Τελευταία ενημέρωση: 2/12/2024
Κατά την επόμενη είσοδό σας στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών μαθημάτων elearning.auth.gr, θα σας ζητηθεί να αποδεχτείτε την πολιτική του παρακάτω οδηγού:
Προσοχή! Αν δεν ολοκληρώσετε την αποδοχή της πολιτικής, το σύστημα δεν θα σας επιτρέψει να συνεχίσετε.
Α. Σε ό,τι αφορά φωτοτυπίες σε βιβλιοθήκες/φωτοτυπικό κέντρο/φωτοτυπικά μηχανήματα εντός Τομέων
Ισχύει ο περιορισμός του δικαιώματος αναπαραγωγής για ιδιωτική χρήση (άρθρο 18 Ν. 2121/1993).
Επιτρέπεται χωρίς άδεια του δημιουργού η αναπαραγωγή προστατευόμενων έργων, μέσω φωτοτυπικών μηχανημάτων, εκτυπωτών, scanner, κλπ., έργων που έχουν νομίμως δημοσιευτεί για ιδιωτική χρήση εκείνου που την κάνει (§1). Η ελευθερία της αναπαραγωγής για ιδιωτική χρήση δεν ισχύει όταν με την αναπαραγωγή εμποδίζεται η κανονική εκμετάλλευση του έργου ή βλάπτονται τα νόμιμα συμφέροντα των δημιουργών (§2).
Συνεπώς:
1. Απαγορεύεται η έντυπη ή ψηφιακή αναπαραγωγή (φωτοτυπίες, εκτυπώσεις, ψηφιοποίηση/σάρωση κ.λπ.) ολόκληρου έργου π.χ. ενός επιστημονικού συγγράμματος, ανεξάρτητα από την έκτασή του (ήτοι των αριθμό των σελίδων του) και ανεξάρτητα από το εάν η αναπαραγωγή υλοποιείται από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο («επωφελούμενο» από την εξαίρεση πρόσωπο) ή από τρίτο πρόσωπο, π.χ. υπάλληλο της βιβλιοθήκης ή του φωτοτυπικού κέντρου του ΑΠΘ, ο οποίος ενεργεί κατ΄ εντολή του ενδιαφερόμενου χρήστη και μόνο για προσωπική χρήση του ιδίου.
2. Το επιτρεπόμενο ποσοστό αναπαραγωγής δεν ορίζεται στο νόμο. Αυτό προσδιορίζεται με βάση τις αρνητικές προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παρ. 2 του άρθρου 18, δηλαδή, της μη παρεμπόδισης της κανονικής εκμετάλλευσης του έργου και της μη βλάβης των νόμιμων συμφερόντων του δημιουργού/δικαιούχου. Γίνεται δεκτό, συνεπώς, ότι απαγορεύεται η αναπαραγωγή (έντυπη ή ψηφιακή) ολόκληρου του έργου καθώς και μεγάλου μέρους αυτού· ωστόσο, ο ορισμός ποσοστού θα ήταν αυθαίρετος και ούτε η νομολογία προτείνει κάποιο ποσοστό. Αντιθέτως, γίνεται δεκτό ότι επιτρέπεται η αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση ενός ολόκληρου άρθρου/μελέτης δημοσιευμένου/-ης σε επιστημονικό περιοδικό (σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή) ή μιας φωτογραφίας.
3. Ρητά απαγορεύεται εκ του νόμου (άρθρο 18 παρ. 2 ): (ι) η αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση αρχιτεκτονικού έργου, υπό μορφή κτιρίου ή άλλης κατασκευής και (ιι) η αναπαραγωγή με τεχνικά μέσα έργων των εικαστικών τεχνών που κυκλοφορεί σε περιορισμένο αριθμό ή η γραφική παράσταση μουσικού έργου τεχνών
4. Δεν αποτελεί ιδιωτική αναπαραγωγή, και συνεπώς απαγορεύεται, η χρήση έργων στο πλαίσιο μιας επιχείρησης ή μιας υπηρεσίας ή ενός οργανισμού (λ.χ. του Πανεπιστημίου) (ά 18 παρ. 1i.f.)
5. Δεν απαγορεύεται η έντυπη ή ψηφιακή αναπαραγωγή.
(i) Νόμων, δικαστικών αποφάσεων, εγκυκλίων, κανονισμών, κλπ.
(ii) Έργων πνευματικής ιδιοκτησίας που διατίθενται ψηφιακά από ελεύθερες πηγές (λ.χ. στον ιστότοπο SSRN) ή στο πλαίσιο αδειών creative commons. Στην περίπτωση αυτή τα «έργα» φέρουν την επισήμανση cc, ενώ το εύρος των δικαιωμάτων που παραχωρεί ή/και αντιστοίχως διατηρεί ο δημιουργός/συγγραφέας (some rights reserved) συνάγεται από το είδος της άδειας, υπό την οποία πραγματοποιείται η δημοσίευση/ανάρτηση. Για περισσότερες πληροφορίες είναι σκόπιμο οι ερευνητές/διδάσκοντες να επισκέπτονται τον ιστότοπο: www.creativecommons.ellak.gr (για τις ελληνοποιημένες άδειες) καθώς και τον: https://creativecommons.org [Στον ιστότοπο του ΑΠΘ γίνεται ειδική/αναλυτική αναφορά στο καθεστώς των εν λόγω αδειών, αλλά σκόπιμο θα ήταν να τονιστεί η σημασία τους στο πλαίσιο της -υπό διαμόρφωση- πολιτικής για τήρηση της νομοθεσίας για την πνευματική ιδιοκτησία]
(iii) Έργων που έχουν περιέλθει στο δημόσιο χώρο (“Kοινό Kτήμα”/public domain), δηλαδή έργων, των οποίων η περιορισμένη διάρκεια προστασίας έχει λήξει (70 έτη μετά τον θάνατο του δημιουργού/ life + 70 years).
(iv) Στοιχείων, δεδομένων ή πληροφοριών που δεν αποτελούν έργα πνευματικής ιδιοκτησίας καθώς και των ειδήσεων (=νέων της ημέρας)
(v) Εκφράσεων της λαϊκής παράδοσης/folkore (λ.χ. λιανοτράγουδα, μαντινάδες, δημοτικά τραγούδια, παροιμίες, γνωμικά, λαϊκά παραμύθια κ.ο.κ.)
6. Οι υπάλληλοι βιβλιοθηκών/φωτοτυπικού κέντρου επιτρέπεται μόνον ως παρένθετα πρόσωπα να διεξάγουν την πράξη της αναπαραγωγής έργου (ψηφιακής ή έντυπης) και κατόπιν εντολής του ενδιαφερόμενου προσώπου, που θα κάνει την ιδιωτική χρήση. Αντιθέτως, απαγορεύεται η με δική τους πρωτοβουλία αναπαραγωγή έργων με σκοπό την μετέπειτα χρήση τους από όποιον ενδιαφέρεται. Έτσι, λ.χ., αποτελεί σοβαρό παράπτωμα η ψηφιοποίηση (scanning) και αποθήκευση στους σκληρούς δίσκους των η/υ ή/και των φωτοτυπικών μηχανημάτων του φωτοτυπικού κέντρου του ΑΠΘ ολόκληρων συγγραμμάτων (ήτοι, προστατευόμενων έργων) με σκοπό την αναπαραγωγή (έστω και) μέρους αυτών, κατ’ εντολή φοιτητών, μελών ΔΕΠ, ερευνητών κ.ο.κ., σε εύθετο χρόνο.
Β. Σε ό,τι αφορά την αναπαραγωγή έργων κατά τη διδασκαλία ή τις εξετάσεις
Εδώ ισχύει η εξαίρεση/περιορισμός της χρήσης έργων για διδασκαλία του άρθρου 21 Ν. 2121/1993, όπως ισχύει σήμερα μετά την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/790. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της εξαίρεσης/περιορισμού διαφοροποιούνται ανάλογα για το ένα πρόκειται για αναλογική ή για ψηφιακή αναπαραγωγή έργων χάριν της διδασκαλίας/εξετάσεων
«Επιτρέπεται χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή η έντυπη αναπαραγωγή άρθρων νομίμως δημοσιευμένων σε εφημερίδα ή σε περιοδικό, σύντομων αποσπασμάτων έργου ή τμημάτων σύντομου έργου ή έργου των εικαστικών τεχνών νομίμως δημοσιευμένου, εφόσον γίνεται αποκλειστικά για τη διδασκαλία ή τις εξετάσεις σε εκπαιδευτικό ίδρυμα, στο μέτρο που δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο μη εμπορικό σκοπό, είναι σύμφωνη με τα χρηστά ήθη και δεν εμποδίζει την κανονική εκμετάλλευση. Η αναπαραγωγή πρέπει να συνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων του δημιουργού και του εκδότη, εκτός εάν αυτό είναι αδύνατο».
Συνεπώς:
(i) Νόμων, δικαστικών αποφάσεων, εγκυκλίων, κανονισμών, κλπ.
(ii) Έργων πνευματικής ιδιοκτησίας που διατίθενται ψηφιακά από ελεύθερες ή στο πλαίσιο αδειών creative commons (π.χ. SSRN).
(iii) Έργων που έχουν περιέλθει στο δημόσιο χώρο, δηλαδή, έληξε η διάρκεια προστασίας τους (70 έτη μετά τον θάνατο του δημιουργού).
(iv) Στοιχείων, δεδομένων ή πληροφοριών που δεν αποτελούν έργα πνευματικής ιδιοκτησίας καθώς και των ειδήσεων (=νέων της ημέρας)
(v) εκφράσεων της λαϊκής παράδοσης
Πρόκειται για ένα νέο περιορισμό που προστέθηκε στο άρθρο 21 Ν. 2121/1993 με τις νέες παραγράφους 2 έως 6, κατά την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/790.
Σύμφωνα με την παράγραφο 2, «Επιτρέπονται χωρίς την άδεια του δημιουργού η αναπαραγωγή, η παρουσίαση στο κοινό και η κατ’ αίτηση διάθεση στο κοινό, για την ψηφιακή χρήση έργων χάριν μόνο παραδείγματος κατά τη διδασκαλία ή τις εξετάσεις σε εκπαιδευτικό ίδρυμα, στον βαθμό που δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο μη εμπορικό σκοπό, εφόσον η εν λόγω χρήση: α) πραγματοποιείται υπό την ευθύνη εκπαιδευτικού ιδρύματος, στις εγκαταστάσεις του ή σε άλλους χώρους ή μέσω ασφαλούς ηλεκτρονικού περιβάλλοντος στο οποίο έχουν πρόσβαση μόνο οι μαθητές ή οι φοιτητές και το εκπαιδευτικό προσωπικό του εκπαιδευτικού ιδρύματος, β) δεν υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) της συνολικής έκτασης του έργου ή δεν υπερβαίνει ένα άρθρο νομίμως δημοσιευμένο σε εφημερίδα ή περιοδικό ή ένα ποίημα ή ένα έργο των εικαστικών τεχνών, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφικών έργων και γ) συνοδεύεται από αναφορά της πηγής, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του δημιουργού και του εκδότη, εκτός εάν διαπιστωθεί ότι αυτό είναι αδύνατο». Συνεπώς:
Γ. Ο Δημόσιος δανεισμός από πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες
Ο Δημόσιος δανεισμός προστατευόμενων έργων από βιβλιοθήκες ρυθμίζεται πλέον εκτενώς από το άρθρο 5 Α Ν. 2121/1993.
Με εξαίρεση τους υλικούς φορείς ήχου και εικόνας που ενσωματώνουν οπτικοακουστικά έργα και ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, επιτρέπεται ο δημόσιος δανεισμός έργων από βιβλιοθήκες χωρίς άδεια από τους δημιουργούς/δικαιούχους (άρθρο 5 παρ. 1). Εφόσον πρόκειται για βιβλιοθήκες δημοσίων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (λ.χ. βιβλιοθήκες δημοτικών σχολείων ή Γυμνασίων/Λυκείων) ή για ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, που είναι μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΕΑΒ), αυτές εξαιρούνται από την καταβολή εύλογης αμοιβής για το δημόσιο δανεισμό (άρθρο 5 παρ. 2). Συνεπώς, επιτρέπεται ελεύθερα ο δημόσιος δανεισμός από πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες χωρίς την υποχρέωση ουδεμίας εύλογης αμοιβής στους δικαιούχους. Εδώ, βεβαίως, εμπίπτει και ο διαδανεισμός, ενώ το «τέλος» που συχνά εισπράττεται από τις αλλοδαπές βιβλιοθήκες βάσει των εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας των ιδίων εκφεύγει του πεδίου εφαρμογής των οικείων εθνικών διατάξεων.
1) Κατά την είσοδό σας στην πλατφόρμα, θα εμφανιστεί το παραπάνω κείμενο το οποίο καλείστε να διαβάσετε και στη συνέχεια να επιλέξετε Επόμενο στο κάτω μέρος της οθόνης.
2) Στην επόμενη οθόνη θα πρέπει να επιλέξετε πρώτα το κουτάκι της αποδοχής και στη συνέχεια να επιλέξετε Επόμενο ώστε να ολοκληρωθεί η αποδοχή και να μεταβείτε στην αρχική σελίδα του elearning.