκπαίδευσης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Θα μελετήσουν κριτικά σύγχρονα μοντέλα και πρακτικές διαφοροποίησης σε συνδυασμό με τις ποικίλες προκλήσεις που αφορούν το σχεδιασμό και την υποστήριξη περιβαλλόντων μάθησης που εστιάζουν στη διαφοροποίηση της διδασκαλίας και τη συμπερίληψη. Το μάθημα οργανώνεται στις παρακάτω ενότητες.

• Ο μύθος της ομοιογένειας της σχολικής τάξης
• Παράγοντες που ευνοούν τις διακρίσεις και την ελλειμματική προοπτική σκέψης για τη διαφορετικότητα των μαθητών.
• Ανάπτυξη κουλτούρας του 'ανήκειν'.
• Αρχές και πλαίσιο διαφοροποιημένης διδασκαλίας (ΔΔ)
• Σχεδιάζοντας για τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας και μάθησης
• Διαφοροποιημένη διδασκαλία και ειδική αγωγή

- 

Το μάθημα στοχεύει στην εξοικείωση με το θεωρητικό πλαίσιο μιας παιδοκεντρικής και διαλογικής θεώρησης της μουσικής αγωγής. Ανιχνεύονται ερευνητικές προσεγγίσεις που περιγράφουν τη διαδικασία ανακάλυψης και δημιουργίας ήχων κατά τη συμμετοχή σε μουσικό παιχνίδι, αυτοσχεδιασμό και σύνθεση μουσικής στο πλαίσιο της ομάδας. Ο διαμεσολαβητικός ρόλος του εκπαιδευτικού, η υποστήριξη της ομάδας των συνομηλίκων κατά τη διαδικασία της συνδημιουργίας και η ανάπτυξη αναστοχαστικής σκέψης ανιχνεύονται ως κεντρικοί άξονες για την εμβάθυνση στη διαδικασία της μουσικής δημιουργίας. 

Σε αυτό το μάθημα συζητιούνται οι έννοιες του εκπαιδευτικού σχεδιασμού και των εκπαιδευτικών πόρων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων με παιδιά μικρών ηλικιών. Εκκινώντας από την έννοια του σχεδιασμού ως διαδικασίας που οργανώνεται και υλοποιείται μέσω επιλογών του σχεδιαστή/της σχεδιάστριας με βάση το κοινό στο οποίο απευθύνεται ένα συγκεκριμένο εκπαιδευτικό προϊόν, συζητάμε τη μάθηση στη νέα εποχή και την κατασκευή της γνώσης από τα παιδιά. Στο πλαίσιο του μαθήματος οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα έχουν τη δυνατότητα να σχεδιάσουν εκπαιδευτικούς πόρους, να τους συζητήσουν και να προχωρήσουν σε ανασχεδιασμούς, να αξιολογήσουν -με βάση ερευνητικά θεμελιωμένα κριτήρια και έρευνα- διαθέσιμους εκπαιδευτικούς σχεδιασμούς και να οργανώσουν έναν μαθησιακό σχεδιασμό για συγκεκριμένη θεματική ενότητα που να απευθύνεται σε παιδιά μικρών ηλικιών.

Το μάθημα στοχεύει στην κατανόηση της σύνδεσης παιχνιδιού και δημιουργικότητας στην παιδική και μέση παιδική ηλικία. Με έμφαση στο ρόλο των ενηλίκων και των συνομηλίκων στις αποφάσεις και στις επιλογές που κάνουν τα παιδιά κατά το παιχνίδι, εξετάζονται οι τρόποι με τους οποίους εκφράζουν τις ιδέες και τα ενδιαφέροντα τους και οι παιδαγωγικές πρακτικές με τις οποίες οι ενήλικες μπορούν να διερευνήσουν το σύγχρονο παιχνίδι και να ενδυναμώσουν τη συμμετοχή των παιδιών σε δημιουργικές εμπειρίες. Προσεγγίζοντας τις οπτικές των ίδιων των παιδιών για το παιχνίδι, θα διερευνηθούν η σημασία αλλά και πρακτικές για την ανάπτυξη δημιουργικών χώρων όπου τα σημερινά παιδιά μπορούν να ακολουθήσουν τα ενδιαφέροντα και τις ιδέες τους.

Σε αυτό το μάθημα οι φοιτητές/τρiες θα συμμετέχουν στη διερεύνηση και κριτική ανασκόπηση βασικών θεωριών και μεθοδολογιών της επιστήμης της ψυχολογίας που βρίσκουν πεδίο εφαρμογής στην εκπαίδευση δίνοντας έμφαση στην προσχολική και παιδική ηλικία.

Στο μάθημα αυτό, παρουσιάζονται οι Τέχνες ως ενοποιητικός μοχλός μιας ολιστικής εκπαιδευτικής προσέγγισης για μια παιδαγωγική της δημιουργικότητας. Σε συντονισμό με τις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής για καινοτομία και για έκφραση της πολιτισμικής πολυμορφίας, παρουσιάζονται μέσα από σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα και ενδεικτικές εφαρμογές, οι βασικές δομές για τη μεταφορά των δημιουργικών ικανοτήτων μέσω των Τεχνών, σε τυπικά και μη τυπικά περιβάλλοντα μάθησης. Οι Εικαστικές Τέχνες, η Μουσική, το Θέατρο, ο Χορός, καθώς και η Μουσειακή Εκπαίδευση παρουσιάζουν τις ιδιαιτερότητες, τόσο στις βασικές εκπαιδευτικές δομές τους, όσο και στην έρευνα και συνδέονται διαθεματικά με τρόπους που υποστηρίζουν την έκφραση, την επικοινωνία και τη μάθηση στον σύγχρονο κόσμο.

Το μάθημα περιλαμβάνει στο βασικό κορμό του ένα εισαγωγικό μάθημα στις τεχνικές εισαγωγή στις επιστημολογικές προϋποθέσεις της επιστημονικής έρευνας. Στη συνέχεια αναπτύσσονται τα βασικά στοιχεία της ποσοτικής και της ποιοτικής έρευνας και των εργαλείων τους με έμφαση στις κοινωνικές επιστήμες και ειδικότερα στις επιστήμες της εκπαίδευσης. Παρουσιάζονται και αναλύονται οι τεχνικές της περιγραφικής και επαγωγικής στατιστικής, ενώ οι φοιτητές ασκούνται στη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS. Το μάθημα περιλαμβάνει 39 ώρες δια ζώσης και εξ αποστάσεως διδασκαλίας ανατροφοδοτήσεις μέσω των εργαλείων σύγχρονης και ασύγχρονης διδασκαλίας που παρέχονται από το ίδρυμα και το τμήμα. Οι θεματικές ενότητες που θα αναπτυχθούν είναι οι ακόλουθες: (α) Γενικά περί έρευνας – Επιστημολογικές προϋποθέσεις της έρευνας, (β) Εγκυρότητα, αξιοπιστία και ερευνητική δεοντολογία, (γ) Το Ερευνητικό σχέδιο (δ) Ερευνητικό ερώτημα – Υποθέσεις έρευνας, (ε) Τεκμηρίωση – Αναζήτηση πηγών, (στ)Δειγματοληψία- Μεταβλητές, (ζ) Ποσοτική έρευνα - Χρήση SPSS (Βασικές οδηγίες χρήσης), (η) Έρευνα επισκόπησης – Σχεδιασμός ερωτηματολογίου και ανάλυση των δεδομένων Περιγραφική και Επαγωγική Στατιστική, (θ) Ποιοτική Έρευνα, Ανάλυση περιεχομένου – Ανάλυση λόγου - Εθνογραφία - Ομάδες εστίασης - Μελέτη περίπτωσης - Έρευνα δράση - Θεμελιωμένη θεωρία.

Υποχρεωτικό μεταπτυχιακό μάθημα κορμού

Βιβλιογραφικές επισκοπήσεις Έρευνα με παιδιά Έρευνα δράση Το ερωτηματολόγιο ως εργαλείο έρευνας Θεματική ανάλυση – Ανάλυση Περιεχομένου Ανάλυση πολυτροπικών αλληλεπιδράσεων Ανάλυση πολλαπλών εμπειρικών δεδομένων για την ανίχνευση των αντιλήψεων των παιδιών Πειραματικές μεθοδολογίες στην εκπαιδευτική έρευνα με μικρά παιδιά Προχωρημένες στατιστικές αναλύσεις Ανάλυση συζητήσεων & αλληλεπιδράσεων με μικρές ομάδες παιδιών με έμφαση στην ανάλυση ιχνογραφημάτων