Στο εν λόγω μάθημα γίνεται αναφορά στα βασικά στοιχεία της Παιδαγωγικής Επιστήμης, δίνοντας έμφαση στους παρακάτω άξονες: -Ο επιστημονικός χαρακτήρας της Παιδαγωγικής Επιστήμης. -Το αντικείμενό της καθώς και η σχέση της τόσο με τις επιστήμες της αγωγής όσο και με άλλες ανθρωπιστικές επιστήμες. -Η μεθοδολογία της αλλά και τα μεθοδολογικά προβλήματα που σχετίζονται με την έρευνα, η οποία διεξάγεται στους κόλπους της. Επιπλέον, επιχειρείται μια ιστορική ανασκόπηση στο φαινόμενο της αγωγής, όπως απαντάται σε λαούς και θρησκείες, αλλά και σε ρεύματα ή τάσεις και ιδεώδη που κυριάρχησαν κατά καιρούς μέχρι τις μέρες μας. Προσεγγίζονται, ακόμη, ορισμένες θεμελιώδεις συνιστώσες της Παιδαγωγικης επιστήμης: -Η δυνατότητα και η αναγκαιότητα της αγωγής. -Οι κυριότεροι παιδαγωγικοί όροι. -Το παιδαγωγικό ζεύγος «Παιδαγωγούμενος και Παιδαγωγός». -Ο σκοπός της παιδείας, της αγωγής και της εκπαίδευσης. -Μορφωτικά αγαθά, μέθοδοι και μέσα αγωγής και διδασκαλίας. -Οι βασικότεροι φορείς της αγωγής. -Σύγχρονα παιδαγωγικά προβλήματα. -Ειδική αγωγή. -Δια βίου παιδεία και δια βίου εκπαίδευση. 

Εκτίθεται το ζήτημα της θεοδικίας με βιβλιογραφικές αναφορές σε δυτικούς θεολόγους και στοχαστές. Κύριο παράδειγμα κριτικού διαλόγου σε αυτό το πλαίσιο γίνεται ο J. B. Metz, ώστε να συζητηθεί ειδικά το θέμα της Χριστολογίας σε σχέση με το ερώτημα της θεοδικίας.

Ένας διάλογος της Ορθόδοξης θεολογίας με την τέχνη του κινηματογράφου. Στην προκειμένη περίπτωση η εστίαση γίνεται τόσο στην οντολογία όσο και στην «τεχνολογία». Ο κινηματογράφος λειτουργεί ως «γλώσσα», ως κέντρο βάρους μιας διευρυμένης διεπιστημονικότητας, που επιτρέπει τη συνειδητοποίηση και πολύ περισσότερο την κατανόηση της ιστορίας. Και είναι τούτη η ιστορία, τούτος ο πολιτισμός, που αποτελεί την μήτρα εντός της οποίας σαρκώθηκε ο Λόγος και αναπτύχθηκε ο λόγος της Χριστιανικής θεολογίας.

Εξετάζονται η έννοια του μονοθεϊσμού και του πολυθεϊσμού, η αποκάλυψη του ονόματος του Θεού στον άνθρωπο, η θεολογία της δημιουργίας, οι ισραηλιτικές παραδόσεις, αρχαιότερες και νεότερες, αγγελολογία - δαιμονολογία, η έννοια του νόμου, της πίστης, του Μεσσία, της αμαρτίας, η εσχατολογία στην Παλαιά Διαθήκη και η θεολογία του ναού.

Το κύριος χαρακτηριστικό της τελετουργίας, για την οποία χρησιμοποιείται η φράση «τελώ τα ιερά», είναι ότι στην αρχαιοελληνική πρακτική συνιστά μια απλή θαυματουργική διαδικασία: πρόκειται για την σφαγή ενός κατοικίδιου ζώου και την κατανάλωση του κρέατος προς τιμή ενός θεού. Η θυσία θεωρείται ως το κεντρικό τελετουργικό της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Η συγκριμένη τελετουργική πρακτική αποτελεί ένα θεσμό εορταστικό για την κοινότητα. Επισημαίνεται η αντίθεση προς την καθημερινότητα: οι άνθρωποι πλένονται, φορούν καθαρά ενδύματα, στολίζονται, ιδίως φέρουν στο κεφάλι τους ένα στεφάνι πλεγμένο από κλαδιά – μια πρακτική που δεν αναφέρεται ακόμη στον Όμηρο. Η πρακτική της θυσίας ζώου παρουσιάζει παραλλαγές ανάλογα με τα «πατρογονικά έθιμα» (τὰ θέσμια, τὰ νόμιμα), αλλά η βασική δομή είναι ταυτόσημη και σαφής: η θυσία του ζώου είναι σφαγή με μορφή τελετουργίας ακολουθούμενη από κρεοφαγία. Τελετουργία ως σημείο του «ιερού» αποτελεί ιδίως η προετοιμασία του ἄρχεσθαι αφ’ ενός, η ακολουθούσα αποκατάσταση αφ’ ετέρου: ιεροποίηση και από-ιεροποίηση (Sakralisierung- Desakralisierung) γύρω από μια κεντρική σκηνή φόνου. Η τάξη της ζωής, η οποία στηρίζεται στην κοινότητα θεσμοθετείται κατά τη θυσία μέσω αμετάκλητων πράξεων . θρησκεία και καθημερινή ζωή εισχωρούν η μια στην άλλη τόσο τέλια, ώστε κάθε κοινότητα, κάθε τάξη πρέπει να θεμελιωθεί μέσω μιας θυσίας.

Ο όρος «μύθος» δεν αποτελεί πρόσφατη εφεύρεση, αλλά προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα. Καθώς οποιαδήποτε σχόλιο για το μύθο θα πρέπει να ξεκινά με την αναφορά στους Έλληνες, οι μελέτες για την ιστορία της έρευνας γύρω από το μύθο αρχίζουν στερεότυπα με την εξήγηση της διαφοράς μεταξύ των δύο όρων, «μύθος» και «λόγος». Η αντιθετική ταξινόμηση του μύθου και του λόγου έχει γίνει ένα κατ’ εξοχήν σχήμα λόγου στις λαϊκές και επιστημονικές αναφορές του μύθου. Η συγκεκριμένη τακτική ενισχύει ιδιαιτέρως τον ασαφή χαρακτήρα της κατηγορίας του μύθου. Αν και χρησιμοποιείται συνήθως ως ένας απλός ταξινομικός όρος για να διαχωρίσει ένα είδος λόγου από κάποιο άλλο, φαίνεται εντούτοις ότι η κατηγορία αυτή στοχεύει συχνά μα μια a priori καθαρή διάκριση μεταξύ πραγματικού και φανταστικού, μεταξύ του «εμείς» και οι «άλλοι». Παράλληλα, όμως, χρησιμοποιείται ρητορικά για να ενισχύσει αυτές τις αντιθέσεις, εναρμονίζοντάς τες με μια κλίμακα ηθικών, κοινωνικών και πολιτικών αξιών. Επομένως χαρακτηρίζοντας μια ιστορία ως μύθο, και ταξινομώντας τη δική μας κοσμοθεωρία ως «επιστημονική», σε αντιδιαστολή με την κοσμοθεωρία των άλλων που χαρακτηρίζεται ως «μυθική», δεν ταξινομεί κανείς απλώς διηγήσεις, αλλά και ανθρώπους και πολιτισμούς. Επομένως, η φαινομενικά απλή διάκριση μεταξύ ψευδών και αληθινών ιστοριών (μύθου/λόγου) αποκτά κοινωνική σημασία και προεκτάσεις.

Ο κύριος σκοπός αυτού του μαθήματος είναι η ορθή κατανόηση του όρου «μαγεία», σύμφωνα πάντοτε με τα δεδομένα της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας. Στην προκείμενη περίπτωση πρέπει να γίνει κατανοητό ότι βασικός στόχος μας είναι η κατανόηση, η ορθή αξιολόγηση της χρήσης αλλά και της προσέγγισης του συγκεκριμένο όρου με βάση πάντοτε τα εντελώς διαφορετικά κριτήρια αξιολόγησης που επικρατούν στην αρχαιότητα καθώς και στη σύγχρονη εποχή. Βασική θέση μας, η οποία μπορεί να θεωρηθεί στην προκειμένη περίπτωση ως μια υπόθεση εργασίας, θα μπορούσε να είναι η παρακάτω άποψη: σε περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι, συγγραφείς και νομοθέτες της αρχαιότητας αξιολογούν ορισμένες πρακτικές ως «μαγικές» και ως εκ τούτου απαγορευμένες για το ευρύτερο παραδοσιακό κοινωνικο -πολιτικό και θρησκευτικό σύνολο, θα μπορούσε η συγκεκριμένη τακτική να θεωρηθεί - ακολουθώντας τα δεδομένα της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης - ως πρακτική αξιολόγησης, αποδοκιμασίας αλλά και αποκλεισμού από το περιβάλλον ενός κοινωνικού συνόλου ο,τιδήποτε ξένου και εξωτικού; Θεωρούμε ότι μ’ αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να είναι ευκολότερη η κατανόηση αλλά και ο διαχωρισμός της χρήσης του συγκεκριμένου όρου (αλλά και των πρακτικών) κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας και της σύγχρονης εποχής. Θεωρούμε ότι η παραπάνω διάκριση είναι εφικτή αν πραγματοποιήσουμε τη σύγκριση ακολουθώντας τη χρήση του συγκεκριμένου όρου στη σύγχρονη λαϊκή θρησκευτικότητα αλλά το πεδίο των σύγχρονων επιστημονικών δεδομένων. Αυτό είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί μόνο αν επαναξιολογήσουμε τα σχετικά αρχαία κείμενα καθώς επίσης παλαιότερες θέσεις ερευνητών του 19ου και 20ου αιώνα, προκειμένου να φθάσουμε σ’ ένα νηφάλιο συμπέρασμα, το οποίο θα είναι απαλλαγμένο από τους αποκλεισμούς και τις γενικεύσεις του παρελθόντος (εξελικτικές θεωρίες). Βασικός παράγοντας γι’ αυτό είναι η σωστή χρήση των κειμένων και η ένταξη τους στο «πνεύμα της εποχής» τους.

Εξετάζουμε τις εξής θεματικές ενότητες: «τι είναι η μελέτη της θρησκείας;» Πρόκειται για την επιστημονική έρευνα της ανθρώπινης πολιτιστικής όψης και των πρακτικών της. Η όψη αυτή είναι ταυτόσημη με τους σκοπούς της μελέτης μας και με τους ορισμούς που επιλέγουμε για χρήση, ορισμούς κατάλληλους για τους σκοπούς και τις αναζητήσεις μας. Ό,τι μας ενώνει σε αυτή τη συλλογική ομάδα, η οποία προσδιορίζεται με την αντωνυμία «δικό μας», δεν είναι μόνο οι κοινές αναζητήσεις, τα κοινά εργαλεία και η συμφωνία σε καθιερωμένες αποδείξεις και επιχειρηματολογία, αλλά επίσης το θεσμικό όργανο το οποίο μας ενώνει ως ομάδα και στο οποίο συνεισφέρει το έργο μας. Το όργανο αυτό είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο, ένας θεσμός που καταλήγει σε ό,τι αποτελεί ακαδημαϊκή μελέτη της θρησκείας. Έτσι ίσως μπορούμε να καταλήξουμε αναθεωρώντας το αρχικό μας ερώτημα στο «τι είναι η μελέτη της θρησκείας;» Η ερώτηση αυτή μπορεί να βρει άριστη απάντηση αν πρώτα αναρωτηθούμε «πού ασκείται η μελέτη της θρησκείας, από ποιους και με ποιους σκοπούς;» Η απάντηση, εξαρτώμενη από τη συνάφεια των πραγμάτων και τα ενδιαφέροντα του καθενός, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ διαφορετικά συμπεράσματα σε διάφορους λαούς. Ένα άλλο σημείο που μας απασχολεί είναι η ταξινόμηση των θρησκειών. Πως μπορούμε να τις ταξινομήσουμε και πως μπορούμε να τις μελετήσουμε; Απάντηση στα ερωτήματα αυτά δίνει το έργο του ερευνητή της θρησκείας. 

Στο πλαίσιο του μαθήματος αυτού αναπτύσσονται σύγχρονες θεωρίες μάθησης (εξαρτημένης μάθησης, εποικοδομητισμού, κοινωνιογνωστικές, κοινωνικές, επεξεργασίας των πληροφοριών, τεχνολογικές κ.α.) και παρουσιάζεται η εφαρμογή των μαθησιακών αρχών και εννοιών σε εκπαιδευτικά πλαίσια που άπτονται της διδακτικής προσέγγισης του Μαθήματος των Θρησκευτικών στην εκπαίδευση. Πιο συγκεκριμένα παρουσιάζονται η θέση του ΜτΘ στην εκπαίδευση και οι κύριοι παράγοντες που εμπλέκονται σ' αυτό. Τα σχετικά αναλυτικά προγράμματα, η διδακτέα ύλη του ΜτΘ και οι βασικές μεθοδολογικές προϋποθέσεις σχεδιασμού του ΜτΘ. Η μεθοδολογία, διάρθρωση και διεξαγωγή της διδασκαλίας του ΜτΘ. Η ενσωμάτωση και η αξιοποίηση των εφαρμογών των ΤΠΕ (Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας) σε όλες τις φάσεις πραγματοποίησης της διδασκαλίας του ΜτΘ και γενικότερα στη σχολική τάξη. Ιδιαίτερα ο σχεδιασμός και ανάπτυξη σχεδίων διδασκαλίας και σύγχρονων διδακτικών προσεγγίσεων για τα Θρησκευτικά με ΤΠΕ. Αξιολόγηση της διδασκαλίας και μέτρηση της σχολικής επίδοσης των μαθητών στο ΜτΘ.

Στο μάθημα εξετάζονται η σχέση της θρησκείας με τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως αυτή διαμορφώνεται στο σύγχρονο ευρωπαϊκό κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο. Ειδικότερα παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη των δικαιωμάτων και η σχέση του με το χριστιανισμό και τις άλλες θρησκείες. Εξετάζονται ακόμη ζητήματα οικουμενικότητας και σχετικισμού. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται σε ομάδες εργασίας τα σπουδαιότερα επίσημα εκκλησιαστικά κείμενα που αφορούν στα ατομικά δικαιώματα, τη δημοκρατία, την ετερότητα την ξενοφοβία. 

Στο πλαίσιο του μαθήματος θα εξεταστούν με κριτικό τρόπο οι πτυχές, τα αίτια και οι αναλυτικές κατηγορίες των σημαντικότερων κοινωνικών θεωριών για τον ρόλο της θρησκείας σε σχέση με τα ζητήματα της ειρήνης, της βίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της κλιματικής αλλαγής, αλλά και ζητήματα που σχετίζονται με σύγχρονα παραδείγματα αυτής της σχέσης όπως είναι ο τουρισμός, το προσκύνημα και το νόημα της δια- κίνησης στη Β Νεωτερικότητα. Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην παρουσίαση των βασικών θέσεων της χριστιανικής παράδοσης έναντι των ζητημάτων αυτών, καθώς και των σύγχρονων σχετικών προτάσεων. Για την καλύτερη κατανόηση των εξελίξεων στη Δεύτερη Νεωτερικότητα ιδιαιίτερη βαρύτητα θα δοθεί στη σύγχρονη κοινωνική ανάλυση και μάλιστα στη θεωρία του Ulrich Beck. Στο μάθημα θα διερευνηθούν παραδειγματικώς ζητήματα όπως οι κοινωνίες της Δεύτερης Νεωτερικότητας, η διακύβευση, ο πολιτσμός, η θρησκεία και ο τουρισμός.

Το μάθημα εξετάζει την ιστορία του ισλαμικού κόσμου κατά τους Μέσους Χρόνους και την μετάβαση στην Πρώιμη Νεοτερικότητα, καλύπτοντας την περίοδο από το 11ο αιώνα μέχρι περίπου το 1600, και δίνοντας έμφαση στην ιστορική εξέλιξη της Εγγύς και Μέσης Ανατολής και τις σχέσεις της με τον Χριστιανικό κόσμο, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου, την ίδια περίοδο. Η υπό εξέταση περίοδος ξεκινάει από την διασπαση του Αββασιδικού χαλιφάτου σε ανεξάρτητες δυναστείες, τις σταυροφορίες, την πτώση της Βαγδάτης στους Μογγόλους το 1258, και την ανάδυση μη αραβικών δυναστειών όπως οι Μαμελούκοι, οι Οθωμανοί και οι Σαφαβίδες. Εξετάζονται η αποκρυστάλλωση των δογματικών και θεολογικών διαφορών ανάμεσα στο σουνιτικό και σιϊτικό Ισλάμ και την εξέλιξη προς νεότερα κινήματα και θεολογικές τάσεις.