Το σεμινάριο επικεντρώνεται στις μεταγνωστικές στρατηγικές που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και καλλιέργεια της σκέψης και της γλωσσικής επίγνωσης στο μάθημα της ξένης γλώσσας. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η μάθηση βελτιώνεται (πρβλ. Scruggs et al. 1985) όταν εφαρμόζονται μεταγνωστικές στρατηγικές. Μέσω της διδασκαλίας μεταγνωστικών στρατηγικών, οι μαθητές/τριες αποκτούν επίγνωση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών τους, παρεμβαίνοντας στη βελτίωση της γνωστικής τους προσπάθειας, και γίνονται ανεξάρτητοι και αυτορρυθμιζόμενοι στη μάθησή τους (πρβλ. Μαστροθανάσης 2015: 7). Μετά από μια εισαγωγή στο υπάρχον μεταγνωστικό μοντέλο του Flavell (1979), στο πρώτο μέρος του σεμιναρίου θα αναλυθούν οι στόχοι, οι προϋποθέσεις και οι βασικές διαδικασίες της μεταγνώσης. Επίσης θα επιχειρηθεί η διάκριση μεταξύ της έννοιας των στρατηγικών μάθησης και των μεταγνωστικών στρατηγικών. Στο δεύτερο μέρος του σεμιναρίου θα πειραματιστούν οι ίδιοι/ες οι φοιτητές/τριες με μικρές έρευνες πεδίου. Με μεθοδολογικό εργαλείο το ερωτηματολόγιο που κατασκεύασαν οι Pintrich, Smith, Garcia και ΜcKeachie (1991) και το οποίο προσαρμόζεται στο περιεχόμενο επιμέρους σχολικών μαθημάτων, θα επιχειρήσουν να καταγράψουν τις μεταγνωστικές στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι μαθητές/τριες όταν μελετούν και λύνουν ασκήσεις στην τάξη. Συγκεκριμένα η ανάλυση και αξιολόγηση των μεταγνωστικών στρατηγικών που κάνουν χρήση οι μαθητές/τριες στο μάθημα της ξένης γλώσσας θα πραγματοποιηθεί βάσει κλίμακας ανίχνευσης και καταγραφής, προκειμένου να εξαχθούν αποτελέσματα σχετικά με τη χρήση αποτελεσματικών μεταγνωστικών στρατηγικών στο μάθημα των Γερμανικών ως δεύτερης ξένης γλώσσας. Τέλος, οι φοιτητές/τριες σε μικρές ομάδες θα αναλύσουν τα ερωτηματολόγια σύμφωνα με τη θεωρία του πρώτου μέρους του μαθήματος, ώστε να παρουσιάσουν την ανάλυση στο σεμινάριο.

Το μάθημα επικεντρώνεται στα δομικά στοιχεία και στις αρχές σχεδιασμού εκπαιδευτικών διδακτικών σεναρίων στο μάθημα της Γερμανικής ως ξένης γλώσσας. Στόχος του σεμιναρίου είναι να εξοικειωθούν οι φοιτητές/τριες με τη δομή/ταυτότητα και τις αρχές σχεδιασμού διδακτικών σεναρίων στο μάθημα της Γερμανικής ως ξένης γλώσσας, ώστε στη συνέχεια να είναι σε θέση να προβούν στη δημιουργία δικού τους διδακτικού σεναρίου. Οι έννοιες διδακτικό σενάριο (Μητσικοπούλου 2015) και σχέδιο μαθήματος (Ματσαγγούρας 1998) συνδέονται στενά μεταξύ τους, αλλά δεν ταυτίζονται υποχρεωτικά. Για αυτό το λόγο, θα επιχειρηθεί αρχικά τόσο η διάκριση μεταξύ του σχεδίου μαθήματος και εκπαιδευτικού διδακτικού σεναρίου όσο και η διάκριση μεταξύ μ-σεναρίου και πλήρους διδακτικού σεναρίου σε επίπεδο ανάλυσης και περιγραφής. Ένα διδακτικό σενάριο μπορεί να υλοποιηθεί σε περισσότερο από μία διδακτικές ώρες μέσα από μια σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αποτελούν ελάχιστες διδακτικές ενότητες, σαφώς οριοθετημένες χρονικά, με πλήρες διδακτικό νόημα και συγκεκριμένους στόχους. Στο σεμινάριο θα αναλυθεί η δομή και η ροή των δραστηριοτήτων καθώς και οι ρόλοι του/της διδάσκοντα/ουσας και των διδασκομένων και η αλληλοεπίδρασή τους με τα χρησιμοποιημένα μέσα και υλικά. Σε κάθε περίπτωση και τα δύο πρότυπα (σχέδιο μαθήματος και διδακτικό σενάριο) αξιοποιούν τις Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) με στόχο να τονίσουν την από κοινού προσέγγιση προβλημάτων και την κριτική σκέψη στη λήψη αποφάσεων. Η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία και εκμάθηση της ξένης γλώσσας αποτελεί βασική συνιστώσα της νέας πραγματικότητας του ψηφιακού σχολείου (ΙΤΥΕ 2020). Στο μάθημα θα παρουσιαστεί η έννοια του γραμματισμού και η ευρύτερη σχέση των ψηφιακών μέσων με τις νέες μορφές γραμματισμού. Όσον αφορά τη διδακτική μεθοδολογία τα διδακτικά σενάρια προωθούν την καλλιέργεια διερευνητικού, βιωματικού και ανακαλυπτικού τρόπου μάθησης. Υπό αυτό το πρίσμα, θα αναλυθούν οι μεθοδολογικές προσεγγίσεις όπως η διαφοροποιημένη, βιωματική και διερευνητική θεωρία διδασκαλίας και εκμάθησης της ξένης γλώσσας με την αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων. Τα διδακτικά σενάρια αξιοποιούν τόσο τα ψηφιακά πολυτροπικά κείμενα όσο και τη συνεργατική διάσταση στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας. Στο μάθημα θα επιχειρηθεί η ανάδειξη της συμβολής ψηφιακών κειμενικών ειδών και συνεργατικών περιβαλλόντων στο ξενόγλωσσο μάθημα. Εξίσου σημαντική είναι και η στροφή των διδακτικών σεναρίων σε αυθεντικές δραστηριότητες και εναλλακτικές μεθόδους αξιολόγησης τους μαθήματος και των μαθητών/τριών. Γι’ αυτό το λόγο θα παρουσιαστούν ψηφιακά εργαλεία/μέσα για την εφαρμογή δραστηριοτήτων και την αξιολόγηση του μαθήματος και των μαθητών/τριών. Κατά το σχεδιασμό δραστηριοτήτων των διδακτικών σεναρίων περιγράφονται τα αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα σύμφωνα με τους δείκτες επικοινωνιακής επάρκειας που περιλαμβάνονται στα επίσημα Προγράμματα Σπουδών για τις Ξένες Γλώσσες (Ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών για τις Ξένες Γλώσσες (ΕΠΣ-ΞΓ) & Πρόγραμμα Σπουδών για τις Ξένες Γλώσσες στο Γενικό Λύκειο, (ΠΣ-ΓΛ)). Οι δείκτες επικοινωνιακής επάρκειας αποτελούν σύντομες περιγραφές του τι αναμένεται να μπορεί να κάνεις ο/η χρήστης της γλώσσας σε κάθε επίπεδο γλωσσομάθειας. Έτσι θα επιχειρηθεί μια συνοπτική παρουσίαση του περιεχομένου των Προγραμμάτων Σπουδών (ΕΠΣ-ΞΓ & ΠΣ-ΓΛ) όπου περιγράφονται οι δείκτες επικοινωνιακής επάρκειας. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα διάφορα ψηφιακά αποθετήρια που φιλοξενούν διδακτικά σενάρια για τη διδασκαλία της ξένης γλώσσας στο ελληνικό σχολείο. Η "ανοικτή επιστήμη" στην εκπαίδευση και στην επιστήμη γενικότερα δίνει μια προστιθέμενη αξία στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας. Ανοικτοί εκπαιδευτικοί πόροι ή αλλιώς ανοικτά μαθησιακά αντικείμενα που βρίσκονται σε ψηφιακά αποθετήρια μπορούν να αξιοποιηθούν στο σχεδιασμό και τη συγγραφή διδακτικών σεναρίων. Τα έτοιμα διδακτικά σενάρια με ανοικτές άδειες διάθεσης (Creative Commons CC BY-NC-SA) που διατίθενται σε αυτά, ακολουθούν τις πρότυπες δομές εκπαιδευτικών σεναρίων και είναι διαθέσιμα σε όλους τους/τις ενδιαφερόμενους/ες (εκπαιδευτικούς & μαθητές/τριες). Τα σενάρια αυτά μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και αφετηρία για περαιτέρω σχεδιασμό άλλων διδακτικών σεναρίων, για τροποποίηση, για προσαρμογή στις εκάστοτε διδακτικές εκπαιδευτικές ανάγκες και στο επίπεδο των μαθητών/τριών ή επέκτασή τους, πάντα με αναφορά στον αρχικό δημιουργό του σεναρίου. Στο μάθημα θα παρουσιαστούν κατάλληλα ψηφιακά αποθετήρια (Φωτόδεντρο, Ιφιγένεια, Αίσωπος) για την άντληση ψηφιακών ανοικτών πόρων σχετικών με το γνωστικό αντικείμενο και τις απαιτήσεις των Προγραμμάτων Σπουδών για τις ξένες γλώσσες που μπορούν να αξιοποιηθούν στη σχεδίαση διδακτικών σεναρίων. Στο δεύτερο μέρος του σεμιναρίου οι φοιτητές/τριες, προεκτείνοντας κριτικά τις γνώσεις και εμπειρίες που απέκτησαν κατά τη διάρκεια του μαθήματος, θα επιχειρήσουν να δημιουργήσουν διδακτικά σενάρια σύμφωνα με τη δομή και τις αρχές σχεδιασμού διδακτικών σεναρίων ως μια κριτική διαδικασία. Με αυτόν τον τρόπο, επιδιώκεται να ενισχυθεί ο δημιουργικός ρόλος του ενεργού/ής φοιτητή/τριας και μελλοντικού εκπαιδευτικού της ξένης γλώσσας, που καλείται να αναλάβει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της μάθησης και όχι στην παροχή έτοιμης γνώσης μέσα από διαδικασίες σταδιακής υποβοήθησης (scaffolding) για την επικείμενη εξέλιξη των μαθητών/τριών.

Die griechische Mythologie stellt über Jahrhunderte hinweg eine Inspirationsquelle für Literatur und Kunst, in neuerer Zeit auch für Kino, Comic und Computerspiele dar. Mythen werden immerfort rezipiert, neubearbeitet, „berichtigt“, variiert. Wie erklärt sich diese fortdauernde Anziehungskraft? Im Seminar werden wir uns mit unterschiedlichen Positionen der Mythosforschung vertraut machen und antike Mythen und deren Aktualisierungen untersuchen.

To βιβλίο είναι το Akademie Deutsch - Zusatzmaterial Band2. Το μάθημα προσφέρει ασκήσεις εμπέδωσης της γραμματικής, του λεξιλογίου (πάντα σε σχέση με το κυρίως βιβλίο Akademie Deutsch Intansivkurs Bant 2). Επίσης γίνεται συστηματική εξάσκηση του γραπτού λόγου και στοχευμένη εξάσκηση του προφορικού λόγου και της σωστής προφοράς.

Το Ε_ΓΕΡ "Εξάσκηση της γραμματικής στην πράξη" εστιάζει στη διδασκαλία της γερμανικής γραμματικής χρησιμοποιώντας αυθεντικές περιστάσεις επικοινωνίας. Ο στόχος είναι η κατανόηση και χρήση της γραμματικής όχι μόνο στη θεωρία, αλλά και στην πράξη.

Διδασκαλία της γερμανικής γλώσσας για την κατάκτηση των βασικών και ειδικών δομών και δεξιοτήτων με σκοπό την επικοινωνιακή χρήση σε γραπτό και προφορικό λόγο.

Στο μάθημα θα ασχοληθούμε με τις βασικές αρχές και την ιστορία της διερμηνείας, τα διάφορα είδη διερμηνείας και τις εκάστοτε απαιτήσεις τους με στόχο την απόκτηση των βασικών δεξιοτήτων της διαδοχικής και ταυτόχρονης διερμηνείας.

Das Verfassen von Arbeiten ist -wie jegliches Schreiben - eine Sache der Erfahrung. Im Seminar „Schreibwerkstatt: Hausarbeit“ wird die Form des wissenschaftlichen schriftlichen Leistungsnachweises einer Seminararbeit besprochen und eingeübt. Es werden die wichtigen Phasen beim Erstellen einer Arbeit vorgestellt und die Kriterien aufgezeigt, die nötig sind, damit eine Arbeit als Beitrag einer wissenschaftlichen Disziplin gilt.   Zudem werden auch Regeln und Richtlinien für das richtige Zitieren und Paraphrasieren besprochen, aber auch Formen des Bibliographierens und Variationen von Literaturangaben eintrainiert. Das Seminar ist ein Kompass, der den Studierenden helfen wird, eine Hausarbeit von der Fragestellung bis hin zur Ausarbeitung zu verfassen. Übungsmöglichkeiten zu den einzelnen Teilschritten einer Hausarbeit werden in der Schreibwerkstatt im Mittelpunkt stehen. Besondere Aufmerksamkeit wird auch dem häufigen Problem der Schreibhemmung und Schreibblockade geschenkt und es werden Übungen aufgezeigt, um dieser Schwierigkeit entgegenzuarbeiten.  

Empfohlene Literatur
Boehncke, Heiner: Schreiben im Studium. Vom Referat zur Hausarbeit. Niedernhausen: Falken
2000.
Institut für professionelle Streitkultur: Das „Warum?“-Spiel. Online: https://debateconsult.de/debattier-uebung-das-warum-spiel/ [September 2023]
Kipman, Ulrike, Leopold-Wildburger, Ulrike & Thomas Reiter: Wissenschaftliches Arbeiten 4.0. Vortagen und Verfassen leicht gemacht. Berlin: Springer 2018.
Moll, Melanie/Thielmann, Winfried: Wissenschaftliches Deutsch. Wie es geht und worauf es dabei ankommt. Konstanz: UVK Verlagsgesellschaft 2017.
Niederhauser, Jürg:. Die schriftliche Arbeit – kurz gefasst: Eine Anleitung zum Schreiben von Belegarbeiten in Schule und Studium. Literatursuche, Materialsammlung und Manuskriptgestaltung mit vielen Beispielen. Mannheim: Dudenverlag 2006.
Rettig, Heike: Wissenschaftliche Arbeiten schreiben. Stuttgart: J.B. Metzler 2017.

Αυτό το μάθημα διεισδύει στον συναρπαστικό κόσμο του Ντανταϊσμού, ενός πρωτοποριακού καλλιτεχνικού κινήματος που εμφανίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα εν μέσω βαθιάς κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής. Με επίκεντρο την ευρωπαϊκή σκηνή της πρωτοπορίας, το μάθημα διερευνά την προέλευση, τις αρχές και τον αντίκτυπο του ντανταϊσμού, ρίχνοντας φως στη ριζοσπαστική συμβολή του στην εξέλιξη της σύγχρονης τέχνης.

Καθώς η Ευρώπη μπορεί να είναι ένα «οχυρό» και μια νομισματική ζώνη, μια πριγκίπισσα από τη Φοινίκη και μια «ιδέα», μια οικονομική δύναμη και μια γεωπολιτική οντότητα, ένα απίστευτου πλούτου μωσαϊκό και ένα δίκτυο σκοτεινών ιστοριών (αλλά και άλλα τόσα), οι σημασίες και τα όριά της αποτελούν αντικείμενο συνεχούς διαπραγμάτευσης. Η λογοτεχνία και η τέχνη, «ευρωπαϊκή» ή μη «ευρωπαϊκή, διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτών των «λόγων», συζητώντας διαρκώς μύθους και πρόσφατα συλλογικά σύμβολα. Το σεμινάριο θα εστιάσει σε μυθιστορήματα, δοκίμια, ταινίες, εικαστικές εγκαταστάσεις (installations) διερευνώντας τον τρόπο που αναπαριστούν την Ευρώπη: από τον μύθο (ή το σκάνδαλο) της γένεσης της ηπείρου ως και το μυθιστόρημα «Dead Europe» του Χρήστου Τσιόλκα· από την πραγματεία «Die Auswandernden» του Peter Waterhouse ως και τα —τόσο διαφορετικά μεταξύ τους— δοκίμια των Habermas και Derrida. Στο τέλος δεν μπορεί παρά να θέσουμε το ερώτημα (που έθεσε και ο Steiner): Έχει, αλήθεια, η Ευρώπη ουσιώδες μέλλον; Μήπως έχει εξαντλήσει την πορεία της και είναι «καταδικασμένη να κατοικήσει το μεγάλο μουσείο που αποκαλούμε ιστορία»; Ή υπάρχουν ακόμη δρόμοι της ελπίδας που αξίζει να εξερευνηθούν;

Όλο και περισσότερο τον τελευταίο καιρό συναντώνται «κείμενα» και «μέσα». Τουλάχιστον αυτό δείχνουν οι γραμματολογικές σπουδές στον γερμανόφωνο χώρο, οι οποίες φανερά επιχειρούν μια στροφή προς αυτό που αποκαλούν «μεσική φιλολογία», «Medienphilologie» — αρκεί να αναλογιστεί κανείς την έκδοση νέων περιοδικών (Medienkomparatistik, 2019), τις πολυάριθμες δημοσιεύσεις και τα ποικίλα ερευνητικά προγράμματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Μέσα από αυτήν την οπτική θα εξετάσουμε, καταρχάς, την έννοια της «μεσικότητας». Και, σε ένα βήμα πιο πέρα, τις σχέσεις λογοτεχνίας και άλλων μέσων: Τι συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν ένα κείμενο υιοθετεί κινηματογραφικές τεχνικές, όταν αναφέρεται στη φωτογραφία ή στο πανόραμα, δηλαδή σε εκείνη την κυκλική τοπιογραφία του 19ου αιώνα, προάγγελο του κινηματογράφου; Ή όταν πειραματίζεται με τη μουσική; Αναγκαστικά, στο τέλος, θα θέσουμε το ερώτημα για τη θέση του κειμένου (αλλά και της γραφής γενικότερα) την εποχή των νέων ψηφιακών μέσων. Ιδίως όταν ο Vilém Flusser παρατηρεί ότι η πίστη στα κείμενα —σε περιγραφές, θεωρίες, ιδεολογίες— βρίσκεται πια σε παρακμή και ότι επειγόντως οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τον κόσμο των κωδίκων, άραγε να σημαίνει αυτό ότι έφτασε και το «τέλος της φιλολογίας», τουλάχιστον όπως την ξέραμε ως τώρα;

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η τυπολογία των Λεξικών της Γερμανικής και η Γραμματική. Παράλληλα με την ανάλυση και περιγραφή των λεξικών, το μάθημα εστιάζει κυρίως στη δόμηση της λεξικογραφικής πληροφορίας, καθώς και σε θέματα που αφορούν γλωσσολογικές πληροφορίες για την ορισματική δομή (δομή σθένους) σε σχέση με τη συγκρότηση ενός λήμματος, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών λεξικών και σωμάτων κειμένων (DeReKo, Sketch Engine, DWDS, μεταξύ άλλων).

Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται στην παιδαγωγική έρευνα και διδακτική πράξη η αξιολόγηση σε διάφορα επίπεδα (σε επίπεδο σχολικής μονάδας, σε επίπεδο εκπαιδευτικού και σε επίπεδο μαθητών/τριών). Εξετάζονται σε βάθος και με πληθώρα πρακτικών παραδειγμάτων από το πεδίο της διδασκαλίας ξένων γλωσσών τα διάφορα είδη αξιολόγησης εστιάζοντας σε δέκα επιμέρους δεξιότητες. Συγκεκριμένα:  Αξιολόγηση γνώσης γραμμάτων και κατάκτησης γραφοφωνημικών κανόνων  Αξιολόγηση φωνολογικής επίγνωσης  Αξιολόγηση κατανόησης ακουστικού κειμένου  Αξιολόγηση αναγνωστικής ευχέρειας, αναγνωστικής αποκωδικοποίησης, αναγνωστικής κατανόησης, ανάγνωσης λέξεων και ψευδολέξεων  Αξιολόγηση μεταγνωστικών δεξιοτήτων  Αξιολόγηση ορθογραφημένης γραφής  Αξιολόγηση παραγωγής προφορικού λόγου  Αξιολόγηση παραγωγής γραπτού λόγου  Εργαλεία αυτοαξιολόγησης μαθητή/ήτριας  Εργαλεία αυτοαξιολόγησης εκπαιδευτικού Αξιοποιούνται ομαδικές εργασίες με παρουσίαση εστιάζοντας στις ως άνω επιμέρους δεξιότητες, όπου οι φοιτητές/ήτριες καλούνται να δημιουργήσουν δικές τους προτεινόμενες δραστηριότητες αξιολόγησης βασιζόμενοι/ες τόσο στο θεωρητικό πλαίσιο που προηγήθηκε στις διαλέξεις, όσο και στην έρευνα που θα κάνουν στην υπάρχουσα σχετική βιβλιογραφία.

Το μάθημα ασχολείται με το επιστημονικό πεδίο της κοινωνιολογίας της μετάφρασης, στο οποίο εμπίπτουν οι συνεντεύξεις με μεταφράστριες και μεταφραστές ξενόγλωσσης λογοτεχνίας στην ελληνική γλώσσα.