Το μάθημα της “Θέματα δομής και χρήσης της Ιταλικής Γλώσσας” (Temi di struttura ed uso  della Lingua Italiana) είναι ένα μάθημα επιλογής που επικεντρώνεται στην μελέτη, κατανόηση, ανάλυση και εμβάθυνση των βασικών γλωσσικών δομών της Ιταλικής ώστε οι φοιτητές να  μπορέσουν να κατανοήσουν καλύτερα την λειτουργία και χρήση της Ιταλικής Γλώσσας. Πέρα  από την επισκόπηση βασικών αρχών φωνολογίας, μορφολογίας, σύνταξης, σημασιολογίας και  πραγματολογίας της Ιταλικής Γλώσσας, το μάθημα εξετάζει, επίσης, μια ποικίλη θεματολογία  κοινωνιογλωσσολογικών φαινομένων όπως τις τοπικές γλωσσικές ποικιλίες/ διαλέκτους καθώς και την ιδιαίτερη γλώσσα κάποιων κοινωνικών ομάδων.  Πέρα από το μελέτη και ανάλυση των θεωρητικών γλωσσικών θεμάτων, οι φοιτητές θα έχουν  την δυνατότητα α) να αποκτήσουν πολλές δεξιότητες μέσα από μια μεγάλη ποικιλία  δραστηριοτήτων που θα τους βοηθήσει να διαχειρίζονται ουσιαστικά όλες τις ποικιλομορφίες  και τα πρωτόκολλα της Ιταλικής γλώσσας, τόσο στον προφορικό, όσο και στον γραπτό λόγο, αλλά και β) να είναι σε θέση να αναλύσουν σε βάθος βασικά γραμματικοσυντακτικά και  πραγματολογικά φαινόμενα της Ιταλικής Γλώσσας. γ) Επίσης, θα είναι σε θέση να  αιτιολογήσουν τη χρήση ή μη συγκεκριμένων γλωσσικών επιλογών με βάση τις  γραμματικοσυντακτικές /πραγματολογικές γνώσεις που θα έχουν αποκτήσει. Τέλος, στο μάθημα θα γίνει χρήση των Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας (ΤΠΕ)  που στοχεύει να κινητοποιήσει τους σπουδαστές και να τους κάνει πιο ενεργούς κατά την διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας μέσα από την συμμετοχή τους σε διαδραστικές και  αυθεντικές δραστηριότητες (ατομικές και ομαδικές).

Το μάθημα αποτελεί το πρώτο επίπεδο από τα προσφερόμενα μαθήματα διδασκαλίας της Ισπανικής ως ξένης γλώσσας στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Διδάσκονται γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα επιπέδου γλωσσομάθειας Α1 με πρακτική εξάσκηση και με χρήση ακουστικών μέσων, μέσω της χρήσης επικοινωνιακής μεθοδολογίας, ώστε να επιτευχθεί συνδυαστική εκμάθηση γραπτής και προφορικής παραγωγής και κατανόησης σε απλή, καθομιλουμένη γλώσσα.

Το μάθημα αποτελεί το δεύτερο επίπεδο από τα προσφερόμενα μαθήματα διδασκαλίας της Ισπανικής ως ξένης γλώσσας στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Αντιστοιχεί στο επίπεδο γλωσσικής ικανότητας Α2 (βασική γνώση), το δεύτερο από τα έξι στην κλίμακα του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις Γλώσσες. Διδάσκονται γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα με πρακτική εξάσκηση επικοινωνιακής μεθοδολογίας και με χρήση γραπτών και προφορικών κειμένων, ώστε οι φοιτητές να αποκτήσουν βασική επικοινωνιακή ικανότητα, δηλαδή να μπορούν να χρησιμοποιούν την ισπανική γλώσσα στον προφορικό και στο γραπτό λόγο, τυπικό ή φιλικό, για να ανταποκρίνονται σε καθημερινές ανάγκες και καταστάσεις επικοινωνίας.

Περιγραφή

Όταν ο ομιλητής εκφωνεί μια ομιλία, το κάνει μέσω βασικών γλωσσικών μονάδων που συνδυάζονται για να σχηματίσουν φράσεις και προτάσεις. Αυτή η λεκτική πράξη διέπεται από μια σειρά γραμματικών κανόνων συνδυασμού λέξεων, παρόλο που είναι δυνατό να αλλάξει η σειρά εμφάνισής αυτών χωρίς να επηρεαστεί η ομιλία. Μαζί όμως με αυτή τη δυνατότητα βρίσκουμε και συνδυασμούς λέξεων των οποίων η σειρά εμφάνισης δεν μπορεί να αλλοιωθεί, συνδυασμούς καταγεγραμμένους στην μνήμη του ομιλητή με τρόπο που δεν επιτρέπεται η αλλαγή των στοιχείων που τους απαρτίζουν. Αυτό ονομάστηκε από τον Coseriu «επαναλαμβανόμενος λόγος»: συνδυασμοί σταθερών λέξεων με τους οποίους ασχολείται η επιστήμη της φρασεολογίας. Μέσα σε αυτή την ομάδα περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων λεξιλογικές συνάψεις, ιδιωματικές φράσεις και παροιμίες.

Σκοπός του μαθήματος

Σκοπός του μαθήματος είναι, αφενός, να παρουσιαστεί μια επισκόπηση της ιστορίας και της τρέχουσας κατάστασης του κλάδου της φρασεολογίας. Αφετέρου, να αναλυθούν οι πολιτισμικές πτυχές της φρασεολογικής γλώσσας και των χαρακτηριστικών της, όπως η σταθερότητα, η ιδιωματικότητα και η σύνθεση. Η τυπολογία, η ταξινόμηση και ο καθορισμός των ορίων αυτού που νοείται ως φρασεολογική ενότητα θα βοηθήσουν στην κατανόηση της έννοιας της φρασεολογικής μονάδας (ΦΜ). Η ανάλυση των ΦΜ της Ισπανικής, η αναζήτηση των βασικών αντιστοιχιών τους στα ελληνικά και η διδασκαλία τους σε ελληνόφωνους αποτελούν κύρια θέματα μελέτης αυτού του μαθήματος.

Με την ολοκλήρωση αυτού του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:

-        αναγνωρίζουν τη σημασία των ΦΜ.

-        προσδιορίζουν τις υποκατηγορίες ΦΜ.

-        αναγνωρίζουν κάποιες ισπανικές και ελληνικές ΦΜ.

-        αναλύουν κάποιες ισπανικές ΦΜ και τις αντιστοιχίες τους στα ελληνικά.

-        λαμβάνουν σωστά αποφάσεις που επηρεάζουν τη διερμηνεία και τη μετάφραση.

Η Ελλάδα από τον 13ο μέχρι και τον 20ο αιώνα περνά από διάφορες πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πνευματικές φάσεις και εξελίξεις και έχει λόγω της γειτνίασης με την Ιταλία διαχρονικά πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις και επιρροές. Το Ιόνιο αποτέλεσε τη γέφυρα των δύο πολιτισμών και οι επιδράσεις που ασκούνται στις δύο χώρες, την Ελλάδα και την Ιταλία είναι αμφίδρομες. Στο χώρο της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής η γνώση και η επίδραση της ιταλικής λογοτεχνίας μπορεί να ανιχνευτεί διπλά: στην ίδια την ελληνική λογοτεχνία και στις ελληνικές μεταφράσεις των ιταλικών έργων. Επιπλέον, η δυνατότητα ουσιαστικής επαφής του ελληνικού κοινού με την ιταλική λογοτεχνία εξαρτάται από την ύπαρξη σχετικών μελετών, τόσο για τη λογοτεχνία αυτή όσο και για τις σχέσεις της με τη νεοελληνική. Eξετάζονται οι τύχες ιταλών συγγραφέων στην Ελλάδα. 

Αντικείμενο του μαθήματος αποτελεί η ιστορική διαδρομή της τέχνης στον ιταλικό χώρο από τις απαρχές της έως τον 12ο αιώνα μ.Χ.Αφορά τουςμετασχηματισμούς της,μέσα από τις κοινωνικο-πολιτισμικές συνθήκες που την όρισαν, τις πολλαπλές επιδράσεις που την μετέτρεψαν από μεσογειακή σε ευρωπαϊκή, από αρχαία σε μεσαιωνική.Έχει αφετηρίατις τρείς περιόδους της αρχαίας ελληνικής τέχνης: την Αρχαϊκή, την Κλασσική και την Ελληνιστικήπουθέτουν τις βάσεις για την μετέπειτα καλλιτεχνική πορεία της στην γλυπτική, τη ζωγραφική και την αρχιτεκτονική. Εξετάζει τα καλλιτεχνικά στοιχεία της ετρουσκικής τέχνης που θα επιβιώσουν στην καλλιτεχνική παραγωγή της ρωμαϊκής περιόδου.Τις εκφράσεις και εκφάνσεις της τέχνης της Ρώμης κατά τη διάρκεια των ιστορικών περιόδων της δημοκρατίας και της αυτοκρατορίας. Την παλαιοχριστιανική τέχνη ως έκφραση συμβόλου και αντανάκλαση της πνευματικότητας της νέας θρησκείας. Την παρουσία της βυζαντινής τέχνης στην Ιταλία δια μέσου των αιώνων (π.χ. Ραβέννα, Σικελία) που ως ώριμη και αυτόνομη χριστιανική τέχνη θα ασκήσει την επιρροή τηςστις αναπαραστατικές τέχνες έως την εμφάνιση του κινήματος της Αναγέννησης. Την Ρωμανική τέχνη στην ιταλική χερσόνησο ως κληρονόμο της ρωμαϊκής παράδοσης και έκφραση της πολιτισμικής, θρησκευτικής και οικονομικής ζωής κατά το μεσαίωνα. Την Γοτθική τέχνη η οποία μέσω του διεθνή της χαρακτήρα κατά τον ύστερο μεσαίωνα εκφράζει με ξεχωριστότρόπο το δυτικό και ευρωπαϊκό σύστημα οργάνωσης και σκέψης.Μέσα από τα παραπάνω αναλύονται τα ρεύματα, οι τάσεις και οι παλινδρομήσεις των καλλιτεχνικών στοιχείων που διαχρονικά γίνονται αντικείμενο του καλλιτεχνικού γίγνεσθαι.

Το μάθημα προσφέρεται για εξετάσεις για τους φοιτητές συν.8ου

Μελέτη της λογοτεχνίας (ιστορίας-κειμένων) του 18ου και 19ου αιώνα. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στις περιόδους του Αρκαδισμού και του Διαφωτισμού, στην ποιητική του Νεοκλασικισμού, της προρομαντικής περιόδου, στον Κλασικισμό, στο κίνημα του Ρομαντισμού και στο Βερισμό καθώς και στην περίοδο από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20ου. Εξετάζονται σχετικά ανθολογημένα κείμενα επιφανών δημιουργών όπως των Goldoni, Parini, Alfieri, Foscolo, Manzoni, Leopardi, Verga, Carducci,Pascoli.

Μελετάται η λογοτεχνία (ιστορία-κείμενα) από την Αναγέννηση έως την εποχή του Μπαρόκ. Εξετάζονται μορφές, ρεύματα, τάσεις, λογοτεχνικά είδη καθώς και ανθολογημένα κείμενα των αντιπροσωπευτικότερων συγγραφέων της περιόδου όπως Bembo, Castiglione, Ariosto, Machiavelli, Berni, Tasso

Η ιταλική ποίηση από την εποχή του Ρομαντισμού έως τα τέλη του 20ου αιώνα.Λογοτεχνικά ρεύματα και κυριότεροι εκφραστές της κάθε περιόδου.

Ο στόχος του συγκεκριμένου μαθήματος είναι η μελέτη του ακαδημαϊκού ιταλικού λόγου σε διάφορες επιστημονικές περιοχές/πεδία η οποία περιλαμβάνει την μελέτη, κατανόηση, ανάλυση και εμβάθυνση καθώς και σύνταξη επιστημονικών κειμένων (δοκιμίων, άρθρων κ.λπ.). Η διδακτική προσέγγιση του μαθήματος θα ακολουθεί το Υβριδικό Μοντέλο Μάθησης και θα περιλαμβάνει θεωρητικό και πρακτικό μέρος.

Το πρώτο μέρος του μαθήματος πραγματεύεται βασικές αρχές, ζητήματα και έρευνες που αφορούν τη σχέση κοινωνίας και γλώσσας. Ειδικότερα, η κοινωνιογλωσσολογία επικεντρώνεται στην κοινωνική διάσταση της γλώσσας καθώς εξετάζει τη γλωσσική ποικιλότητα σε συνάρτηση με τα κοινωνικά, πολιτικά και ιδεολογικά φαινόμενα. Εξετάζεται η σχέση της κοινωνιογλωσσολογίας με άλλα συναφή επιστημονικά πεδία και μελετώνται φαινόμενα γλωσσικής ποικιλίας και η σχέση τους με διάφορους κοινωνικούς παράγοντες. Έτσι, μελετάται η γλωσσική αλλαγή και η γεωγραφική διαφοροποίηση των γλωσσών, η σχέση της γλώσσας με το έθνος, το κράτος και τις εθνικές ομάδες, οι κοινωνικές διαστάσεις της τάξης, του φύλου και της ηλικίας, οι γλωσσικές ποικιλίες που διαμορφώνονται σύμφωνα με το περικείμενο και την κοινωνική αλληλεπίδραση, φαινόμενα που προκύπτουν από τη συνύπαρξη και επαφή γλωσσών (διπλογλωσσία, κοινωνική διγλωσσία), κτλ.

Το δεύτερο μέρος του μαθήματος ασχολείται με τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο στην επικοινωνία μεταδίδονται περισσότερα από όσα λέγονται. Η πραγματολογία δηλ. εστιάζει στην ανάλυση του τι πραγματικά εννοούν οι άνθρωποι με τα εκφωνήματά τους παρά στο τι μπορεί να σημαίνουν οι ίδιες οι λέξεις ή οι εκφράσεις στα εκφωνήματα αυτά.

Το μάθημα δομείται σε τρεις άξονες αναφορικά με: (α)Το χειρισμό βασικών εννοιών, (μαθησιακά υλικά, σχεδιασμός διδακτικής ενότητας, πολιτισμός στη διδασκαλία της γλώσσας, οπτικός γραμματισμός, πιστοποίηση γλωσσομάθειας, σχέδιο μαθήματος, αναλυτικό πρόγραμμα), τις οποίες οι φοιτητές θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ως μελλοντικοί δάσκαλοι γλώσσας, (β)) την ανάλυση μαθησιακών υλικών (γλώσσα και εικόνα) για τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο η γλώσσα και η εικόνα μεταδίδουν μηνύματα (γ) την παραγωγή εικονικού υλικού για θέματα πολιτισμού (PORTFOLIO) λαμβάνοντας υπόψη τον σχεδιασμό μαθήματος.