Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση των επιδράσεων των μέσων επικοινωνίας στις πεποιθήσεις, στάσεις και συμπεριφοράς των ανθρώπων. Επίσης, στόχος είναι η συζήτηση και αξιολόγηση κλασσικών και νεότερων θεωριών των επιδράσεων. Έμφαση θα δοθεί στους ψυχολογικούς μηχανισμούς και διαδικασίες που εξηγούν τις χρήσεις και τις επιδράσεις των μέσων. Το βασικό προς διερεύνηση ερώτημα είναι, όχι μόνο εάν τα μέσα επηρεάζουν το κοινό, αλλά κάτω από ποιες συνθήκες, και με ποιο τρόπο συμβαίνει κάτι τέτοιο. Επίσης, στόχος του μαθήματος είναι να εφαρμοστούν τα θεωρητικά μοντέλα σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα έρευνας. Οι φοιτητές/τριες θα χωριστούν σε ερευνητικές ομάδες και θα διεξάγουν μία εμπειρική έρευνα (από τη σύλληψη των ερευνητικών ερωτημάτων, στο σχεδιασμό της μεθοδολογίας, στη συλλογή και ανάλυση των δεδομένων έως και τη συγγραφή επιστημονικής έκθεσης). 

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η γνώση της παραγωγής πολιτικής (policy-making), δηλαδή των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και υλοποίησής τους από κυβερνητικά, νομοθετικά ή διοικητικά όργανα του κράτους, στα θέματα των επικοινωνιών και του πολιτισμού. Με βάση το στόχο μας, ορίζουμε τις έννοιες-κλειδιά και αποσαφηνίζουμε τι είναι αυτό που αποκαλείται δημόσια πολιτική. Διακρίνουμε τους πρωταγωνιστές οι οποίοι οφείλουν να ασκούν πολιτική και ταξινομούμε όλα τα ‘θεσμικά υποκείμενα’ που εμπλέκονται στην παραγωγή δημόσιας πολιτικής αλλά και στονέλεγχο της δημόσιας ατζέντας, στα σύγχρονα δημοκρατικά κράτη. Σκιαγραφούμε το διττό, κρατικό και υπερ-κρατικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ως το κρίσιμο πλαίσιο λήψης αποφάσεων και παραγωγής πολιτικής, ιεραρχώντας τα δύο επίπεδα (κρατικό – υπερ-κρατικό) μεταξύ τους. Παρουσιάζουμε εκφάνσεις εξωγενών οικονομικο-πολιτικών πιέσεων στις οποίες υπόκειται το πολιτικό σύστημα, κατά την άσκηση της πολιτικής, π.χ. εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης και της έντασης των διεθνών αλληλεξαρτήσεων. Παρουσιάζουμε τις κοινωνικο-οικονομικές, θεσμικές και πραγματικές προϋποθέσεις υπό τις οποίες μια πολιτική (α) σχεδιάζεται, (β) αποφασίζεται, (γ) υλοποιείται και (δ) μπορεί να ευοδωθεί ή μη. Αναδεικνύουνε την sui generis ιδιοτυπία της ‘επικοινωνιακής πολιτικής’ και της ‘πολιτικής πολιτισμού’. Η επικοινωνιακή πολιτική δεν είναι ένα οποιοδήποτε τρέχον πεδίο, αλλά ένα εξόχως κρίσιμο και στρατηγικό πεδίο άσκησης πολιτικής, καθώς διαμορφώνει κανονιστικά το ρόλο των ΜΜΕ, ως ελεγχόντων την πολιτική και τον πολιτισμό. Άπτεται, έτσι, ευθέως της σύστασης της δημοκρατίας, καθορίζοντας ταυτόχρονα και την ουσία της ‘πολιτισμικής ταυτότητας’. Παρουσιάζουμε ορισμένες κλασικές θεωρίες για την ‘παραγωγή δημόσιας πολιτικής’, την άσκηση εξουσίας, το ρόλο του σύγχρονου κράτους και τους προνομιακούς συνομιλητές του, τον εκδημοκρατισμό, αλλά και τις προκλήσεις του πολιτεύματος εν μέσω παγκοσμιοποίησης, καθώς και τις επιπτώσεις των παραπάνω φαινομένων στην ‘Πολιτική του Πολιτισμού’.  Τέλος, αξιολογούμε ορισμένες καθοριστικές για την επικοινωνιακή πολιτική αποφάνσεις νομολογίας από εθνικά και διεθνή δικαστήρια.

Το μάθημα πραγματεύεται θεωρίες και εμπειρικές έρευνες για το κοινό, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνες που λαμβάνουν υπόψη τον πρωτοφανή κατακερματισμό του και αναλύουν την προτίμηση και την πρόσληψη περιεχομένου, καθώς και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν, πέρα από τα βασικά κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά. Εστιάζει ιδιαίτερα στις θεωρίες και τις έρευνες, που αναπτύσσονται από τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 στο πλαίσιο των πολιτισμικών σπουδών και των κοινωνιολογικών αναλύσεων, για τους τρόπους με τους οποίους οι διαφορετικές κατηγορίες κοινού προσλαμβάνουν και ερμηνεύουν τα μηνύματα στο πεδίο της δημόσιας επικοινωνίας. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες ασκούνται στην παραγωγή εμπειρικά παρατηρήσιμων και μετρήσιμων δεικτών για τις σύνθετες έννοιες που απαρτίζουν τις διάφορες θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις του κοινού. Παράλληλα, ασκούνται στην αποσαφήνιση και την παραγωγή κριτηρίων για την ανίχνευση ιδιαίτερων χαρακτηριστικών με τη βοήθεια των οποίων μπορεί να γίνει τμηματοποίηση του κοινού για τις ανάγκες και τους σκοπούς των εκστρατειών επικοινωνίας, των δημοσίων σχέσεων και του σχεδιασμού ενεργειών και δράσεων για την ανάπτυξή του. 

Θεωρία και τεχνικές ανάλυσης του περιεχομένου των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης 

Ανάλυση της ιστορίας του ελληνικού τύπου από τον 18ο μέχρι και τον 20ο αιώνα.

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοηθούν οι βασικές αρχές διαχείρισης κρίσεων και αντιμετώπισης εκτάκτων περιστατικών. Μέσω παραδειγμάτων θα παρουσιασθούν και θα αναλυθούν τα στάδια διαχείρισης μίας κρίσης (Πρόληψη – Προετοιμασία – Ανταπόκριση – Ανάκαμψη) και ιδιαίτερα η επικοινωνία κατά τη διάρκεια μιας κρίσης. Στα πλαίσια αυτά θα εστιαστούμε στους τρόπους και τα μέσα που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την επικοινωνιακή διαχείριση μιας κρίσης.Τέλος θα παρουσιαστούν επιμέρους θέματα που αφορούν και αναφέρονται και στην αντιμετώπιση θεμάτων όπως οι σχέσεις με την κοινότητα με ιδιαίτερη έμφαση στη διαχείριση και αντιμετώπιση συγκρουσιακών καταστάσεων

Το μάθημα επικεντρώνει στο στενό πυρήνα των βιομηχανιών του πολιτισμού. Εξετάζονται οι τρόποι με τους οποίους η επιχειρηματική και οργανωσιακή κουλτούρα επηρεάζει την όλη διαδικασία παραγωγής και διανομής πολιτιστικών αγαθών (υλικών και άυλων) και τελικά τη διαχείριση της δημιουργικότητας, διαμορφώνοντας την ιδιοτυπία της κάθε πολιτιστικής ή δημιουργικής βιομηχανίας. Παράλληλα, εξετάζονται οι διαφορετικές κουλτούρες της πολιτιστικής κατανάλωσης, οι οποίες σχετίζονται με διαφορετικές κατηγορίες κοινού, διαφορετικούς τρόπους ζωής και διαφορετικές πολιτιστικές ανάγκες. Αναλύονται η ετερογένεια της κουλτούρας και η πολλαπλή σημασία της για την πολιτιστική παραγωγή και κατανάλωση, στοιχεία που είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψη για το σχεδιασμό και την υλοποίηση στρατηγικής από τους οργανισμούς που παράγουν και θέτουν σε κυκλοφορία πολιτιστικά αγαθά και υπηρεσίες.

Tο μάθημα παρουσιάζει και αναλύει τεχνικές στατιστικής ανάλυσης με τη βοήθεια λογισμικού, οι οποίες απαντώνται στις περισσότερες ποσοτικές έρευνες στα πεδία των επιστημών της επικοινωνίας, αλλά και γενικότερα των κοινωνικών επιστημών. Με συγκεκριμένα παραδείγματα και ασκήσεις, και αξιοποιώντας υλικό από πραγματικές έρευνες, οι φοιτητές εξοικειώνονται με βασικά εργαλεία για την ανάλυση ποσοτικών δεδομένων από εμπειρικές έρευνες, με τους τρόπους με τους οποίους ερμηνεύονται τα αποτελέσματα, αλλά και με τους τρόπους με τους οποίους παρουσιάζονται, ιδιαίτερα στις επιστημονικές εργασίες. Το μάθημα δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνες τις στατιστικές δοκιμασίες που χρησιμοποιούνται στις περισσότερες έρευνες με τις οποίες ολοκληρώνεται το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ του ΑΠΘ. Παράλληλα, παρέχει εφόδια απαραίτητα για την κατανόηση ερευνών οι οποίες παρουσιάζονται συχνά στο δημόσιο λόγο, όπως οι δημοσκοπήσεις και άλλου τύπου ποσοτικές έρευνες, ενισχύοντας την ικανότητα της κριτικής ανάγνωσης και ερμηνείας τους.

  • 1. Το αντικείμενο του πολιτιστικού μάνατζμεντ (τι είναι τα πολιτιστικά αγαθά και σε τι διαφέρουν από τα εμπορικά). Κλάδοι του πολιτισμού και τη τέχνης (ταξινόμηση). Τα χαρακτηριστικά των πολιτιστικών οργανισμών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών (ιδιοκτησιακό καθεστώς, μέγεθος, γεωγραφική περιοχή δράσης) και το περιβάλλον τους.
  • 2. Στόχοι και προγραμματισμός των πολιτιστικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών.
  • 3. Οργάνωση των δομών των πολιτιστικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών.
  • 4. Διοίκηση ανθρωπίνων πόρων στους πολιτιστικούς και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, μέρος πρώτο (στυλ ηγεσίας).
  • 5. Διοίκηση ανθρωπίνων πόρων στους πολιτιστικούς και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, μέρος δεύτερο (κίνητρα, αλλαγές και άλλα).
  • 6. Πηγές χρηματοδότησης των πολιτιστικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών
  • 7. Διαχείριση οικονομικών πόρων των πολιτιστικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών
  • 8. Οργάνωση της παραγωγής πολιτιστικών αγαθών και μη κερδοσκοπικών υπηρεσιών και η αλυσίδα αξίας
  • 9. Μάρκετινγκ και προβολή πολιτιστικών αγαθών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών
  • 10. Προσφορά και ζήτηση πολιτιστικών αγαθών και μη κερδοσκοπικών υπηρεσιών
  • 11. Η επίδραση των παραγόντων του μάκρο- περιβάλλοντος στην διαμόρφωση των στρατηγικών των πολιτιστικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών
  • 12. Η επίδραση παραγόντων του μίκρο- περιβάλλοντος στην διαμόρφωση των στρατηγικών των πολιτιστικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών
  • 13. Επιχειρηματικές στρατηγικές των πολιτιστικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών 

Στόχος του μαθήματος είναι να εξετάσει το διεθνές ακροατήριο των εκστρατειών επικοινωνίας ή των ΜΜΕ και τον τρόπο αποδοχής, απόρριψης ή ερμηνείας των μηνυμάτων που λαμβάνουν από τους παγκόσμιους παραγωγούς μέσων πχ τηλεόρασης, μουσικής, κινηματογράφου κλπ. Το μάθημα στηρίζεται στη γενικότερη θεωρητική προσέγγιση του αντικειμένου, αλλά και σε πιο εξειδικευμένες θεωρητικές και ερευνητικές περιοχές της διεθνούς βιβλιογραφίας.

Η Πολιτική Επικοινωνία διαμείβεται ανάμεσα στους δρώντες του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος: πολίτες, αιρετούς πολιτικούς, δημοσιογράφους, ΜΜΕ όπως και κάθε επαγγελματία που διαμεσολαβεί ή προωθεί πολιτική ύλη. Η Πολιτική Επικοινωνία αφορά καθέναν μας και όλους μαζί συλλογικά. Η διάχυση πολιτικού λόγου και εικόνων στη δημόσια σφαίρα ενημερώνει, αλλά και επηρεάζει, ασκώντας πειθώ και ευθεία ή έμμεση επιρροή, με στόχο τη διαμόρφωση ή αλλαγή γνώμης, προτιμήσεων, επιλογών και στάσεων. Σε ό,τι αφορά τα είδη λόγου και των περιεχομένων της, η Πολιτική Επικοινωνία συμπεριλαμβάνει τον αυτοπρόσωπο πολιτικό λόγο αλλά και τον δημόσιο διάλογο μεταξύ όλων των πολιτών, όπως και μεταξύ αυτών και των πολιτικών αντιπροσώπων. Η Στρατηγική Πολιτική Επικοινωνία αποτελεί μία ιδιάζουσα δυναμική, αγωνιστική και επίμαχη διαδικασία. Κυριότερο χαρακτηριστικό της είναι η έμφαση στον ανταγωνισμό μεταξύ παρατάξεων, κομμάτων και υποψηφίων, αλλά και αγοραίων πλέον παικτών, με στόχο την πειθώ, την επιρροή, τη γοητεία και τον προσεταιρισμό, τελικά, των πολιτών-ψηφοφόρων και των κοινών. Καθώς οι ανθρώπινες σχέσεις εμπεριέχουν, απαραιτήτως, τόσο σχέσεις συνεργασίας, όσο και σχέσεις ανταγωνισμού, διευκρινίζεται το καίριο, από το άτοπο ή και το καταχρηστικό της χρήσης της συγκρουσιακότητας ή της επιθετικότητας. Η κατάχρηση αποβαίνει επικίνδυνη για το σύνολο των παικτών. Το μάθημα αντιδιαστέλλει είδη ρητορικής και στρατηγικών και αναλύει διαδικασίες που αποτυπώνουν οι κεντρικοί όροι. Εντοπίζει το υπεροξυμένο πλαίσιο ανταγωνισμού και διαφθοράς όπου και όποτε κυριαρχούν. Ερμηνεύει θεωρητικά πρακτικές, κυρίαρχες τάσεις ή παρεκτροπές που επιδρούν στο ακραία ανταγωνιστικό πολιτικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας διαβρωτικές συνέπειες για την κοινωνία και το δημοκρατικό πολίτευμα. Εστιάζει στα συνταγματικά πολιτικο-επικοινωνιακά δικαιώματα των πολιτών όπως και στα ελλείμματα δυνατοτήτων άσκησής τους στην πράξη. Σήμερα, οι ψηφοφόροι κατακλύζονται από ‘ψευδείς ειδήσεις’, ‘στρατηγικές χειραγώγησης’ ή ‘δημοσκοπήσεις’ με καθοδηγούμενα, αντικρουόμενα ή αντιφατικά μηνύματα. Τί συνεπάγονται όλα αυτά για τη δημοκρατία; Αναψηλαφούμε, έτσι, αίτια και συνέπειες των παθογενειών, με επίκαιρα παραδείγματα και εναλλακτικά υπογείγματα πολιτικής επικοινωνίας, τα οποία ευνοούν την πολιτική γνώση και ευθύνη, προάγοντας τη συμμετοχή και την πολιτική δικαιοδοσία των πολιτών, με γνώμονα τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ‘ιδιότητα του πολίτη’ στις δημοκρατίες.

2021-2022-SYLLABUS POLITIC-STRATEGIC-COM-MA.doc2021-2022-SYLLABUS POLITIC-STRATEGIC-COM-MA.doc

Τις τελευταίες δεκαετίες, τα αστικά κέντρα του πλανήτη έχουν σχεδιαστεί βάσει νέων πολεοδομικών προσεγγίσεων αρχιτεκτονικής και ανάπλασης, με απώτερο στόχο οι πολίτες να διαθέτουν πολλαπλές επιλογές στη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου τους. Σταδιακά τα εμπορικά κέντρα και οι χώροι ψυχαγωγίας βρέθηκαν στα κέντρα των μεγάλων πόλεων, ενώ τα μουσεία βρέθηκαν στο επίκεντρο αυτών των πολεοδομικών αναπλάσεων. Μάλιστα, η δημιουργία νέων μουσείων συνδέθηκε με μια ευρύτερη πολιτιστική πολιτική προς την παροχή υπηρεσιών του πολιτισμού, ενώ από την άλλη η συνεχής απομάκρυνση των παραδοσιακών μεταποιητικών βιομηχανιών που κατέκλυζαν τα μεγάλα αστικά κέντρα και η σταδιακή αντικατάστασή τους από οργανισμούς που διεκδικούν τον ελεύθερο χρόνο των ανθρώπων, άλλαξαν το πρόσωπο των πόλεων. Αυτές οι διαφορετικές κατηγορίες πολιτιστικών βιομηχανιών από τον κινηματογράφο μέχρι τα μουσεία προσεγγίζουν διαφορετικές κατηγορίες κοινού. Στο συγκεκριμένο μάθημα εξετάζεται η επικοινωνιακή σχέση των οργανισμών του πολιτισμού με τις διαφορετικές κατηγορίες κοινού. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να σκιαγραφηθούν κάποιες από τις παραπάνω σχέσεις οριοθετώντας έναν γνωστικό χώρο για διαφορετικές μελέτες περίπτωσης, αλλά και συνολικής ερευνητικής αποτύπωσης της εκάστοτε βιομηχανίας.

Το μάθημα αφορά την επικοινωνία των μη κερδοσκοπικών πολιτισμικών οργανισμών και εστιά-ζει στα εργαλεία ανάλυσης, έρευνας και σχεδιασμού της επικοινωνιακής στρατηγικής τους. Με αφετηρία μια ολιστική αντίληψη περί επικοινωνίας και ειδικότερα περί της επικοινωνίας των πολιτισμικών οργανισμών, το μάθημα εξετάζει το σύγχρονο πολιτισμικό και επικοινωνιακό περιβάλλον τους, τη φυσιογνωμία του κοινού και την ιδιαιτερότητα του πολιτισμικού προϊόντος τους, καθώς και τις βασικές τεχνικές, απαιτήσεις και προκλήσεις που αφορούν την αποτελε-σματική επικοινωνία τους με την κοινωνία.

Aφετηρία της σημειωτικής της πολιτικής επικοινωνίας είναι η σύλληψη της πολιτικής ως συμβολικής δράσης. Εστιάζει στη μελέτη των συμβόλων, των συμβολικών πρακτικών και τελετουργιών που αξιοποιούν οι κάθε λογής πολιτικοί δρώντες (όπως κράτη, κόμματα, κυβερνητικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις, κινήματα και κινήσεις, πολιτικά πρόσωπα, μέσα επικοινωνίας και ειδικοί της επικοινωνίας) προκειμένου να διατυπώσουν και προβάλλουν τα μηνύματά τους, να επηρεάσουν τις πολιτικές αντιλήψεις, συμπεριφορές ή διαδικασίες, να συγκροτήσουν ή να κινητοποιήσουν πολιτικές κοινότητες.