Η Ευρώπη και οι "Άλλοι" από τον 16ο ως τις αρχές του 20ου αι. Το μάθημα αποτελεί μια διερεύνηση των βασικών κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών και πολιτισμικών εξελίξεων στην Ευρώπη από τον 16ο έως τις αρχές του 20ου αιώνα.

Εξ αποστάσεως διδασκαλία επιλεγμένων κειμένων της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας (και, γενικότερα, του πολιτισμού) του εικοστού αιώνα.

«Τρομοκρατία & φονταμενταλισμός στη λογοτεχνία του 21ου αιώνα» Το μάθημα επιχειρεί να προσεγγίσει το θέμα της σύγκρουσης των πολιτισμών της Δύσης και Ανατολής, όπως αποτυπώνεται μέσα από τη λεγόμενη λογοτεχνία-κόσμο της τελευταίας δεκαπενταετίας, κυρίως μετά τις πρόσφατες πολεμικές συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου. Στα πρώτα δύο μαθήματα (Β. Ιακώβου) θα πραγματοποιηθεί μια θεωρητική προσέγγιση-εισαγωγή (Ζίζεκ, Τσόμσκι, Χάμπερμας, Ντεριντά), στα επόμενα δύο μαθήματα (Ε. Γραμματικοπούλου) θα γίνει μια γρήγορη αναδρομή στη λογοτεχνική αποτύπωση της ιδεολογίας αλλά και της φυσιογνωμίας του τρομοκράτη μέσα από κείμενα-σταθμούς του 20ού αιώνα (Μαλρώ, Καμύ). Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν δύο μαθήματα (Τ. Ραπατζίκου) πάνω στην αγγλόφωνη λογοτεχνία με σχετική θεματολογία (Φόερ, Άπνταϊκ), ενώ τα υπόλοιπα επτά μαθήματα της ενότητας θα ολοκληρωθούν με μια πανοραμική προσέγγιση (Κ. Σπυροπούλου) των σημαντικότερων γαλλόφωνων και γάλλων συγγραφέων που έχουν καταπιαστεί με τη θεματολογία, ο καθένας εστιάζοντας μέσα από τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στη χώρα καταγωγής του. Αν και η θεματολογία της τρομοκρατίας ανθεί στη λογοτεχνία του 21ου αιώνα, πρώτα δείγματα γραφής συναντάμε στη γαλλόφωνη αλγερινή παραγωγή στο πρώτο μέρος της δεκαετίας του ’90, με τα μυθιστορήματα των τριών εμβληματικών συγγραφέων Ρασίντ Μιμουνί (L’honneur de la tribu, La Malédiction, καθώς και το δοκίμιο De la barbarie en général et de l’intégrisme en particulier), Ρασίντ Μπουτζεντρά (Le fils de la haine, Timimoun) και Ταχάρ Τζαούτ (Le dernier été de la raison). Στις επτά τελευταίες ενότητες, θα εξεταστεί το φαινόμενο της ισλαμικής τρομοκρατίας όπως αποτυπώνεται στους σύγχρονους γαλλόφωνους συγγραφείς., κυρίως μέσα από τις θεωρητικές προσεγγίσεις της ταυτότητας και της πολιτισμικής εικονολογίας.

ΙΟΥΛΙΟΣ2019-XΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΜΠΣ.pdfΙΟΥΛΙΟΣ2019-XΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΜΠΣ.pdf

Στο μάθημα αυτό πραγματευόμαστε το αστικό μόρφωμα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας και μετανεωτερικότητας. Με επίκεντρο το Παρίσι, την Αθήνα, το Λονδίνο και αντιστικτικά τη Νέα Υόρκη, θα παρακολουθήσουμε τη μετάβαση από τη μητρόπολη στην παγκοσμιοποιημένη πόλη. Θα μας απασχολήσουν ζητήματα χωροταξικής ανάπτυξης, πολιτικής, δημογραφικής και πολιτισμικής σύνθεσης των πόλεων, καθώς και η απεικόνιση και καταγραφή του αστικού μορφώματος από τεχνολογικά οπτικά μέσα. Το μάθημα προσφέρει τη δυνατότητα εμβάθυνσης και εφαρμογής των θεωρητικών πεδίων που εξετάστηκαν κατά το χειμερινό εξάμηνο. Κάθε φοιτητής/τρια σε συνεννόηση με ττις διδάσκουσες θα επιλέξει μια θεματική από τις προτεινόμενες στο πρόγραμμα και θα κάνει στην τελευταία συνάντηση μια δεκάλεπτη παρουσίαση, την οποία στη συνέχεια θα αναπτύξει σε εργασία 4000 λέξεων.

Το μάθημα «21ος Αιώνας: Αφηγήματα σε Περιόδους Κρίσεων» υπάγεται στο θεματικό κύκλο «Λογοτεχνία και Πολιτισμικές Σχέσεις» και συγκεκριμένα στην ενότητα ΛΠ 4-690 «Ειδικά Θέματα Λογοτεχνίας και Πολιτισμού». Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι να παρουσιάσει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του προγράμματος τις πιο πρόσφατες θεματικές, συζητήσεις και προβληματισμούς που πραγματεύεται η παγκόσμια λογοτεχνία τον αιώνα που διανύουμε. Συγκεκριμένα, το μάθημα διερευνά τη στάση των επιλεγμένων συγγραφέων απέναντι στις πιο πρόσφατες πολιτισμικές και τεχνολογικές εξελίξεις του 21ου αιώνα. Στοχεύει να ρίξει φως στον τρόπο με τον οποίο αυτοί ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, της περιβαλλοντικής καταστροφής, της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης και της τρομοκρατίας, αναπροσαρμόζοντας το λογοτεχνικό λόγο όπως και το ρόλο του συγγραφέα, του κειμένου και του αναγνώστη. 

Το μάθημα αποτελεί μια συγκριτική μελέτη των πεδίων της λογοτεχνίας και της δημοσιογραφίας, με στόχο να αναδειχθούν αρχικά οι συγγένειες και οι διαφορές ανάμεσά τους και, στη συνέχεια, να επισημανθούν και να εξεταστούν υβριδικές κειμενικές πρακτικές και φαινόμενα αλληλοτροφοδότησης. Μετά από μια σύντομη αναδρομή στις σχέσεις της λογοτεχνίας με τον Τύπο κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η διδασκαλία εστιάζει κυρίως στον 20ο και 21ο αιώνα, ενώ οργανώνεται σε δύο επίπεδα:

  • α) λογοτεχνικές επιρροές στη δημοσιογραφία και
  • β) δημοσιογραφικές επιρροές στη λογοτεχνία.

Οι επιμέρους θεματικές ενότητες που αναλύονται αφορούν, μεταξύ άλλων, τη δημοσιογραφία ως λογοτεχνικό θέμα και δομική/υφολογική μήτρα, το non fiction novel, τον δημοσιογράφο ως μυθιστορηματικό ήρωα, την αφηγηματική (Νέα) δημοσιογραφία, το λογοτεχνικό ρεπορτάζ, τις ανθρώπινες ιστορίες, τις σχολιαστικές στήλες και το χρονογράφημα, τη σχέση ποίησης και δημοσιογραφίας, τις συνεντεύξεις συγγραφέων, τις περιπτώσεις διπλής ταυτότητας (συγγραφείς-δημοσιογράφοι), κ. ά. Σε περίπτωση που υπάρχει διαθέσιμος χρόνος, προτείνονται επίσης μικρές ασκήσεις γραφής (προετοιμασία στο σπίτι, ατομική διόρθωση από τις διδάσκουσες). Το μάθημα υποστηρίζεται με έργα/κείμενα από την ελληνική και ευρωπαϊκή λογοτεχνία, καθώς και με σειρά επίκαιρων άρθρων από τον ελληνικό και ευρωπαϊκό Τύπο, ενώ η μεθοδολογία που ακολουθείται είναι διεπιστημονική και προέρχεται τόσο από τις Λογοτεχνικές όσο και από τις Δημοσιογραφικές Σπουδές: ιστορία λογοτεχνίας, θεωρία λογοτεχνίας - κυρίως θεωρία ειδών του λόγου, αφηγηματολογία, διακειμενικότητα -, θεωρία δημοσιογραφίας και ανάλυση δημοσιογραφικού λόγου, στοιχεία κοινωνιολογίας της λογοτεχνίας