Η γεωργική Βιοτεχνολογία έχει ανοίξει νέους δρόμους στη βελτίωση των φυτών και δείχνει τις τεράστιες δυνατότητες που έχει αυτός ο νέος κλάδος της γενετικής. Η εφαρμογή αυτής της μεθοδολογίας συμπληρώνει και ενισχύει τη κλασική βελτίωση. Στην εισαγωγή δίνονται οι ορισμοί όπως Βιοτεχνολογία, Γενετική Μηχανική, Διαγονιδιακά φυτά , Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί. Γίνεται αναφορά σε διαφορετικές πηγές γονιδίων και την αξιοποίηση τους. Στο πρώτο μέρος γίνεται μια ανασκόπηση των βασικών βιολογικών γνώσεων (μοριακών εργαλείων) που είναι απαραίτητες για την κατανόηση της τεχνολογίας του ανασυνδιασμένου DNA και τη χρήση της Γενετικής Μηχανικής στη βελτίωση των φυτών. Στη συνέχεια περιγράφονται οι in vitro χειρισμοί του γενετικού υλικού, αρχές και μέθοδοι γενετικής τροποποίησης στα φυτά και οι βασικές προϋποθέσεις σε ένα σύστημα μεταφοράς γονιδίων για την παραγωγή διαγονιδιακών φυτών με βελτιωμένους χαρακτήρες. Συγκεκριμένα περιγράφεται η διαδικασία της κλωνοποίησης των γονιδίων σε βακτηριακά κύτταρα, οι τεχνικές (ανάλογα με το είδος του φυτού) που επιτρέπουν την ενσωμάτωση νέων χαρακτήρων όπως η τεχνική του Α. tumefaciens και του εκτοξευτήρα DNA, ο σχηματισμός διαγονιδιακών φυτών, μελέτη των παραγόντων που επηρεάζουν την γενετική τροποποίηση και την αναγέννηση των γενετικά τροποποιημένων εκφύτων σε υποστρώματα επιλογής, η ενσωμάτωση και έκφραση του διαγονίδιου και ανάλυση του. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στο Γενετικό έλεγχο των νέων χαρακτήρων στα καλλιεργούμενα φυτά και στο τρόπος κληρονόμησης των διαφόρων αγρονομικών χαρακτήρων. Επιπρόσθετα περιγράφεται και η επιλογή στην γενετική τροποποίηση των χλωροπλαστών, η έκφραση των ανασυνδυασμένων πρωτεϊνών στα φυτά και πλεονεκτήματα γενετικής τροποποίησης χλωροπλαστών. Στην επόμενη ενότητα αναφέρεται η χρήση των νέων μοριακών εργαλείων “μοριακών ψαλιδιών” για ακριβή ενσωμάτωση των διαγονίδιων και η νέα γονιδιακή τεχνική CRISPR. Στο τελευταίο μέρος περιγράφονται η εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στα φυτά όπως η δημιουργία φυτών ανθεκτικών σε ζιζανιοκτόνα φάρμακα, βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες , ποιότητα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας. Τέλος, γίνεται αναφορά στο χειρισμό και στην εμπορία της καλλιέργειας, στον έλεγχο των ΓΤΦ και προϊόντων τους, στη νομοθεσία ΕΕ για τους ΓΤΟ (Κανονισμός που αφορά τα νέα ή νεοφανή τρόφιμα) αλλά και στους προβληματισμούς και προοπτικές (ανταπόκριση-προκλήσεις- ευκαιρίες).

Η Πρακτική Άσκηση (ΠΑ) αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της Γεωπονικής εκπαίδευσης, είναι υποχρεωτική για όλους τους φοιτητές και διαρκεί δύο (2) μήνες. Πραγματοποιείται σε Φορείς Υποδοχής του Δημοσίου ή Ιδιωτικού Τομέα. Οι προϋποθέσεις, ο τρόπος οργάνωσης και υλοποίησης περιλαμβάνονται στον σχετικό κανονισμό της ΠΑ (υποχρεώσεις και δεσμεύσεις των ασκούμενων φοιτητών και των Φορέων Υποδοχής, αξιολόγηση της ΠΑ και άλλα συναφή θέματα). Η ΠΑ πιστώνεται με 10 ECTS. Η επίδοση των φοιτητών στην Πρακτική άσκηση αξιολογείται με την ένδειξη "επιτυχώς" ή "ανεπιτυχώς" (Ε-Α). Το συγκεκριμένο μάθημα αφορά τους φοιτητές που πραγματοποιούν την πρακτική τους υπό την επίβλεψη του κ. Κανδύλη Παναγιώτη, Επικ. Καθηγητή.

Πρακτική άσκηση φοιτητών Τμήματος Γεωπονίας ΑΠΘ

SYLLABUS Ν576Ε ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ,ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΗΠΩΝ Θεωρία Ενότητα 1-6 – Σχεδιασμός Κήπων 1) Εισαγωγικό μάθημα: Εννοιολογικό πλαίσιο, η έννοια και σημασία των κήπων στις μέρες μας. Παλιές και νέες τάσεις. 2) Σημαντικοί κήποι του κόσμου. Ιστορία, εξέλιξη, τυπολογία και φιλοσοφία. Ο ελληνικός κήπος. 3) Σχεδιασμός Κήπων. Η διαδικασία της παραγωγής, από την ανάλυση τοπίου και την πηγή έμπνευσης στο διάγραμμα σύνθεσης λειτουργιών. 4) Σχεδιασμός Κήπων. Η διαδικασία της παραγωγής, από την κάτοψη γενικής οργάνωσης στη μελέτη εφαρμογής. 5) Επικοινωνία με τον πελάτη. Σύνθεση πρότασης, φάκελος πελάτη, παρουσίαση σχεδίου. 6) Δημιουργία μελέτης εφαρμογής σχεδιασμού κήπου – τεχνικά σχέδια. Σχέδιο γενικής οργάνωσης, σχέδιο φύτευσης, σχέδιο ηλεκτροφωτισμού, σχέδιο δαπέδων Ενότητα 7-9 Κατασκευή κήπων 7) Κατασκευή κήπου - ανάγλυφο και χωματουργικά. 8) Κατασκευή κήπου – δίκτυα υποδομών, άρδευση και ηλεκτροφωτισμό. 9) Κατασκευή κήπου – φύτευση, δάπεδα, εξοπλισμός Ενότητα 10-13 Συντήρηση κήπων 11) Εξέλιξη του κήπου στον χρόνο, αρχές διαχείρισης. 12) Συντήρηση κήπου – διαχείριση βλάστησης. 13) Συντήρηση κήπου – διαχείριση δικτύων υποδομής, άρδευσης κ.ά. Εργαστήρια / Ασκήσεις Πεδίου Ενότητα 1-6 Σχεδιασμός Κήπων. Δημιουργία μελέτης εφαρμογής για έναν κήπο μικρής κλίμακας. Ενότητα 7-13 Κατασκευή & συντήρηση κήπων. Εφαρμογή των θεωρητικών αρχών των ενοτήτων 7-9 στο Αγρόκτημα ΑΠΘ, στον περιβάλλοντα χώρο του Θερμοκηπίου του Εργαστηρίου Ανθοκομίας

Οργάνωση και λειτουργία φυτωρίου καλλωπιστικών φυτών. Μέθοδοι παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού. Καλλιέργεια και διάθεση καλλωπιστικών φυτών για χρήση σε υπαίθριους χώρους. Ταξινόμηση των καλλωπιστικών φυτών στις κατηγορίες: ετήσια και πολυετή ποώδη, βολβώδη-κονδυλώδη-ριζωματώδη, αειθαλή και φυλλοβόλα ξυλώδη είδη (θάμνοι, δένδρα), αναρριχώμενα, χλόες. Για κάθε καλλωπιστικό είδος αναφέρονται διάφορα βοτανικά και καλλωπιστικά γνωρίσματα, τρόποι πολλαπλασιασμού, εδαφικές και κλιματικές απαιτήσεις, εποχή και διάρκεια άνθισης, συνήθεις εχθροί και ασθένειες. Επίσης γίνεται αναφορά με συγκεκριμένα παραδείγματα στη χρήση τους στην κηποτεχνία και παρκοτεχνία. Εργαστηριακές ασκήσεις.

Εισαγωγή, βοτανική καταγωγή, γεωγραφική εξάπλωση και συστηματική της αμπέλου. Μορφολογία, ανατομία, στοιχεία φυσιολογίας και ετήσιος κύκλος (Λήθαργος, δακρύρροια, αύξηση και ανάπτυξη του βλαστού και των οργάνων). Διαφοροποίηση και γονιμότητα των οφθαλμών. Αύξηση και ανάπτυξη της ράγας, βιοσύνθεση και εξέλιξη των μεταβολιτών ποιότητας (ζάχαρα, οργανικά οξέα, φαινολικά συστατικά, αζωτούχες ενώσεις, αρωματικές ενώσεις). Ωρίμανση, προσδιορισμός του σταδίου ωρίμανσης. Σύνθεση της ράγας και της σταφυλής – Τρυγητός. Οικολογία της αμπέλου. Πολλαπλασιαστικό υλικό, κυριότερα υποκείμενα και ποικιλίες παραγωγής. Πολλαπλασιασμός της αμπέλου (παραγωγή απλών-ερρίζων και ερρίζων-εμβολιασμένων φυτών. Εγκατάσταση αμπελώνα. Συστήματα διαμόρφωσης, κλαδέματα καρποφορίας, θερινά κλαδέματα και μέσα βελτίωσης της ποιότητας των προϊόντων

Αποθήκευση του εδαφικού νερού, αγρονομικές σταθερές, μεταβολές με το χρόνο. Ενέργεια, δυναμικό, κατανομή δυναμικών, μετρήσεις. Εξίσωση κίνησης και συνεχείας του εδαφικού νερού. Χαρακτηριστική καμπύλη και συνάρτηση υδραυλικής αγωγιμότητας (μέτρηση, εξισώσεις, προσδιορισμός παραμέτρων). Διήθηση του νερού στο έδαφος, παράγοντες, ημιεμπειρικές εξισώσεις, προσδιορισμός παραμέτρων. Λύσεις απλών εξισώσεων για προβλήματα διήθησης, ανακατανομής, στράγγισης, διαπνοής και εξάτμισης του εδαφικού νερού. Πρόσληψη νερού από τα φυτά, εξισώσεις ποσοτικοποίησης, συναρτήσεις περιορισμού λόγω μείωσης του εδαφικού νερού και αλατότητας στο έδαφος. Βασικές έννοιες μεταφοράς μάζας ουσιών στο έδαφος λόγω διάχυσης, διασποράς, κίνησης του νερού, προσρόφησης και μετασχηματισμών των ουσιών. Ολοκληρωμένη περιγραφή κίνησης και μεταφοράς μάζας ουσιών στο σύστημα έδαφος-νερό-φυτό. Ουσίες αγροχημικών στο έδαφος. Δείκτες επικινδυνότητας ρύπανσης υπόγειων νερών από φυτοφάρμακα και λιπάσματα.   

Αύξηση και ανάπτυξη των οπωροκηπευτικών φυτών , καμπύλες αύξησης, φυτικό κύτταρο ως βάση της αύξησης. Ρυθμιστές της αύξησης και της ανάπτυξης (Αυξίνες , Γιββερελλίνες, Κυττοκινίνες, Ανασταλτικές ουσίες, Επιβραδυντήρες, Αιθυλένιο, Πολυαμίνες, Μπρασινοστεροειδή ,Σαλικυλικό οξύ, Ιασμονικό οξύ). Φύτρωση, Βιοχημικές διεργασίες κατά την φύτρωση. Λήθαργος σπερμάτων και οφθαλμών . Φυσιολογία σχηματισμού επίκτητων ριζών και οφθαλμών. Σχηματισμός κονδύλων και βολβών. Αποκοπή: Ανατομικά χαρακτηριστικά, φυσιολογία, ρύθμιση. Κυριαρχία κορυφής. Νεανικότητα: Μορφολογικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά. Φωτοπεριοδισμός, εαρινοποίηση , ρύθμιση με χημικά μέσα. Φυσιολογία αναπτυσσόμενου καρπού. Γήρας των φυτών.

Διδάσκεται το βιβλίο:

Kazamia, V. 2021. Pulses or Pulses? Learn English for Agriculture. Thesaloniki: University Studio Press

Διδάσκονται επιστημονικά κείμενα που αναλύουν τα θέματα: Cell Reproduction, Asexual Reproduction, Grafting and Budding, Hybrid Corn, Fruits, The Cereals, Legumes, Root Crops

Διδάσκονται επιστημονικά κείμενα που παρουσιάζουν τα εξής Θέματα: Plant Diseases, Stages in the Development of Plant Diseases, Virus Diseases in Plants, Fungi, Bacterial Soft-Rot, Control Of Plant Diseases, Weeds, Arthropoda: The Case of Insects, The Life Cycle of Insects

Διδάσκονται επιστημονικά κείμενα που απτονται των θεμάτων: Inorganic Fertilizers, Organic Fertilizers, Drainage and Irrigation, Soil Erosion, Wetlands, Beef Cattle, Dairy Cattle, Food Processing, Farm Management

Το μάθημα αφορά στην κατανόηση της φιλοσοφίας της Τοπικής Ανάπτυξης. Ειδικότερα, διαπραγματεύεται τις προσπάθειες ομάδων σε μια κοινότητα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, οι οποίες βασίζονται στις δικές τους δυνάμεις για το σχεδιασμό και την υλοποίηση. Βασικές έννοιες που διαπραγματεύονται είναι η Συμμετοχικότητα, η Διακυβέρνηση, ο Εθελοντισμός, η Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο, ο Σχεδιασμός εκ των κάτω αναπτυξιακών τοπικών προγραμμάτων κ.α. Ένας/Μία γεωπόνος με κατεύθυνση αγροτικής οικονομίας θα πρέπει να σκέφτεται παγκόσμια αλλά να μπορεί να σχεδιάζει και να δρα τοπικά. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να απαντήσουν στα ακόλουθα ερωτήματα: .

  • Τι ανάπτυξη θέλουμε και ποιος ο ρόλος των πολιτών .
  • Με ποια τεχνική θα επέλθει η κοινωνική αλλαγή σε κάθε τοπική κοινωνία .
  • Ποιον ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν οι γεωπόνοι ως στελέχη τοπικής αυτοδιοίκησης .
  • Πώς μπορούν να σχεδιάσουν πρακτικά ένα τοπικό επιχειρησιακό σχέδιο ανάπτυξης

Ένας/ Μια γεωπόνος με κατεύθυνση αγροτικής οικονομίας θα πρέπει να είναι σε θέση να απαντήσει σε ερωτήματα που πολλές φορές έρχονται σε αντίθεση-αντιπαραβολή με οικονομικές θεωρίες και μοντέλα:για παράδειγμα, πως εξηγείται το γεγονός ότι στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη οικονομία, όπου προβάλλεται και επιβάλλεται πολλές φορές από την αγορά το μεγάλο μέγεθος, επιβιώνουν μικρές-οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις; Γιατί ένας γεωπόνος δεν είναι σε θέση να προωθήσει μια καινοτομία στον αγροτικό χώρο; τί επιπτώσεις έχει η μετάβαση από μια οικονομία της παραγωγής σε μια οικονομία της κατανάλωσης του αγροτικού χώρου; αυτά και άλλα παρόμοια ερωτήματα καλείται να θεραπεύσει η αγροτική κοινωνιολογία. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση:

1. να κατανοήσουν το ραγδαία κοινωνικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον της υπαίθρου στο οποιο θα κληθούν να δραστηριοποιηθούν ως επιστήμονες-επαγγελματίες.

2. να κατανοήσουν τους μετασχηματισμούς που συνέβησαν στην αγροτική κοινωνία και στο γεωργικό επάγγελμα

3. να συνδράμουν στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η αγροτική οικονομία υιοθετώντας μια κοινωνιολογική ματιά

4. να κατανοήσουν τη σχέση του “αγροτικού" με το “αστικό"

5. να κατανοήσουν τους παράγοντες που εμποδίζουν την κοινωνική αλλαγή

6. να ερμηνεύσουν τους λόγους συγκρούσεων στην ύπαιθρο 

Το μάθημα αποτελεί μία διερευνητική πρώτη σειρά παραδόσεων σχετικά με το φιλοσοφικό υπόβαθρο της Κοινωνιολογικής Έρευνας στον αγροτικό χώρο. Η επιτυχής παρακολούθηση των παραδόσεων διευκολύνει σημαντικά τους φοιτητές του προγράμματος σπουδών στην αφομοίωση της διδαχθείσας ύλης και στην επίτευξη ενός ικανοποιητικού βαθμού. Ενδείκνυται ιδιαίτερα σε όσους φοιτητές επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο καθώς παρέχει το πλαίσιο εκείνο που απαιτείται για τη διεξαγωγή έρευνας και τη συγγραφή ερευνητικής εργασίας. Ωστόσο, το μάθημα δεν περιορίζεται μόνο σε αυτούς καθώς πληροί ικανοποιητικά τις ανάγκες και των υπολοίπων φοιτητών που δε σκοπεύουν να συνεχίσουν στο δεύτερο κύκλο σπουδών. Στην πραγματικότητα προσφέρει στους φοιτητές μία γενική εικόνα όσον αφορά τα πεδία δράσης της Αγροτικής Κοινωνιολογικής Έρευνας, το ερωτηματολόγιο, το πείραμα, τη συνέντευξη, την παρουσίαση, την συγγραφή, τη βιβλιογραφία, το λογισμικό ανάλυσης δεδομένων και μία πρώτη γνωριμία με τα χρησιμοποιούμενα μεθοδολογικά εργαλεία αναζήτησης.