Στο μάθημα αυτό θα επικεντρώσουμε σε δραστηριότητες που στοχεύουν στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων παρουσίασης στη γερμανική γλώσσα. Έχοντας ως στόχο καλά δομημένες παρουσιάσεις θα γίνει καταρχάς εισαγωγή και εξάσκηση στη δομή μιας παρουσίασης. Στη συνέχεια θα αναδειχθούν τα στάδια προετοιμασίας μια παρουσίασης και στο επόμενο στάδιο θα γίνει εξάσκηση με συνεχείς σύντομες παρουσιάσεις, ενώ θα δοθεί έμφαση και σε τεχνικές μιας επιτυχημένης παρουσίασης. Επιπλέον οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες θα αναλαμβάνουν με σύντομες δραστηριότητες και το ρόλο του/της ενεργού ακροατή/ακροάτριας.

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η διεξοδική ενασχόληση με την οπτικοακουστική μετάφραση σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, ο υποτιτλισμός γερμανόφωνων ταινιών και η προβολή τους στο ακαδημαϊκό κοινό.

Οι συμμετέχοντες/-ουσες καλούνται να αναπτύξουν συγκεκριμένες δεξιότητες επικοινωνίας, οι οποίες θα χρησιμεύσουν και σε περιβάλλοντα επικοινωνίας με ακαδημαϊκό υπόβαθρο. Ενδεικτικά αναφέρονται η προφορική και γραπτή επιχειρηματολογία, η παρουσίαση εργασιών κ.ά. Αφορμή για αυτές τις επικοινωνιακές δραστηριότητες η ενασχόληση με επίκαιρα θέματα.

Οι φοιτητές / οι φοιτήτριες είναι σε θέση με το πέρας των διδασκαλιών να:

α. να διαβάζουν και να κατανοούν,

β. να ακούν και να κατανοούν,

γ. να διατυπώνουν γραπτά και

δ. να διατυπώνουν προφορικά επιχειρηματολογία στα πλαίσια των ακαδημαϊκών τους υποχρεώσεων.

Επίσης, καλούνται να εξοικειωθούν με τα σχετικά γλωσσικά μέσα.

Περιδιαβάσεις: Φύλο και βία στη λογοτεχνία του 20ου και 21ου αιώνα Το θέμα της έμφυλης βίας δεν είναι ξένο στη λογοτεχνία. Σε αυτόν τον κύκλο μαθημάτων θα διαβάσουμε μαζί και θα συζητήσουμε λογοτεχνικά κείμενα του 20ού και 21ου αιώνα, τα οποία πραγματεύονται τα ακόλουθα θέματα: Πολιτισμική κατασκευή της διάκρισης των φύλων που βασίζεται στην ιδέα του παραβιάζοντα άνδρα και της παραβιάσιμης γυναίκας. Θα εξετάσουμε διαφορετικές σχέσεις βίας και τις δυναμικές τους, παρατηρώντας τόσο τις ετεροκοινωνικές όσο και τις ομοκοινωνικές σχέσεις βίας. Με τον τρόπο αυτό, θα διερευνήσουμε μια ευρεία έννοια του όρου που περιλαμβάνει όχι μόνο τη σωματική αλλά και την ψυχολογική βία.

Ειδικά θέματα πολιτισμού: Κοινωνική κινητοποίηση στη δυτικογερμανική λογοτεχνία της δεκαετίας του 1950 Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας της δεκαετίας του 1950 διαμορφώθηκε μέσα από την ανοικοδόμηση της χώρας που είχε καταστραφεί κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, από τον Ψυχρό Πόλεμο και από την έναρξη της οικονομικής ανάκαμψης στην εποχή του Αντενάουερ, κατά την οποία συντελέστηκε η οικονομική και πολιτική ενσωμάτωση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας που ιδρύθηκε το 1949 στη δυτικοευρωπαϊκή κοινότητα κρατών. Αυτή η προσέγγιση της Δύσης οδήγησε στην είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ το 1955. Η κοινωνική οικονομία της αγοράς και το σχέδιο Μάρσαλ επέφεραν το οικονομικό θαύμα στη Δυτική Γερμανία. Μετά τα χρόνια της στέρησης, η τάση για ιδιοκτησία και η αυξανόμενη μαζική κατανάλωση καθόρισαν την καθημερινή ζωή στη νεαρή ΟΔΓ. Αντιθέτως, η αντιμετώπιση της ναζιστικής εποχής και τα ζητήματα ενοχής περιήλθαν στο παρασκήνιο. Σε αυτό το σεμινάριο θα διερευνήσουμε το ερώτημα πώς η λογοτεχνία της δεκαετίας του 1950, η οποία διαμορφώθηκε από τους συγγραφείς της Gruppe 47, αντιδρά στην εποχή της. Είναι λιγότερο πολιτική σε αντίθεση με τη λογοτεχνία της δεκαετίας του 1960; Όπως φαίνεται δεν υπήρξαν σημαντικές συζητήσεις για τη λογοτεχνία σε αυτή τη δεκαετία, αλλά όπως θα δούμε στα κείμενα που εξετάζονται εδώ, εκδηλώθηκαν, μεταξύ άλλων, μια γενική δυσπιστία απέναντι στις ιδεολογίες, κάποιες πρώτες προσεγγίσεις μιας απωθημένης ανάγκης για αντιμετώπιση του φασισμού, κριτική στην πυρηνική απειλή και την αλόγιστα ραγδαία τεχνολογική πρόοδο, καθώς και αμφισβήτηση των παραδοσιακών ρόλων των φύλων.

Ως Δημοκρατία της Βαϊμάρης είναι γνωστή η περίοδος της γερμανικής ιστορίας, η οποία ακολουθεί τον Ι. Παγκόσμιο Πόλεμο (1919-1933). Πολιτειακά αποτελεί την πρώτη Συνταγματική Κοινοβουλευτική Δημοκρατία επί γερμανικού εδάφους –μέχρι την κατάλυσή της από τον Χίτλερ με την ανάληψη της εξουσίας στις 30 Ιανουαρίου 1933. Πρόκειται για μια πολιτικά ταραχώδη περίοδο, που χαρακτηρίζεται ωστόσο από έναν ιδιαίτερο – συχνά αντιφατικό –τρόπο ζωής (εμπειρία της μεγαλούπολης, νέες εργασιακές σχέσεις, ταξική πόλωση, μαζική διασκέδαση και κατανάλωση, αλλαγή του ρόλου και της εικόνας των γυναικών), ενώ συγχρόνως καταγράφεται και μία πρωτοφανής πολιτισμική άνθιση με καινοτόμα επιτεύγματα στους τομείς της τέχνης, της σκέψης και της επιστήμης. Ο κινηματογράφος πρωτοστατεί στον χορό της καινοτομίας: εκκινεί από τις σκοτεινές δημιουργίες του γερμανικού εξπρεσιονισμού με ταινίες τρόμου, αστυνομικές και θρίλερ που συμβολικά αντικατοπτρίζουν τον ζόφο των πρώτων χαοτικών ετών της Δημοκρατίας (Mabuse, Caligari, Nosferatu), συνεχίζεται με συναισθηματικά αποφορτισμένα οιονεί-ντοκιμαντέρ, όπως πχ. το Menschen am Sonntag, τα οποία καταγράφουν την καθημερινότητα στην «περίοδο σταθεροποίησης» της εποχής που εξετάζουμε, ενώ, αίφνης, Ο δράκος του Ντύσελντορφ, η αριστουργηματική και ανησυχαστική αστυνομική ιστορία του Φριτς Λανγκ εικονογραφεί την κυριαρχία του εγκλήματος και την απώλεια του ελέγχου από τους θεσμούς της πολιτείας, διαλυτικά φαινόμενα που, μεταξύ άλλων οδηγούν στο τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Λίγο νωρίτερα (1927) ο ίδιος σκηνοθέτης υπογράφει το θρυλικό Metropolis, κράμα ταξικής δυστοπίας, ερωτικού μελοδράματος και επιστημονικής φαντασίας –σημείο αναφοράς για τους κινηματογραφιστές μέχρι τις μέρες μας. Η τέχνη της κινούμενης εικόνας περιλαμβάνει χιλιάδες ταινίες και εκτείνεται σε όλα τα είδη: εκτός από τα προαναφερθέντα έχουμε περιπέτειες (συχνά εξωτικές), ιστορικά δράματα, ειδυλλιακές αποτυπώσεις της φύσης, προλεταριακά έργα κ.ά. Ο κινηματογράφος, λοιπόν, θα χρησιμεύσει ως κύριος οδηγός στην περιδιάβασή μας μέσα στη συναρπαστική εποχή που αποτελεί το αντικείμενο του μαθήματος. Παράλληλα, ωστόσο, στην εξέτασή μας θα συμπεριληφθούν και άλλες μορφές τέχνης –ιδίως μυθοπλαστικά κείμενα –έτσι ώστε το πάζλ της περιόδου να συμπληρωθεί με τον ακριβέστερα δυνατό τρόπο. *Οι περισσότερες από τις εξεταζόμενες ταινίες διατίθενται στο YouTube, τα λογοτεχνικά κείμενα υπάρχουν στη βιβλιοθήκη (ή διαδικτυακά), ενώ πολλές από τις δευτερεύουσες πηγές που απαιτούνται για τις παρουσιάσεις ή τις εξετάσεις είναι online προσβάσιμες.

Κακές μητριές, συγκρούσεις πατέρα-γιου, αδελφικός φθόνος και αδελφική αγάπη: από τη Βίβλο μέχρι τη σύγχρονη λογοτεχνία, απαντούν περιγραφές οικογενειακών δεσμών και οικογενειακών περιορισμών, ιστορίες (απαγορευμένης) αγάπης, ζήλειας, αυτοθυσίας, αντιπαλότητας και ενοχής. Το σεμινάριο προσκαλεί σε μια περιδιάβαση στην γερμανόφωνη (με ανοίγματα στην παγκόσμια) λογοτεχνία εστιάζοντας σε οικογενειακούς συσχετισμούς. Μεταξύ άλλων θα ασχοληθούμε με διηγήματα και νουβέλες των Poe, Kleist, Brecht, Kafka, Mann, Βöll, Cortázar και Faber. Αξιολόγηση: τακτική, ενεργή παρουσία, προετοιμασία κειμένων και συμμετοχή στη συζήτησή τους, προφορική παρουσίαση.

Στο πλαίσιο του μαθήματος οι φοιτήτριες/φοιτητές εμβαθύνουν στη μετάφραση μεταφρασεολογικών κειμένων γερμανόφωνων θεωρητικών της μετάφρασης στην ελληνική γλώσσα. Συγκεκριμένα, οι φοιτήτριες/φοιτητές εξασκούνται στην πρακτική της μετάφρασης εφαρμόζοντας όλα τα στάδια της μεταφραστικής διαδικασίας, από την ανάλυση της μεταφραστικής εντολής μέχρι και την επιμέλεια του τελικού κειμένου. Παράλληλα, οι φοιτήτριες/φοιτητές αποκτούν πρόσθετες θεωρητικές γνώσεις αναφορικά με τη γερμανόφωνη μεταφρασεολογία. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εξοικείωση των φοιτητών/φοιτητριών με τις αρχές συγγραφής επιστημονικών κειμένων στις δύο γλώσσες, όπως αυτές εφαρμόζονται στα μεταφρασεολογικά κείμενα.