Το μάθημα θα επικεντρωθεί στην παιδεία και την εκπαίδευση στο Βυζάντιο κατά την πρώιμη, μέση και ύστερη περίοδο. Θα εξεταστούν η κοσμική και εκκλησιαστική εκπαίδευση και θα παρουσιαστούν οι εκπαιδευτικές μέθοδοι των δασκάλων, οι διαφορετικές εκπαιδευτικές βαθμίδες και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ενώ έμφαση θα δοθεί στους πιο επιφανείς λογίους της κάθε περιόδου.

Η τέχνη τον 17ο και 18ο αιώνα: ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, διακοσμητικές τέχνες. Εισαγωγή στην τέχνη του 17ου αιώνα. Χρονικά και γεωγραφικά όρια. Οι αυλές της Ευρώπης και η άνοδος της αστικής τάξης. Ρασιοναλισμός. Μεταρρύθμιση και Αντιμεταρρύθμιση. Propaganda fidae: τέχνη, Καθολική Εκκλησία και Νέος Κόσμος. Τέχνη και Προτεσταντισμός. Η τέχνη στην υπηρεσία της απολυταρχίας. Θεμελιώδεις εκφραστικές αρχές του μπαρόκ. Σκηνοθετημένος χώρος και εκφραστική δραματικότητα. Ζητήματα σύνθεσης στην αρχιτεκτονική, την κηποτεχνία και τη γλυπτική. Η quadratura. Θεατρικές διαμορφώσεις του γλυπτικού χώρου. Σημαντικοί αρχιτέκτονες και γλύπτες και εμβληματικά έργα στην Ιταλία. Φως, έκφραση και χειρονομία στην Μπαρόκ ζωγραφική της Ιταλίας. Ο «χρυσός» 17ος αιώνας: Ισπανία και Κάτω Χώρες (Φλάνδρα, Ολλανδία): συνθήκες διαμόρφωσης, χαρακτηριστικά, σημαντικοί εκπρόσωποι, εμβληματικά έργα. Η ιεραρχία των ζωγραφικών ειδών. Σύσταση συλλογών και cabinets de curiosités κατά τον 17ο αιώνα. Κλασικισμός και grand style στη Γαλλία κατά τον 17ο αιώνα: η τέχνη στην υπηρεσία του Βασιλιά Ήλιου. Η αγγλική αρχιτεκτονική κατά τον 17ο αιώνα: μπαρόκ και παλλαδιανισμός. Επιβιώσεις του μπαρόκ στο α΄ μισό του 18ου αιώνα στη Γερμανία και τη Ρωσία. Ροκοκό, η τέχνη της οικειότητας. Ετυμολογία των όρων rocaille/rococo. Η περίοδος της γαλλικής Αντιβασιλείας (1715-1723) και οι συνθήκες γέννησης του ροκοκό. Ο ρόλος της αριστοκρατίας. Εκφραστικές αρχές του ροκοκό. Η διαμόρφωση του hôtel particulier και της maison de plaisance. Η ροκοκό ζωγραφική στη Γαλλία, την Ιταλία και την Αγγλία. Fêtes galantes και petite manière. Εξωτισμός και διακοσμητικότητα. Επαφές Ευρώπης και Κίνας. Ο ρόλος του αρχιτέκτονα-διακοσμητή. Κυκλοφορία και διάδοση διακοσμητικών μοτίβων μέσω χαρακτικών. Αργυροχρυσοχοΐα και έργα σε πορσελάνη. Ο ρόλος των ευρωπαϊκών Βασιλικών Βιοτεχνιών. Πρωσικό και ρωσικό ροκοκό. Οι πρώτες αντιδράσεις ενάντια στο ροκοκό.

Η τέχνη κατά τον 16ο αιώνα: ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική. Χρονικά και γεωγραφικά όρια. Οι έννοιες της Ώριμης και της Ύστερης Αναγέννησης. Η μεταφορά του καλλιτεχνικού κέντρου στη Ρώμη. Καθολική Εκκλησία και Ουμανισμός: οι πάπες ως Μαικήνες των τεχνών. Ζωγραφικές μέθοδοι της Ώριμης Αναγέννησης. Η τέχνη μετά τον Leonardo da Vinci. Michelangelo Buonarroti και Raffaello Sanzio. Το έργο του Donato Bramante. Φως και Χρώμα στη Βενετία του Cinquecento. Η Ώριμη Αναγέννηση στη Βόρειο Ευρώπη: εξελίξεις στη ζωγραφική στις Κάτω Χώρες και τη Γερμανία στα τέλη του 15ου και τις αρχές του 16ου αιώνα. Αντικλασικές τάσεις στο Cinquecento. Χαρακτηριστικά του μανιερισμού, σημαντικοί εκπρόσωποι, εμβληματικά έργα. Η καλλιτεχνική παιδεία των γυναικών. Η περίπτωση του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Η τέχνη μετά τη σύνοδο του Τρέντο. Μανιεριστικές εξελίξεις στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη υπό το πρίσμα της Μεταρρύθμισης/Αντιμεταρρύθμισης. Ζητήματα ορολογίας. Καλλιτεχνική κινητικότητα κατά τον 16ο αιώνα.

Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση των ιστορικών γεγονότων της μέσης και ύστερης βυζαντινής περιόδου μέσα από την ανάλυση των πολιτικών, θρησκευτικών και κοινωνικών αντιθέσεων που εμφανίστηκαν μεταξύ των ισχυρών οικογενειών, αλλά και μεταξύ δυνατών και αδυνάτων. Στο πλαίσιο αυτό θα εξεταστούν τα αίτια που οδήγησαν σε συνωμοσίες, στάσεις και ανατροπές αυτοκρατόρων.

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η εξέταση της διαμόρφωσης και της εξελικτικής  πορείας του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Αρχαία Αθήνα κατά τον 5ο και 4ο αι. π.Χ. Με τη χρήση επιλεγμένων κειμένων μελετώνται: Το θεωρητικό  υπόβαθρο και η θέση της δημοκρατίας στο σχήμα της εξελικτικής πορείας  των πολιτευμάτων των ελληνικών πόλεων. Η γένεση των δημοκρατικών θεσμών  στην Αθήνα και η πρακτική τους εφαρμογή (πολιτικές αντιπαραθέσεις –  συγκρούσεις – πολιτειακές εκτροπές). Η εξέλιξη των δημοκρατικών θεσμών  (μετριοπαθής - ριζοσπαστική δημοκρατία) και η διαμόρφωση του προτύπου του Αθηναίου πολίτη κατά τον 5ο και 4ο αι π.Χ. Η κατάρρευση του  δημοκρατικού πολιτεύματος. Παράλληλα, εξετάζεται η πρόσληψη της  αθηναϊκής δημοκρατίας από τους συγχρόνους της, η σχέση της με τις  σύγχρονες μορφές δημοκρατίας και η επίδρασή της στην διαμόρφωση των σύγχρονων δημοκρατικών καθεστώτων.

Ο Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης έγραψε ότι “ὁ ἄνθρωπος φύσει πολιτικὸν ζῷον ἐστί”, δηλαδή είναι ένας οργανισμός ο οποίος ζει καλύτερα στις πόλεις, ή πόλεις-κράτη (Πολιτικά, Ι. 1253 Α 2-3.ΙΙΙ. 1278 Β 19). Κύριο αντικείμενο του μαθήματος είναι η παρουσίαση - μέσω μιας επιλογής αρχαίων κειμένων σε μετάφραση- της εξέλιξης της πόλεως-κράτους. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται η ποικιλία των τυπικών μηχανισμών και των άτυπων διεργασιών εντός των ελληνικών πόλεων-κρατών από την αρχαϊκή περίοδο, οπότε και απαντώνται η άνοδος και η πτώση των τυράννων καθώς και η σταδιακή διεύρυνση του σώματος των πολιτών, την κλασική περίοδο του 5ου και του 4ου αιώνα π.Χ.

Το μάθημα περιλαμβάνει μια γενική αλλά ολοκληρωμένη παρουσίαση της προϊστορικής εξέλιξης του χώρου της νοτιοανατολικής Ευρώπης (Βαλκάνια και Ελλάδα) μέχρι και το τέλος της Νεολιθικής (4η χιλιετία π.Χ.). Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση των πολιτισμικών διαδικασιών που οδήγησαν από το τροφοσυλλεκτικό στάδιο στην παραγωγή της τροφής και στην εμφάνιση μόνιμων οικισμών. Εξετάζεται ο υλικός πολιτισμός στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή κατά τις ακόλουθες περιόδους: Παλαιολιθική, Μεσολιθική και Νεολιθική. Γίνεται μια ενδεικτική αναφορά σε γεωγραφικούς χώρους, πολιτισμικούς κύκλους, αλλά και σε σημαντικές αρχαιολογικές θέσεις και ανασκαφές. Σημαντικό μέρος καταλαμβάνει η παρουσίαση του ελλαδικού χώρου και των ερευνητικών προβλημάτων που τον χαρακτηρίζουν. Στόχος των μαθημάτων είναι η σύνθεση των αρχαιολογικών δεδομένων από τον ευρύτερο χώρο της Βαλκανικής και του Αιγαίου και η συζήτηση των θεωρητικών και μεθοδολογικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η αρχαιολογική έρευνα στην προσπάθεια αυτή.

Το μάθημα εστιάζει στην ελληνιστική εποχή, δηλαδή από τον θάνατο του Αλέξανδρου Γ΄το 323 π.Χ. μέχρι τη ναυμαχία στο Άκτιο το 31 π.Χ. Ωστόσο, μια και η Μακεδονία συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών αυτής της εποχής, οι αρχαιότητες της περιοχής που χρονολογούνται στον 4ο αι. π.Χ. συμπεριλαμβάνονται στο αντικείμενο του μαθήματος. Πέρα από το Μακεδονικό Βασίλειο, θα συζητηθούν θέματα σχετικά με πόλεις του ελληνιστικού κόσμου που εκτείνονται από την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μέχρι τη Μικρά Ασία. Στόχος του μαθήματος είναι να αναδειχθούν οι ιδιαιτερότητες της ελληνιστικής εποχής αναφορικά με την οργάνωση των πόλεων στο πλαίσιο των ελληνιστικών βασιλείων, την αρχιτεκτονική και ευρύτερα όλες τις μορφές τέχνης (γλυπτική, ζωγραφική, ψηφιδωτά, κλπ.), την αλληλεπίδραση της τέχνης με την πολιτική, καθώς και την όσμωση της ελληνικής τέχνης με τις τοπικές παραδόσεις. Επιπλέον, θα δοθεί έμφαση σε χαρακτηριστικές περιπτώσεις μνημείων, όπως τα ανακτορικά συγκροτήματα, οι αγορές, η ταφική αρχιτεκτονική στη Μακεδονία, επιλεγμένα ιερά ως προς τη χωρική τους οργάνωση και ο γραπτός διάκοσμος ως λειτουργικό στοιχείο ταφικών και κοσμικών κτηρίων. Τέλος, θα αναδεικνύεται σε κάθε ευκαιρία η σχέση της ελληνιστικής τέχνης με τη ρωμαϊκή.

Tο μάθημα πραγματεύεται τη συμβολή των διεπιστημονικών προσεγγίσεων στην επιστήμη της αρχαιολογίας. Εξετάζονται τα αναλυτικά εργαλεία, οι πρακτικές και μεθοδολογίες, που προέρχονται από διαφορετικούς επιστημονικούς κλάδους (φυσικές επιστήμες, επιστήμες της γης, επιστήμες της τεχνολογίας, κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες) και αξιοποιούνται από την αρχαιολογική επιστήμη στην έρευνα πεδίου, στη μελέτη, τεκμηρίωση και ερμηνεία των αρχαιολογικών καταλοίπων, και στην ανάδειξη του αρχαιολογικού αποθέματος. Ειδικότερα, στο μάθημα θα εξεταστούν θεματικές όπως: 1. Οι μέθοδοι χρονολόγησης (σχετική-απόλυτη χρονολόγηση), 2. οι μη-παρεμβατικές μέθοδοι στην έρευνα πεδίου και στην ανασκαφή (γεωφυσικές μέθοδοι, αεροφωτογραφία, χαρτογραφία, γεωγραφία, μελέτη ιστορικών πηγών κ.ά.), 3. η ανασκαφική διαδικασία ως διεπιστημονική πρακτική (τοπογραφική τεκμηρίωση, σχέδιο, συντήρηση, ειδικές μελέτες), 4. η διαμόρφωση του αρχαίου τοπίου, η διατήρηση και στρωματογραφία των αρχαιολογικών θέσεων, 5. η αποκατάσταση του αρχαίου περιβάλλοντος και η σχέση του ανθρώπου με τους φυσικούς πόρους, 6. η εφαρμογή ποικίλων διεπιστημονικών αναλυτικών τεχνικών στη μελέτη του αρχαίου υλικού πολιτισμού (π.χ. πετρογραφία, ανάλυση καταλοίπων, μελέτη ιχνών φθοράς), 7. η χρήση ψηφιακών εργαλείων στην αρχαιολογική έρευνα. Ευρύτερος στόχος του μαθήματος είναι να γίνει αντιληπτή η σημασία της διεπιστημονικής προσέγγισης για την αρχαιολογική έρευνα και την κατανόηση του ανθρώπινου παρελθόντος.

Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στις μεθόδους και τα εργαλεία που προσφέρει η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία και μπορούν να αξιοποιηθούν στην αρχαιολογική έρευνα. Γενικός στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τα κυριότερα ψηφιακά εργαλεία, τις τεχνικές, αλλά και τη βασική ορολογία που θα συναντήσουν ή θα κληθούν να χρησιμοποιήσουν τόσο κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, όσο και στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Η θεματολογία του μαθήματος θα καλύψει ποικίλες ψηφιακές δεξιότητες, από το σχεδιασμό και τη χρήση βάσεων δεδομένων, τη στατιστική ανάλυση, τη ψηφιακή επεξεργασία εικόνας, την παραγωγή γραφικών, ψηφιακών σχεδίων και χαρτών, μέχρι και πιο εξειδικευμένες τεχνικές και μεθόδους, όπως η χρήση γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών, η εξοικείωση με τις μεθόδους τοπογραφικής αποτύπωσης και τον εξοπλισμό τους, ο σχεδιασμός ιστοτόπων, και η τρισδιάστατη τεκμηρίωση αρχαιολογικών αντικειμένων.

Τα μέσα εγγραφής εικόνας και ήχου χρησιμοποιούνται συνήθως ως τρόποι μετατροπής της εμπειρίας της επιτόπιας έρευνας σε «ερευνητικά δεδομένα» και μετάδοσης γνώσης με την πολυσημία και την πολυαισθητηριακότητα της πέρα από τις δεσμεύσεις της γραμμικής κειμενικής αφήγησης. Η πολυμεσική/πολυτροπική εθνογραφία μπορεί να διευρύνει την ερευνητική μέθοδο, εμπειρία και γνώση ως πολυφωνική, διακειμενική, προσβάσιμη. Μας επιτρέπει να μοιραστούμε και να συζητήσουμε ανοιχτά την ερευνητική διαδικασία και τις προϋποθέσεις της. Κατά τη βιντεογράφηση στο πεδίο έρευνας με μια «συμμετοχική κάμερα» η οποία δεν στέκεται παθητική και απόμακρη στον τρίποδα, που πλησιάζει στη δράση, που συνεργάζεται και συνομιλεί, αυτοσχεδιάζει και δε δημιουργεί την ψευδαίσθηση της εγγύτητας μέσα από τον τηλεφακό, ο εικονολήπτης/τρια δεν έχει πλέον το μονοπώλιο της παρατήρησης. Με την κάμερα στο χέρι, δεν είναι η κάμερα το «μέσο» αλλά το ίδιο το σώμα του/της κινηματογραφιστή/στριας το οποίο με τις κατάλληλες ασκήσεις θα έχει την ευελιξία, την ενσυναίσθηση και την εγρήγορση να απορροφηθεί από το πεδίο, τις σχέσεις και τις συνδέσεις που διαμορφώνει. Στην εθνογραφική πρακτική, τα οπτικοακουστικά μέσα δε χρησιμοποιούνται ως μέσα «καταγραφής» αλλά η ίδια η λήψη, η θέαση/ακρόαση και οι συνθήκες επιτέλεσης τους αναθεωρούνται και προβληματοποιούνται. Τα μέσα δε γράφουν μόνο λόγο και δράση των πληροφορητών/τριών αλλά γράφουν ταυτόχρονα τη συνάντηση τους με τον εικονολήπτη/ηχολήπτη. Συνεπώς, αποτελούν ένα σύνθετο αναστοχαστικό εργαλείο. Στο φροντιστήριο θα επιχειρήσουμε ασκήσεις διασύνδεσής και ανίχνευσης συγκεκριμένων πεδίων έρευνας που η κάθε μια φοιτήτρια και φοιτητής θα επιλέξει με διαφορετικές οπτικοακουστικές και σωματικές τεχνικές (βίντεο, φωτοδοκίμιο, διαδραστικό ντοκιμαντέρ πλατφόρμας, blog, vlog, έκθεση και performance).

Το μάθημα εξετάζει την περίοδο που ακολούθησε την κατάρρευση του μυκηναϊκού ανακτορικού συστήματος και της οικονομίας μέχρι και την εμφάνιση της πόλεως, του κέντρου της πολιτικής, οικονομικής ζωής και θρησκευτικής έκφρασης των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων. Οι δημογραφικές αλλαγές και η κινητικότητα, η εισαγωγή της μεταλλουργίας του σιδήρου και οι επακόλουθες αλλαγές στην οικονομία, το εμπόριο και τον πόλεμο σκιαγραφούν τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου στην αυγή της πρώτης χιλιετίας π.Χ. (1100-600 π.Χ.). Το μάθημα θα αναλύσει την εμφάνιση του αλφαβήτου, τις συνδέσεις μεταξύ της Ανατολικής Μεσογείου, της Κύπρου και του Αιγαίου, τις πρώτες γραπτές πηγές, ιδίως τα ομηρικά έπη και τα έργα του Ησιόδου, τις πρώτες ελληνικές εγκαταστάσεις στη Δυτική Μεσόγειο, την ανάπτυξη των ιερών και των χαρακτηριστικών της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Οι φοιτητές θα εκπονήσουν εργασίες σε σχέση με τα παραπάνω θέματα, αναλαμβάνοντας την εξέταση και παρουσίαση είτε συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών είτε συγκεκριμένων φαινομένων που σχετίζονται με την περίοδο αυτή. Ο κύριος στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει μια ολοκληρωμένη επισκόπηση των πιο πρόσφατων ερμηνευτικών προσεγγίσεων και των αρχαιολογικών ευρημάτων που έχουν αλλάξει την αντίληψή μας για την περίοδο που ονομαζόταν στην παλαιότερη βιβλιογραφία «Σκοτεινοί Αιώνες» (“Dark Ages”). Εκτός από τα έργα αναφοράς για τη μελέτη αυτής της συναρπαστικής και μεταβαλλόμενης περιόδου, τα πιο πρόσφατα άρθρα και επιλεγμένα κεφάλαια από συλλογικά βιβλία θα αποτελέσουν τον κύριο πυρήνα της βιβλιογραφίας αυτού του μαθήματος. Το μάθημα θα περιλαμβάνει (μετά από συνεννόηση με τους φοιτητές) εκδρομή 5 ημερών στις Κυκλάδες, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν ορισμένες από της σημαντικότερες θέσεις της περιόδου αυτής και τα υλικά τους κατάλοιπα στα τοπικά μουσεία των Κυκλάδων.

This course will unfold the history and Archaeology of Thessaloniki and the broader region from the prehistory to the present.

Η διδασκαλία του μαθήματος εστιάζει στην προσέγγιση ιδεολογικών πτυχών της καθημερινής ζωής της κυκλαδικής και της μινωικής κοινωνίας κατά την 3η και τη 2η χιλιετία π.Χ., όπως αυτές αποτυπώνονται στην τέχνη και στο ταφικό και θρησκευτικό τελετουργικό των δύο πολιτισμών, με αναφορές και στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. Μετά από μια σύντομη εισαγωγή στους δύο πολιτισμούς του Αιγαίου και συζήτηση των δυνατοτήτων και περιορισμών στην προσέγγιση των ιδεών και των αντιλήψεων των προϊστορικών κοινωνιών, οι παραδόσεις του μαθήματος θα εστιάσουν στην παρουσίαση και ανάλυση των δεδομένων από τους χώρους ενταφιασμού των νεκρών και τους χώρους λατρείας, καθώς και στις αντίστοιχες πληροφορίες που προέρχονται από την εικονογραφία, την τυπολογία της κεραμικής και τα γραπτά τεκμήρια της περιόδου. Ιδιαίτερες αναφορές θα γίνουν, επίσης, στη σχέση μεταξύ λατρευτικής και οικονομικής δραστηριότητας, καθώς και στις αλληλεπιδράσεις με την ηπειρωτική Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο που διαμόρφωσαν πτυχές της ιδεολογίας στο Αιγαίο κατά την 3η και τη 2η χιλιετία π.Χ. Οι φοιτητές/τριες που θα παρακολουθήσουν το μάθημα αναμένεται να αποκτήσουν επαρκή και σφαιρική εικόνα των δεδομένων από τους χώρους ταφής και λατρείας στο Αιγαίο, αλλά και από την εικονογραφία, την κεραμική παραγωγή και τα γραπτά τεκμήρια της περιόδου, έχοντας, παράλληλα, κατανοήσει τα βασικά ζητήματα που θέτει η θεωρητική συζήτηση για τη σχέση ταφικού και θρησκευτικού τελετουργικού, την ανάμειξη «ιερού» και «κοσμικού» στοιχείου, καθώς και τον ρόλο των τελετουργιών στη διατήρηση της δομής μιας κοινωνίας.

Στο μάθημα εξετάζονται αντιπροσωπευτικά βυζαντινά μνημεία της Μακεδονίας και της Θράκης και αναλύεται η έννοια της μνημειακότητάς τους, η οργανική και λειτουργική ένταξή τους στον περιβάλλοντα χώρο τους και στην καθημερινότητα.

Αντικείμενο του φροντιστηρίου είναι η εξέταση των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στις Κυκλάδες, το ΒΑ Αιγαίο, την Κρήτη και την Κύπρο κατά την 3η χιλιετία π.Χ., καθώς και η διερεύνηση των πιθανών σχέσεων και επαφών που εντοπίζονται μεταξύ τους. Κυρίως θα εξεταστούν οι ιδεολογικές όψεις της καθημερινής ζωής, όπως αυτές τεκμηριώνονται μέσα από την ειδωλοπλαστική και την εικονογραφία, ενώ ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις πρακτικές κατασκευής, χρήσης και τελετουργικής απόθεσης ειδωλίων κατά την 3η π.Χ. χιλιετία στις περιοχές του ενδιαφέροντος. Σημαντικό μέρος του μαθήματος θα επικεντρωθεί στα δεδομένα για τη σημασία των πρωτοκυκλαδικών ειδωλίων μέσα στο πολιτισμικό τους πλαίσιο, την παρουσία τους ως εισαγωγών ή απομιμήσεων σε γειτονικές περιοχές, τις επιδράσεις προγενέστερων στοιχείων ή στοιχείων από γειτονικούς πολιτισμούς που συνέβαλαν στη διαμόρφωσή τους, αλλά και στην πρόσληψη των αντικειμένων αυτών της αρχαιότητας στη σύγχρονη εποχή. Η επιτυχής ολοκλήρωση του μαθήματος αναμένεται να οδηγήσει τους φοιτητές/τριες στο να γνωρίσουν σε βάθος πτυχές της ιδεολογίας των νησιωτικών πολιτισμών της Ανατολικής Μεσογείου της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, να αποκτήσουν εξειδικευμένες γνώσεις πάνω στο ζήτημα της κατασκευής και χρήσης των ειδωλίων της περιόδου, να εξοικειωθούν με τη σχετική επιστημονική ορολογία, να αντιληφθούν τα μεθοδολογικά και πρακτικά ζητήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη μελέτη των συγκεκριμένων θεμάτων, καθώς και να καταστούν ικανοί να προσεγγίζουν κριτικά τα θέματα που σχετίζονται με το ζήτημα της αντιγραφής και της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων στη σύγχρονη εποχή. Βασικό στόχο του φροντιστηρίου αποτελεί, επίσης, η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με σύγχρονα ερευνητικά εργαλεία, όπως διαδικτυακές βάσεις δεδομένων και βιβλιογραφίας για την Εποχή του Χαλκού στην Ελλάδα, η εμπέδωση της ανάγκης συνεχούς βιβλιογραφικής ενημέρωσης, αλλά και ενημέρωσης για τα νεότερα δεδομένα και τις εξελίξεις στην επιστήμη, καθώς και η ανάπτυξη κριτικής σκέψης και συνθετικής ικανότητας των δεδομένων μέσα από την τεκμηριωμένη επιστημονική παρουσίαση, ανάλυση και συζήτησή τους. Στο πλαίσιο του μαθήματος θα πραγματοποιηθεί εκπαιδευτική εκδρομή.

Στόχος του μαθήματος είναι η μελέτη των πολιτειακών θεσμών του ρωμαϊκού κράτους, όπως αυτοί διαμορφώνονται κατά την ρεπουμπλικανική και αυτοκρατορική εποχή (ca. 509 π.Χ.-283 μ.Χ.). Με βάση επιλεγμένα κείμενα (γραμματειακές πηγές, επιγραφές και πάπυροι) εξετάζονται ο τρόπος οργάνωσης της ρωμαϊκής πολιτείας κατά την ρεπουμπλικανική εποχή και τα πολιτειακά της όργανα, οι μεταβολές που υφίσταται το πολίτευμα ως αποτέλεσμα των κοινωνικών και πολιτικών συγκρούσεων στη Ρώμη, η κατάρρευση του καθεστώτος της res publica, η μετάβαση στο principatus (ηγεμονία), ο ρόλος του αυτοκράτορα και τα ερείσματα της εξουσίας του, η αυτοκρατορική ιδεολογία και οι αλλαγές που υφίσταται ο αυτοκρατορικός θεσμός από την εποχή του Αυγούστου έως τα τέλη του 3ου αι. μ.Χ.