Το μάθημα παρουσιάζει τα αναλυτικά προγράμματα της Γεωγραφίας στην Α/θμια εκπαίδευση στην Ελλάδα από το 1834 μέχρι σήμερα και κάνει σύγκριση με αντίστοιχα στην Ευρώπη και τον κόσμο. Επίσης, παρουσιάζει την διαθεματική προσέγγιση της Γεωγραφίας με την Ιστορία και αναλύει τη σημασία της έννοιας του χώρου για την διδασκαλία της κλίμακας. Δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη διδασκαλία των αφηρημένων γεωγραφικών εννοιών και των χαρτών παρουσιάζοντας και εξηγώντας τη σημασία των χαρτογραφικών προβολών και τη συμβολή της ψηφιακής χαρτογραφίας στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Το μάθημα παρουσιάζει τα αναλυτικά προγράμματα της Γεωγραφίας στην Α/θμια εκπαίδευση στην Ελλάδα από το 1834 μέχρι σήμερα και κάνει σύγκριση με αντίστοιχα στην Ευρώπη και τον κόσμο. Επίσης, παρουσιάζει την διαθεματική προσέγγιση της Γεωγραφίας με την Ιστορία και αναλύει τη σημασία της έννοιας του χώρου για την διδασκαλία της κλίμακας. Δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη διδασκαλία των αφηρημένων γεωγραφικών εννοιών και των χαρτών παρουσιάζοντας και εξηγώντας τη σημασία των χαρτογραφικών προβολών και τη συμβολή της ψηφιακής χαρτογραφίας στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Σκοπός του μαθήματος είναι η γνωριμία των φοιτητών/ φοιτητριών με την ιστορία του αντικειμένου της διδακτικής της ιστορίας καθώς και η εξοικείωση τους με σύγχρονες απόψεις που αφορούν τις παραμέτρους και τις ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου διεπιστημονικού αντικειμένου. Γι αυτό το λόγο, το μάθημα έχει πέντε ενότητες. Στην πρώτη ενότητα γίνεται σύντομη επισκόπηση της ιστοριογραφίας και νοηματοδότηση εννοιών όπως ιστορική γνώση, ιστορική αφήγηση, ιστορική κατανόηση/ εξήγηση, ιστορικές έννοιες, ιστορικοί χρόνοι, ιστορική σκέψη, ιστορική συνείδηση. Στη συνέχεια, στη δεύτερη ενότητα επιχειρείται η γνωριμία με τη διδακτική της Ιστορίας ως μεθοδολογίας και τις παραδοσιακές, μοντέρνες και μεταμοντέρνες εκδοχές της Δίνεται ιδιαίτερα έμφαση σε σύγχρονες απόψεις για τη διδασκαλία της Ιστορίας (επιστημονική προσέγγιση /disciplinary approach). Στην τρίτη ενότητα διερευνάται η διδακτική της ιστορίας από την πλευρά της μάθησης ειδικότερα δίνεται έμφαση στις εποικοδομητικές θεωρίες μάθησης για την πρόσληψη του ιστορικού κειμένου, τα διδακτικά περιβάλλοντα και τα διδακτικά εργαλεία που εμπλέκονται στη διαδικασία της ιστορικής μάθησης. Στην τέταρτη ενότητα η διδακτική της Ιστορίας συνδέεται με τα περιβάλλοντα της άτυπης ιστορικής εκπαίδευσης όπως τις δημόσιες χρήσεις της Ιστορίας σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους κ.ά. την αξιοποίηση της τοπικής Ιστορίας, την ιστορία όπως αυτή διαμορφώνεται στα ψηφιακά περιβάλλοντα και τις κινηματογραφικές αφηγήσεις. Τέλος, στην πέμπτη ενότητα του μαθήματος θα παρουσιαστούν ατομικές/ ομαδικές εργασίες των φοιτητών/ φοιτητριών στις οποίες θα διερευνήσουν ένα (περιορισμένο) αντίστοιχο θέμα από τις ενότητες των διαλέξεων (εμβάθυνση στις ιστορικές έννοιες, εμβάθυνση σε όψεις των σύγχρονων προσεγγίσεων της ιστορικής εκπαίδευσης, διδακτική της Ιστορίας ως μαθησιακή διαδικασία, δημόσιες χρήσεις της Ιστορίας). Η ανάληψη εργασιών στοχεύει στην τριβή και ενασχόληση με όψεις του προτεινόμενου γνωστικού αντικειμένου.

 

Περιεχόμενο του μαθήματος είναι η διδασκαλία της ιστορίας με την χρήση νέων τεχνολογιών, αναλύοντας τις σύγχρονες τάσεις στη διδακτική της ιστορίας και συνδέοντας τις τάσεις αυτές τόσο με τις σύγχρονες εξελίξεις στη διδασκαλία του μαθήματος όσο και με τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης. Πιο συγκεκριμένα, θα παρουσιαστούν οι νέες προσεγγίσεις στο μάθημα της ιστορίας και οι πρακτικές εφαρμογές τους με την χρήση νέων τεχνολογιών και τεχνολογικών εργαλείων, όπως η ψηφιακή αφήγηση και οι τεχνολογίες διαδικτύου, με σκοπό όχι μόνο την κατανόηση από πλευράς των φοιτητών των πρακτικών ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών στην διδασκαλία του μαθήματος αλλά και την κριτική αξιολόγηση της καταλληλότητας της χρήσης κάθε τεχνολογίας σε σχέση με το περιβάλλον μάθησης, τον τύπο μαθητών, το μαθησιακό αντικείμενο κ.λπ. Στόχος, η κριτική αξιοποίηση της τεχνολογίας με σκοπό την ανάπτυξη και ενδυνάμωση των μαθητών.

Σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει ένα συστηματικό πλαίσιο αρχών, στόχων και μεθόδων για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στην Εκπαίδευση. Ειδικότερα, σκοπεύει στην κριτική και τον αναπροσδιορισμό του περιεχομένου και των μεθόδων του μαθήματος της λογοτεχνίας με βάση τις αξίες της δημιουργικότητας, των επικοινωνιακών και κριτικών δεξιοτήτων, της αυτοέκφρασης και της αυτογνωσίας, της πολυπολιτισμικότητας και της κοινωνικής ευαισθησίας. Για τον σκοπό αυτόν εξετάζονται: α) Βασικές έννοιες της θεωρίας της λογοτεχνίας που χρησιμεύο

Το μάθημα αυτό αποτελεί εισαγωγή στις τάσεις της σύγχρονης διδακτικής των μαθηματικών για το δημοτικό σχολείο. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα εστιάζει στην έρευνα για τη μάθηση των μαθηματικών και αποσκοπεί να προσφέρει στους φοιτητές γνώσεις σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους τα μικρά παιδιά μαθαίνουν μαθηματικά. Στα πλαίσια του μαθήματος εξετάζονται οι εξής θεματικοί άξονες: • Γιατί μαθαίνουμε μαθηματικά; Τι σημαίνει «κάνω» μαθηματικά; • Μαθηματικές έννοιες. Διδακτική επεξεργασία μαθηματικών εννοιών. • Δημιουργία κατάλληλων διδακτικών καταστάσεων για την ανάπτυξη των μαθηματικών εννοιών. Διδακτική ανάλυση μιας δραστηριότητας. • Θεωρίες μάθησης των μαθηματικών: μπιχεβιορισμός, κονστρουκτιβισμός, κοινωνικοπολιτισμικές / κοινωνικοϊστορικές προσεγγίσεις. • Συγκεκριμένα πεδία από το αναλυτικό πρόγραμμα των μαθηματικών του δημοτικού σχολείου: o Η έννοια του αριθμού. Αίσθηση του αριθμού. Αναπαραστάσεις του αριθμού. Αριθμητικά συστήματα. Αριθμητικός συμβολισμός. o Αριθμητικές πράξεις: πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμός, διαίρεση. Είδη προσθετικών και πολλαπλασιαστικών προβλημάτων. Στρατηγικές των παιδιών. o Κλάσματα, δεκαδικοί αριθμοί. αναλογίες, ποσοστά. o Γεωμετρικές έννοιες, αντίληψη του χώρου, γεωμετρικά σχήματα. o Επίλυση προβλήματος: τι είναι πρόβλημα, διαδικασίες επίλυσης προβλήματος. Οργάνωση μαθήματος με επίλυση προβλήματος. o Οργάνωση και ανάλυση δεδομένων - Στατιστική 

Το μάθημα έχει στόχο την προετοιμασία των μελλοντικών εκπαιδευτικών στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών. Μέσα από τις διαλέξεις και τα εργαστήρια στα οποία φοιτητές και φοιτήτριες θα συμμετέχουν προσπαθούν να διερευνηθούν και ως ένα βαθμό να απαντηθούν τα ακόλουθα ερωτήματα: α) Γιατί να διδάξουμε φυσικές επιστήμες στο δημοτικό σχολείο; β) Με τι διδακτικό υλικό να υποστηρίξουμε τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών; γ) Πώς να διδάξουμε τις φυσικές επιστήμες στο δημοτικό σχολείο; δ) Πώς να αξιολογήσουμε τη διδασκαλία και τη μάθηση στις φυσικές επιστήμες; Στις διαλέξεις του μαθήματος παρουσιάζονται ο σχεδιασμός και η χρήση διδακτικών υλικών και μορφών διδασκαλίας, ενώ οι φοιτητές κα οι φοιτήτριες ασκούνται στην επιλογή, τον σχεδιασμό και την χρήση των παραπάνω στα αντίστοιχα εργαστήρια. Παρουσιάζονται παραδείγματα διδακτικού υλικού και περιπτώσεων εφαρμογής διαφόρων μορφών διδασκαλίας που αφορούν περιεχόμενο των φυσικών επιστημών (και διδάσκεται το περιεχόμενο αυτό ως περίπτωση εφαρμογής) από τις ενότητες οι οποίες εμφανίζονται στο αναλυτικό πρόγραμμα του δημοτικού σχολείου. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες εμβαθύνουν στις τεχνικές καλλιέργειας γραμματισμού στις φυσικές επιστήμες εστιάζοντας στη διδασκαλία της φύσης των φυσικών επιστημών μέσα από τη χρήση αφηγήσεων όπως λογοτεχνικά κείμενα, κινηματογραφικές ταινίες και ταινίες animation/slowmation. 

Ένταξη στην εκπαίδευση σημαίνει μια διαδικασία που αναγνωρίζει τη δυνατότητα όλων των παιδιών να επηρεάζουν το σχολικό τους περιβάλλον, να συμμετέχουν ουσιαστικά στη μαθησιακή διαδικασία και να προοδεύουν στο σχολείο. Σημαίνει ουσιαστική συμμετοχή των παιδιών στη μάθηση, έτσι ώστε το σχολείο να εμπεριέχει όλα τα παιδιά με τις εμπειρίες, ικανότητες και ενδιαφέροντα τους, εξασφαλίζοντας τους ένα ελκυστικό μαθησιακό περιβάλλον. Σημαίνει επίσης ότι η γλώσσα ή οι γλώσσες των παιδιών αναγνωρίζονται και αξιοποιούνται στη μαθησιακή διαδικασία. Στο μάθημα, εξετάζονται θεωρητικά, μεθοδολογικά και παιδαγωγικά θέματα που περιγράφουν και αναδεικνύουν αποτελεσματικούς τρόπους οργάνωσης της διδασκαλίας που αναδεικνύει και αξιοποιεί τόσο το γλωσσικό όσο και το πολιτισμικό ρεπερτόριο των παιδιών.

Το μάθημα σε πρώτο επίπεδο εξετάζει το θεωρητικό υπόβαθρο της γλωσσικής διδασκαλίας. Στη συνέχεια επικεντρώνεται σε θέματα εφαρμογών και αξιοποίησης των θεωρητικών δεδομένων στο επίπεδο της σχολικής πρακτικής. Συγκεκριμένα, επιχειρείται η διαδοχική παρουσίαση των μεθοδολογικών τάσεων στη διδασκαλία της τουρκικής γλώσσας με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση και στην παραδειγματική εφαρμογή σύγχρονων διδακτικών προσεγγίσεων (κειμενοκεντρικές, ολιστικές  κ.ά.) που εκπορεύονται από την Παιδαγωγική του γραμματισμού και των πολυγραμματισμών. Σε αυτό το πλαίσιο έννοιες όπως η διαθεματικότητα, η διαπολιτισμικότητα, η ενεργητική συμμετοχή, οι στρατηγικές μάθησης, η κειμενική ποικιλομορφία και η ανάπτυξη κριτικής σκέψης παρουσιάζονται και αναλύονται ως βασικές παράμετροι της διδασκαλίας της τουρκικής γλώσσας.

Στις μέρες μας γίνεται πολύς λόγος για ένα «δημιουργικό» σχολείο, όπου μέσα από τη διδασκαλία θα αναπτύσσονται οι ανθρώπινες σχέσεις και η κοινωνικότητα του ατόμου, όπου ο μαθητής θα ενθαρρύνεται να δημιουργεί καλλιεργώντας τη συνθετική σκέψη, την παρατηρητικότητα και το ταλέντο του, εμπιστευόμενος τη διαίσθηση και τα συναισθήματά του. Μέσα από την εποικοδομητική και συστηματική ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών, αλλά και με μια σύνθεση παιδαγωγικών τεχνικών που στοχεύει στο να κάνει τα παιδιά περισσότερο παραγωγικά, στο μάθημα θα παρουσιαστεί μια νέα εκπαιδευτική πρόταση, που οδηγεί στην απόκτηση γνώσεων με εργαλεία-οδηγούς τα ‘πολιτισμικά αγαθά’ και, κατά συνέπεια, καθιστά τη διαδικασία της μάθησης ευχάριστη έχοντας προκαλέσει την αυτενέργεια και την αξιοποίηση των ιδιαίτερων χαρισμάτων κάθε μαθητή.

Το μάθημα πραγματοποιείται μέσα από μια σειρά βιωματικών σεμιναρίων – εργαστηρίων με στόχο οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να εξοικειωθούν με τους ρυθμούς και τις απαιτήσεις της σχολικής τάξης και να εκπαιδευθούν στην υλοποίηση διδακτικών μετασχηματισμών μέσα από μια πληθώρα διδακτικών στρατηγικών και να προετοιμαστούν για τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών μέσα στη σχολική τάξη. Το μάθημα αποτελείται από τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος του μαθήματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρακολουθούν βιντεοσκοπημένες διδασκαλίες φυσικών επιστημών από πραγματικές σχολικές τάξεις και συζητούν και αναλύουν τις διδασκαλίες αυτές. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες ετοιμάζουν δικές τους διδασκαλίες και τις πραγματοποιούν σε συνεργαζόμενα δημοτικά σχολεία. Τέλος, στο τρίτο μέρος του μαθήματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρακολουθούν, μελετούν και αναλύουν τις δικές του διδασκαλίες.

Το μάθημα αποσκοπεί στη διερεύνηση των εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών που ποικίλοι φορείς αναπτύσσουν σε διεθνές επίπεδο. Ταυτόχρονα, αποβλέπει στην κριτική προσέγγιση των διεθνών τάσεων που διαμορφώνονται σε διάφορα πεδία της εκπαίδευσης

Στο θεωρητικό μέρος του μαθήματος μελετώνται η Διαθεματικότητα, η Διεπιστημονικότητα και η Διαπολιτισμικότητα, προσδιορίζονται εννοιολογικά και διερευνάται ο βαθμός ενσωμάτωσης και χρήσης τους στο ισχύον Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) και ιδιαίτερα στο ΑΠΣ Μουσικής. Στο πρακτικό - εργαστηριακό μέρος του μαθήματος παρουσιάζονται και αναλύονται, σχετικά με τα παραπάνω, διαθεματικές και διαπολιτισμικές εφαρμογές και δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, πλάνα μαθημάτων και διδακτικά σενάρια, ενώ διδάσκεται μια μεγάλη ποικιλία τραγουδιών, τραγουδοπαιχνιδιών και τραγουδοχορών από διάφορους μουσικούς πολιτισμούς. Στο ταξίδι αυτό στις Μουσικές της Γης, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται τόσο στις ενορχηστρώσεις των τραγουδιών όσο και στην εξέταση του πολιτισμικού πλαισίου στο οποίο δημιουργήθηκαν τα τραγούδια. Συνδυαστικά από το θεωρητικό και το εργαστηριακό μέρος: Μελέτη του περιεχομένου των σχολικών εγχειριδίων μουσικής και του ανθολογίου και επιλογή από αυτά και παρουσίαση στην τάξη, εφαρμογών που στηρίζονται στη διαθεματικότητα και τη διαπολιτισμικότητα. 

Το μάθημα ξεκινώντας από διαπιστώσεις κατακτημένες ήδη στο χώρο της θεωρίας της λογοτεχνίας και των πολιτισμικών σπουδών αποπειράται μια πολυεστιακή και πολυφωνική προσέγγιση του δυναμικού τρόπου ύπαρξης, εξέλιξης και μετασχηματισμού της πολιτισμικής διαδικασίας. Γι’ αυτό το σκοπό (εκτός από τις ήδη συγκροτημένες συνεισφορές της κλασικής κοινωνικής θεωρίας) μελετάται το έργο διαφόρων σύγχρονων στοχαστών και ρευμάτων που ασχολήθηκαν ποικιλότροπα με πλευρές και όψεις των πολιτισμικών φαινομένων (Pierre Bourdieu, Norbert Elias, ανθρωπολογικές οπτικές, η μπαχτινική ιστορική ποιητική, ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις, Κριτική θεωρία, η μεταμοντέρνα «συνθήκη» κ. ά.). Ταυτόχρονα με τα παραπάνω γίνεται μια προσπάθεια γείωσης όλων αυτών των θεωρητικών αναλύσεων και εργαλείων στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα σε μια απόπειρα αναζήτησης κάποιων από τις ψηφίδες που συγκροτούν τα πολιτισμικά της πρόσωπα και προσωπεία.

Ομάδες πίεσης, Μοντέλλα εκπαιδευτικής πολιτικής, Ευρωπαϊκή και διεθνής εκπαιδευτική πολιτική

Πρόκειται για μια εισαγωγή στα αντικείμενα, στις έννοιες, στις μεθόδους και τα βασικά ερωτήματα της Παιδαγωγικής. Έχοντας στο επίκεντρο κάθε φορά ένα συγκεκριμένο πρόβλημα της εκπαιδευτικής επικαιρότητας, παρουσιάζεται ο τρόπος διερεύνησης και αντιμετώπισής του από τη σκοπιά της Παιδαγωγικής. Στο πλαίσιο αυτό σκιαγραφούνται οι πιο σημαντικές παιδαγωγικές θεωρίες και οι διαφορές τους. Επιπλέον, προστίθενται και παρακολουθήσεις διδασκαλιών σε σχολεία της Θεσσαλονίκης (αναλογεί μία παρακολούθηση ανά βδομάδα για κάθε φοιτητή και φοιτήτρια) σε ένα εύρος 5-8 εβδομάδων ανά εξάμηνο. 

Εισαγωγή στις έννοιες, στις μεθόδους και στα βασικά ερωτήματα της Παιδαγωγικής. Στο επίκεντρο βρίσκεται κάθε φορά ένα συγκεκριμένο πρόβλημα της εκπαιδευτικής επικαιρότητας.

Κάθε πρακτική στην εκπαίδευσης ενηλίκων είναι συνέπεια, συχνά ακούσια και ανεπίγνωστα, μιας συγκεκριμένης κοσμοθεωρίας. Στο μάθημα, θα εξετάσουμε/μελετήσουμε τις ιδέες και τις αντιλήψεις που έχουν επηρεάσει την ανάπτυξη της θεωρίας και της πρακτικής στον τομέα της Εκπαίδευσης Ενηλίκων, κάτω από το πρίσμα των σημαντικότερων μοντέρνων φιλοσοφικών τάσεων και ρευμάτων σκέψης. Οι φιλοσοφίες για την Εκπαίδευση Ενηλίκων διαμορφώνονται από τα συγκεκριμένα κοινωνικοπολιτισμικά και ιστορικά πλαίσια από τα οποία προέρχονται. Επιχειρούν να δώσουν απάντηση, όχι μόνο στο τι και πώς να διδάσκουμε ενήλικες, αλλά και στο γιατί της εκπαίδευσης ενηλίκων ως κοινωνικής και κρατικής πρακτικής στο σύνολό της. Οι φιλοσοφικές αυτές αντιλήψεις καθορίζουν, επίσης, το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του προγράμματος σπουδών, καθώς και τις εφαρμοζόμενες εκπαιδευτικές πρακτικές. Δηλαδή, καθορίζουν τη θεμελίωση των σκοπών και των στόχων και τις ηθικές και πολιτικές διαστάσεις της εκπαίδευσης ενηλίκων, οι οποίες αντανακλούν ταυτόχρονα τη δομή και τη δυναμική των εκπαιδευτικών και κοινωνικών συστημάτων. Καθορίζουν περαιτέρω το εννοιολογικό και γνωστικό πλαίσιο του σχεδιασμού του προγράμματος σπουδών, την επιλογή και προσέγγιση του περιεχομένου, τις μεθοδολογικές επιλογές, τη διδακτική-μαθησιακή διαδικασία, τους ρόλους εκπαιδευτών-εκπαιδευομένων και άλλων εμπλεκομένων, καθώς και την αξιολόγηση όλων των παραπάνω.