Το μάθημα εξετάζει μέσα από πρωτογενείς πηγές και διεθνή βιβλιογραφία τους ασύμμετρους - λαϊκούς πολέμους στο σύγχρονο κόσμο. Ξεκινά με τον ορισμό της έννοιας των ασύμμετρων πολέμων και τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών, των παραγόντων και των μορφών των πολέμων αυτών. Εξετάζει τα μέσα και τους στόχους του ανταρτοπολέμου (irregular, guerrilla warfare) καθώς και βασικές αρχές τακτικής του ανταρτοπολέμου. Παράλληλα, διερευνά τους τρόπους με τους οποίους πραγματοποιήθηκε η στρατιωτική διαχείριση των ανορθόδοξων προκλήσεων (αντιανταρτικός πόλεμος, πρακτικές αντιεξέγερσης). Η διαπραγμάτευση του θέματος γίνεται μέσα από τέσσερα ιστορικά παραδείγματα αντάρτικων στρατών α) του Εθνικοαπελευθερωτικού Κινήματος της Γιουγκοσλαβίας, 1941-1944, β) του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, 1946-1949, γ) του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (FLN - Front de Libération Nationale) στην Αλγερία, 1954-1962 και δ) του Εθνικού Μετώπου για την Απελευθέρωση του Νότιου Βιετνάμ, 1959-1975. 

Διεθνείς Σχέσεις με επίκεντρο τα Βαλκάνια. Θα έχει επίσης έμφαση σε γραφή και παρουσίαση κειμένων.

Το μάθημα εξετάζει το ζήτημα της συγκρότησης σύγχρονου κράτους στην Ελλάδα και, πιο συγκεκριμένα, πώς το έχουν προσεγγίσει οι ιστορικοί, οι πολιτικοί επιστήμονες και οι κοινωνιολόγοι από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Αναφέρεται σε ερευνητικές μελέτες που προτείνουν γενικά ερμηνευτικά σχήματα για την κατανόηση των όρων συγκρότησης του ελληνικού κράτους και του χαρακτήρα του ελληνικού εκμοντερνισμού. Παρουσιάζει τις εν λόγω ερμηνείες και δοκιμάζει την ευρετική τους ικανότητα διερευνώντας:

  • α) το θεωρητικό και ιδεολογικοπολιτικό υπόβαθρό τους και
  • β) τη μεθοδολογία και την τεκμηρίωση των ερμηνευτικών σχημάτων τους.

Εστιάζει την παρουσίαση σε δύο θεματικούς άξονες:

  • α) στη θεσμική συγκρότηση του κράτους (διοίκηση, θεσμοί και μηχανισμοί πολιτικής συμμετοχής) και
  • β) στον ρόλο του ξένου παράγοντα στην ελληνική πολιτική ζωή. 

Τις τελευταίες δεκαετίες οι στρατιωτικές συγκρούσεις δείχνουν να περιορίζονται σε αριθμό και σε ένταση. Φυσικά οφείλουμε να μιλήσουμε για τάση και όχι για κατάσταση καθώς δεν λείπουν περιπτώσεις σκληρότατων –όσο και μακρόχρονων πολεμικών αναμετρήσεων. Συνακόλουθα περιορίζονται οι θάνατοι ανθρώπων που οφείλονται σε πολεμικές αιτίες, πάντοτε σε σύγκριση με προγενέστερες περιόδους της ιστορίας της ανθρωπότητας. Την ίδια όμως στιγμή διαπιστώνεται μια αντίστροφη τάση. Αυτή αφορά την σύνθεση των ανθρώπινων απωλειών στις στρατιωτικές αναμετρήσεις. Το ποσοστό των θυμάτων περιλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό «μη πολεμιστών» που ανήκουν μάλιστα στις πιο απόμακρες από την πολεμική πράξη κατηγορίες του πληθυσμού (παιδιά, υπερήλικες κλπ.). Η έννοια του «αμάχου» συσκοτίζεται στους σημερινούς πολέμους και ενίοτε η κατηγορία αυτή βρίσκεται πιο εκτεθειμένη από την αντίστοιχη των πολεμιστών. 

Πολιτική και στρατηγική θέση της Τουρκίας στο σύγχρονο κόσμο

Το μάθημα-σεμινάριο εξετάζει τους ιστορικούς όρους που διαμόρφωσαν τη σχέση πολέμου και πολιτικής. Αναλύει συγκριτικά τα χαρακτηριστικά των πολέμων της σύγχρονης εποχής και της τρέχουσας συγκυρίας. Το πέρασμα από τον ολοκληρωτικό πόλεμο στον πόλεμο αμοιβαίας καταστροφής και από εκεί στους γεωγραφικά προσδιορισμένους, συχνά αυτοτροφοδοτούμενους, εμφύλιου χαρακτήρα πολέμους του γύρω μας κόσμου εξετάζονται στο σεμινάριο. Η κλασσική θεωρία του πολέμου και η αμφισβήτησή της στην μετά τον Ψυχρό Πόλεμο πολιτική συγκυρία βρίσκονται επίσης μέσα στα αντικείμενα του μαθήματος όπως επίσης και οι επιπτώσεις των μεταβολών που λαμβάνουν χώρα στο πεδίο των πολεμικών αναμετρήσεων πάνω στα σημερινά πολιτικά συστήματα και ειδικά στην αστική αντιπροσωπευτική κοινοβουλευτική δημοκρατία. 

Το μάθημα επικεντρώνεται στους βασικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς του σημερινού κόσμου («Αραβική Άνοιξη», «Μια Ζώνη, ένας δρόμος», «ανάσχεση αναδυόμενων δυνάμεων», κλπ.). Οι σχεδιασμοί τοποθετούνται στο γενικό γεωπολιτικό σκηνικό, και, σε σύγκριση με ανάλογης εμβέλειας σχεδιασμούς στην σύγχρονη ιστορία, αναλύεται η δυναμική τους, οι στόχοι τους, τα μέσα και οι τακτικές που καλούνται να τους προωθήσουν καθώς και η εξέλιξή τους και τα αποτελέσματα που προκάλεσαν και προκαλούν. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις σημερινές εστίες έντασης ή πολέμου (Συρία, Νότια Κινεζική Θάλασσα κλπ.) που βρίσκονται στο επίκεντρο ή στην περιφέρεια των βασικών στρατηγικών σχεδιασμών. Οι εστίες αυτές τοποθετούνται, αναλύονται και ερμηνεύονται μέσα στο ευρύτερο πλέγμα των ισορροπιών στον σημερινό κόσμο. Με την παρακολούθηση του μαθήματος οι φοιτητές αποκτούν μια ευρύτερη εποπτεία για τα ουσιαστικά πολιτικά διακυβεύματα του σημερινού κόσμου και αποκτούν κριτικά εφόδια που θα τους βοηθήσουν να αποτιμήσουν τρέχουσες εξελίξεις. 

Το μάθημα-σεμινάριο εξετάζει τη γεωπολιτική συγκρότηση του σύγχρονου κόσμου. Τα βασικά γεωπολιτικά συστήματα αναλύονται ως προς τις ιστορικές τους ρίζες, τις αιτίες που τα δημιούργησαν, τους στόχους στους οποίους απέβλεπαν και αποβλέπουν και την δυναμική που ανέπτυξαν και αναπτύσσουν. Η έρευνα επικεντρώνεται ειδικά στα ευρωπαϊκά συστήματα, στο χώρο της Μεσογείου, των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής.